Người ta dùng từ “béo phì” để chỉ tình trạng tích lũy mỡ quá mức và không bình thường tại một vùng cơ thể hay toàn thân đến mức ảnh hưởng tới sức khỏe. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến béo phì, điều đáng lưu ý ở đây là tình hình thừa cân, béo phì hiện nay đang tăng lên với tốc độ chóng mặt mà những yếu tố nguy cơ béo phì để lại là không hề nhỏ.
Nguyên nhân béo phì
Béo phì luôn được gắn liền với một số nguy cơ như cao huyết áp, tiểu đường, bệnh tim , tai biến mạch máu não, các bệnh hô hấp. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến béo phì là do chế độ ăn uống thừa nhiều chất, nhiều người không biết cách lựa chọn thức ăn để cân bằng chế độ dinh dưỡng cho phù hợp. Ngoài ra, công việc bận rộn nên nhiều người không có thời gian để hoạt động thể lực, dẫn đến tình trạng cân nặng càng tăng trong khi sức khỏe cứ ngày một giảm sút.
Ngoài ra một số yếu tố nguy cơ dẫn đến béo phì mà ít người biết đến như:
- Thuốc viên: Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, việc sử dụng một số loại thuốc kháng sinh, thuốc tránh thai, các biện pháp dùng kích thích tố thay thế hormone cũng tăng khả năng dẫn đến béo phì. Ngoài ra con kể đến các loại thuốc điều trị tim mạch, cao huyets áp, ung thư vú, chống động kinh, viêm khớp dạng thấp …. sử dụng nhiều cũng tăng nguy cơ bị béo phì.
- Trầm cảm : Trầm cảm cũng được liệt kê trong danh sách các yếu tố nguy cơ dẫn đến béo phì. Điều này có thể lý giải do cách ăn uống và dùng thuốc điều trị bệnh trầm cảm.
- Táo bón : Táo bón xảy ra do thiếu nước trong cơ thể, số lượng các vi khuẩn có lợi trong đường ruột quá ít hoặc chế độ ăn uống thiếu chất xơ. Vì vậy, sau khi tiếp nhận thức ăn ruột không có đủ thời gian để phân hủy thức ăn, và đến bữa chúng ta lại tiếp tục ăn, kết quả là một sự tích tụ lượng mỡ thừa quá lớn.
- Thiếu vitamin và khoáng chất: Theo các nhà khoa học, việc bổ sung đủ vitamin D, magiê và sắt bằng các loại thực phẩm như: thịt đỏ, rau xanh, các loại hạt và trái cây… sẽ giúp bạn cân bằng lại quá trình trao đổi chất trong cơ thể. Nếu một chế độ ăn không đủ vitamin hoặc khoáng chất sẽ tăng khả năng béo phì và không đáp ứng đủ năng lượng cho một ngày làm việc.
- Không cho con bú: Các nhà khoa học cho răng, phụ nữ cho con bú ít nhất 6 tháng sẽ giảm nguy cơ béo phì, nếu các bà mẹ trẻ cho con bú hàng ngày sẽ tiêu hao khoảng 500 calo, vì vậy giảm được lượng lớn mỡ thừa sau khi sinh.
Lời khuyên về chế độ ăn uống cho người bị béo phì
Người bị béo phì được khuyên dùng một số thực phẩm sau :
Thịt trâu hoặc thịt bò : Có nhiều protein và axit amin nhưng hàm lượng cholesteron thấp sẽ thích hợp với người béo phì, xơ động mạch và mắc bệnh tiểu đường và bệnh về tim mạch.
Thịt thỏ: Thịt thỏ rất ít mỡ, và cholesteron nhưng lại rất giầu protein. Ngoài ra, trong thịt thỏ còn có chất phosphorid tác dụng rất tốt để hạn chế tiểu cầu tích tụ trong máu huyết, tránh được chứng tắc động mạch, hạn chế chứng xơ vữa động mạch, rất lý tưởng cho người muốn giảm thể trọng và bớt béo phì.
Thịt gà : Có lượng mỡ rất thấp (khoảng 1,2%) nên không làm tăng thêm chất béo cho người ăn. Thịt gà rất tốt cho những người muốn giảm cân hoặc vận động viên có thể hình cần thiết cho cơ bắp săn chắc.
Cá : cá có chứa nhiều acid béo không bão hòa nên tác dụng làm giảm cholesteron rất tốt.
Rau xanh, hoa quả : các loại thực phẩm chứa nhiều lượng citamine, khoáng chất và chất xơ (cellulose), đặc biệt là các loại rau, củ như : Giá đỗ, hẹ, dưa chuột, cà rốt
Những thực phẩm mà người thừa cân, béo phì nên tránh :
- Mỡ động vật, thịt mỡ, bơ, ph mát, làng đỏ trứng, phủ tạng động vật: tim, gan, thận, óc, dạ dày, tá tràng.
- Nước giải khát có đường, các loại kẹo, bánh ngọt.
- Các loại sữa bột nguyên kem, sữa đặc có đường …
9 mẹo nhỏ giúp bạn phòng tránh béo phì
- Theo dõi cân nặng mỗi tuần một lần, vào sáng sớm sau khi vệ sinh và chưa ăn sáng, với cùng một cái cân.
- Trước khi dự định ăn món gì, hãy tự hỏi bạn đã thực sự đói chưa.
- Thường xuyên ngắm nhìn thân hình của bạn qua gương soi.
- Ăn từ từ, nhai thật kỹ để cơ thể có thời gian báo cho bạn biết là đã no.
- Khi nấu ăn, chỉ nên nếm thử một chút ít thức ăn, không nếm nhiều.
- Không bao giờ ăn trong khi đang đứng.
- Không dự trữ trong nhà những thức ăn giàu năng lượng như bánh, kẹo, chocolate, bơ, mứt, nước ngọt, kem…
- Luôn năng động, tham gia các hoạt động đi lại, thăm viếng bạn bè, bà con.
- Tăng cường tập luyện bất kỳ môn thể thao nào mà bạn yêu thích và thích hợp. Tập đều đặn mỗi ngày 30-60 phút.