Hiện nay, tiểu đường đã trở thành một trong những bệnh lý khá phổ biến và có tốc độ gia tăng nhanh nhất. Đây là bệnh mạn tính và có nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị tốt. Chính vì thế, việc kiểm soát đường huyết đã trở thành một việc làm hết sức cần thiết cho sức khỏe chúng ta. Gặp gỡ trao đổi với PGS-TS Tạ Văn Bình, Giám đốc Bệnh viện Nội tiết, chúng ta hiểu rõ hơn về xét nghiệm HbA1c kiểm soát đường huyết.
Theo PGS-TS Tạ Văn Bình, số lượng bệnh nhân kiểm soát chặt đường huyết và chỉ số HbA1c “rơi rụng” theo từng giai đoạn chữa bệnh. Cứ 6 tháng sau khi điều trị, số lượng bệnh nhân kiểm soát tốt đường huyết chỉ còn 50%, và giảm tiếp trong những tháng tiếp theo.
Nguyên nhân tình trạng này là do người bệnh và những người có nguy cơ mắc bệnh còn chủ quan, không coi trọng việc kiểm tra chỉ số đường huyết thường xuyên.
Máy đo đường huyết Omron
Theo GS-TS Trần Văn Thọ, Chủ tịch Hội nội tiết & Đái tháo đường Việt Nam, kiểm soát tốt đường huyết bằng xét nghiệm HbA1c là cách tốt nhất để giảm những nguy cơ biến chứng ở bệnh nhân đái tháo đường. 6,5% là chỉ số HbA1c chung của thế giới và là mục tiêu hướng tới của Việt Nam trong những năm tới đây.
Huyết sắc tố là chất tìm thấy trong tế bào hồng cầu và mang oxy từ phổi đến các mô của cơ thể. HbA1c được tạo thành khi glucose lưu thông trong máu gắn kết với huyết sắc tố, trong khoảng thời gian là 90 ngày (theo vòng đời trung bình của một tế bào hồng cầu). Xét nghiệm HbA1c để đo lượng đường trung bình trong máu tại trong khoảng thời gian 90 ngày đó.
Một người bình thường có khoảng 5% huyết sắc tố gắn kết với glucose, có nghĩa HbA1c là 5%. Ở bệnh nhân đái tháo đường, đường huyết cao hơn mức bình thường. Điều này dẫn tới làm tăng HbA1c.
Nếu đường huyết duy trì ở mức cao và trong một thời gian dài, có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như bệnh tim mạch, đột quỵ, giảm thị lực, bệnh thận và nguy hại cho thần kinh.
Giữ đường huyết trong tầm kiểm soát (dưới 6,5%) có thể giúp ngăn chặn những vấn đề đó. Nhiều nghiên cứu cho thấy, giảm được 1% HbA1c sẽ giảm được 21% nguy cơ tử vong, 14% biến cố tim mạch, 37% biến chứng vi mạch, 43% biến chứng ngoại máu lai.
GS Thọ cũng khuyên rằng cứ 3 tháng, những người có nguy cơ mắc bệnh nên đến kiểm tra chỉ số HbA1c 1 lần tại các khoa nội tiết hoặc bệnh viện nội tiết để có hướng điều trị sớm. Ngay khi có kết quả, bác sĩ sẽ dành cho bạn những lời khuyên tốt nhất. Tuy nhiên, người bệnh cũng không nên quên kiểm soát lượng đường huyết hàng ngày.
GS Thọ cũng đưa ra vài cách để kiểm soát đường huyết như sau: giữ trọng lượng ở mức vừa phải; thường xuyên tập thể dục; ăn uống theo hướng có lợi cho sức khỏe, hạn chế ăn chất béo, chất đường và tăng cường chất xơ, trái cây và rau quả; uống thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ (dành cho bệnh nhân có nguy cơ và bệnh nhân đã mắc bệnh).
Thử nghiệm HbA1C là gì?
Thử nghiệm HbA1C là một thử nghiệm để đo lượng glycohemoglobin trong hồng cầu và được thực hiện trong phòng thí nghiệm. Kết quả này không ảnh hưởng gì đến việc bạn đang bụng đói hay đã ăn rồi. Do đo,ù mẫu máu có thể lấy bất cứ lúc nào trong ngày.
Kết quả HbA1C cho ta biết những gì?
- HbA1C cho biết đường huyết trung bình của bạn trong khoảng thời gian từ 2 đến 3 tháng vừa qua. Qua đó, bác sĩ của bạn có thể đánh giá kết quả điều trị trong khoảng thời gian này.
- Giúp bạn so sánh với kết quả thử đường huyết do bạn thực hiện. Nếu có điểm không phù hợp, bạn có thể xem xét lại các kết quả thử máu hay các thời điểm thử máu.
- Giúp bạn đánh giá kế hoạch kiểm soát tiểu đường của bạn. Nếu HbA1C vẫn ở mức cao, bác sĩ của bạn sẽ cùng bạn xem xét lại toàn bộ kế hoạch điều trị.
- Cho bạn biết những sự thay đổi trong kế hoạch điều trị có tác dụng như thế nào trên kết quả điều trị bệnh tiểu đường.