Dịch cúm A/H7N9 đang có diễn biến rất phức tạp tại Trung Quốc và có nguy cơ xuất hiện tại Việt Nam, đây là một dịch cúm được đánh giá là nguy hiểm có tỷ lệ tử vong cao. Dưới đây là một số thông tin giúp nhận biết sớm bệnh và các khuyến cáo đưa ra từ Bộ Y tế giúp người dân phòng bệnh triệt để.

Hình ảnh về dịch cúm A/H7N9. (Báo lao động)
Thông tin về dịch cúm A/H7N9
Vi rút cúm A/H7N9 là một chủng mới, có nguồn gốc gen từ virus cúm gia cầm và một số loài chim, có khả năng lây nhiễm cho người dẫn đến viêm phổi nặng tiến triển nhanh, tỷ lệ tử vong cao. Hiện đường lây truyền của virus cúm A/H7N9 chưa được hiểu rõ và cũng chưa có kết luận nào về sự lây truyền dịch cúm từ người sang người.
Người bệnh bị nhiễm cúm A/H7N9 có biểu hiện nhiễm trùng đường hô hấp cấp bao gồm: ho, sốt, khó thở, có tổn thương nhu mô phổi (viêm phổi hoặc hội chứng suy hô hấp cấp (ARDS) tiến triển nhanh dựa trên lâm sàng hoặc hình ảnh X-Quang); Không tìm được bằng chứng nhiễm trùng do các căn nguyên khác gây viêm phổi.
Ca bệnh xác định là ca bệnh nghi ngờ có biểu hiện lâm sàng như đã nêu ở trên và được khẳng định bằng xét nghiệm PCR/giải trình tự gien, phân lập vi rút cúm A/H7N9. Bệnh phẩm sử dụng để chẩn đoán là dịch đường hô hấp, đờm, dịch nội khí quản, dịch phế nang, mô bệnh được bảo quản trong môi trường vận chuyển vi rút.
Bệnh cảnh lâm sàng do vi rút cúm A/H7N9 gây ra chủ yếu là hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển với tỷ lệ tử vong cao, do đó, Bộ Y tế khuyến cáo, trong chẩn đoán cúm A/H7N9, cần phân biệt với các trường hợp cúm nặng khác (cúm A/H1N1 hoặc A/H5N1…); viêm phổi do các vi rút khác; bệnh tay chân miệng có biến chứng suy hô hấp; viêm phổi nặng do vi khuẩn.
Đối với các trường hợp đầu tiên nghi nhiễm vi rút cúm A/H7N9, Bộ Y tế lưu ý các đơn vị cần lưu mẫu và chuyển mẫu đến các cơ sở xét nghiệm được Bộ Y tế cho phép khẳng định.
Điều trị cho bệnh nhân nhiễm cúm A/H7N9
Người bệnh có nghi ngờ nhiễm cúm A/H7N9 đều phải được khám tại bệnh viện, cách ly và được làm xét nghiệm đặc hiệu để chẩn đoán xác định bệnh. Đối với các ca bệnh xác định là bị nhiễm cúm A/H7N9 thì cần nhập viện điều trị và cách ly hoàn toàn.
Nguyên tắc điều trị là sử dụng thuốc kháng vi rút Oseltamivir hoặc Zanamivir càng sớm càng tốt. Hồi sức hô hấp là cơ bản. Nếu có suy đa tạng thì tiến hành điều trị đảm bảo khối lượng tuần hoàn, cân bằng dịch, duy trì huyết áp và lọc máu khi có chỉ định.
Người bệnh chỉ được xuất viện khi đã hết sốt từ 3-5 ngày, toàn trạng tốt. Mạch, huyết áp, nhịp thở, các xét nghiệm máu trở về bình thường, X-quang phổi cải thiện.
Sau khi xuất viện, người bệnh phải tự theo dõi nhiệt độ 12 giờ/lần, nếu nhiệt độ cao hơn 38 độ C ở hai lần đo liên tiếp hoặc có dấu hiệu bất thường khác, phải đến khám lại ngay tại nơi đã điều trị.
Phòng ngừa và kiểm soát nghiêm ngặt
Để phòng lây nhiễm vi rút cúm A/H7N9, Bộ Y tế yêu cầu người dân cũng như các cơ sở khám chữa bệnh y tế và tư nhân cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát nhiễm khuẩn nghiêm ngặt. Khi phát hiện người bệnh nghi ngờ bị mắc cúm A/H7N9 phải khám và cách ly kịp thời.
Tại các cơ sở y tế, Bộ Y tế yêu cầu phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa chuẩn và phòng ngừa dựa trên đường lây truyền
Thực hiện khai báo, thông tin báo các ca bệnh theo hướng dẫn chế độ báo cáo các ca bệnh truyền nhiễm.
Bộ Y tế vừa đưa ra 5 khuyến cáo đối với cộng đồng:
- Thường xuyên rửa tay với xà phòng. Thực hiện tốt vệ sinh cá nhân, nơi ở thông thoáng, hạn chế tiếp xúc với người bệnh.
- Không sử dụng gia cầm, sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc.
- Khi phát hiện có gia cầm ốm, chết phải báo ngay cho chính quyền địa phương và đơn vị thú y trên địa bàn.
- Khi có các biểu hiện cúm như: Sốt, ho, đau ngực, khó thở cần đến ngay cơ sở y tế để được tư vấn, khám, điều trị kịp thời.
- Người trở về nước từ khu vực có bệnh phải áp dụng các biện pháp phòng bệnh, khai báo tình trạng sức khỏe cho cơ quan y tế địa phương để được theo dõi sức khỏe.
Dịch cúm A/H7N9 cấp bách hơn H5N1:
Theo đánh giá từ Hội đồng chuyên môn của Bộ Y tế, vi rút cúm A/H7N9 có đoạn gen giống vi rút cúm gia cầm, nhưng lại chưa được phát hiện trên gia cầm. Đây cũng là loại vi rút chưa từng thấy với những biểu hiện bệnh khác hẳn so với trước. Trước kia, chủng cúm H7 từng gây bệnh trên người nhưng biểu hiện bệnh nhẹ, chủ yếu là gây viêm kết mạc, viêm đường hô hấp, nhưng khi kết hợp thành H7N9, bệnh cảnh của bệnh nhân lại rất nặng: phổi sũng nước, phù phổi nặng…
Theo Ông Nguyễn Văn Kính, Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TƯ lo lắng khi ở những ca bệnh đầu tiên tại Trung Quốc, diễn biến viêm phổi (diễn biến chính của bệnh nhân mắc các chứng cúm kiểu này) còn nhanh hơn bệnh nhân cúm A/H5N1. Đây cũng là lý do khiến nhiều chuyên gia đánh giá H7N9 còn nguy hiểm hơn H5N1, từng được coi là loại vi rút cúm gia cầm nguy hiểm nhất từ trước đến nay. Với khoảng 30% bệnh nhân tử vong (9 trong số 35 bệnh nhân mắc cúm A/H7N9 đầu tiên được phát hiện), tỷ lệ tử vong của bệnh nhân cúm A/H7N9 là ở mức cao. Theo ông Nguyễn Văn Kính, tình trạng suy tim, thận ở bệnh nhân cúm A/H7N9 không bằng bệnh nhân cúm A/H5N1, nhưng hiện tượng hoại cơ lại nhiều hơn.