Thống kê cho thấy có khoảng 15% phụ nữ trong thời kỳ mang thai bị chứng huyết áp cao và 25% trường hợp đẻ non do tăng huyết áp. Huyết áp cao khi mang thai có thể gây một số ảnh hưởng đến sức khỏe của bà mẹ và thai nhi, vì vậy việc theo dõi và kiểm soát cao huyết áp khi mang thai là điều hết sức cần thiết.
Nguyên nhân gây huyết áp cao khi mang thai
Tính đến thời điểm hiện tại, các chuyên gia vẫn chưa tìm được nguyên nhân cụ thể nào gây tăng huyết áp thai kỳ. Một số yếu tố dưới đây có thể làm tăng nguy cơ dẫn đến tăng huyết áp khi mang thai bao gồm:
- Bà bầu bị cao huyết áp mãn tính
- Thói quen ăn nhiều muối
- Ít vận động thể lực
- Béo phì, tăng cholesterol
- căng thẳng thần kinh, tâm lý…
- Tuổi của sản phụ cao (trên 35 tuổi)
- Chế độ dinh dưỡng lúc mang thai chưa tốt, kèm theo đó là chứng thiếu máu trầm trọng
- Mang thai đôi, thai ba
- Thai phụ có nước ối quá nhiều
- Ngoài ra, một số bệnh lý mắc phải có thể làm tăng huyết áp ở phụ nữ có thai như: bệnh về thận, tuyến thượng thận, tuyến giáp, bệnh tim mạch, tiểu đường…
Triệu chứng của cao huyết áp khi mang thai
Để biết được mình có bị cao huyết áp khi mang thai hay không thì thai phụ cần chú ý quan sát sức khỏe của bản thân và đo huyết áp tại nhà hoặc trong những lần khám.
Tùy theo cơ địa mỗi người, triệu chứng của tăng huyết áp thai kỳ có thể khác nhau. Thậm chí có nhiều trường hợp mẹ bầu không có bất kỳ triệu chứng nào. Cao huyết áp thường xảy ra sau tuần thứ 20-24 của thai kỳ mẹ bầu có thể nhận diện qua một số biểu hiện sau:
- Phù là triệu chứng xuất hiện sớm nhất, phù toàn thân, phù mềm ấn lõm. Nếu là phù sinh lý do thai chèn ép thì nằm nghỉ sẽ hết phù nhưng ở người bị cao huyết áp nằm nghỉ cũng không đỡ.
- Không có hoặc có protein niệu trong nước tiểu (dùng để chẩn đoán tăng huyết áp thai kỳ hoặc tiền sản giật)
- Tăng cân đột ngột
- Thị giác yếu đi: tầm nhìn thường xuyên bị nhòe hoặc nhìn đôi
- Nhức đầu, buồn nôn, hoa mắt
- Đau bụng bên phải hoặc đau xung quanh vùng thượng vị
- Đi tiểu ít
- Chức năng gan hoặc thận có vấn đề
Mức độ nghiêm trọng của cao huyết áp khi mang thai
Huyết áp cao có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của cả bà mẹ và em bé. Mức độ ảnh hưởng còn tùy thuộc vào thời gian mang thai khi bị cao huyết áp và mức độ tăng huyết áp của thai phụ. Tình trạng cao huyết áp càng nặng và càng xuất hiện sớm trong thai kỳ thì nguy cơ gặp phải các vấn đề cho mẹ và bé càng lớn.
Những người phụ nữ bị cao huyết áp khi mang thai có thể có nguy cơ cao gặp phải một số vấn đề như:
- Tiền sản giật: Có khoảng một phần tư phụ nữ bị tăng huyết áp thai kỳ tiếp tục tiến triển nhanh thành tiền sản giật trong quá trình mang thai, chuyển dạ hoặc ngay sau khi sinh. Tiền sản giật thường xảy ra ở nửa sau của thai kỳ nên nguy cơ này sẽ tăng gấp đôi nếu thai phụ bị tăng huyết áp thai kỳ trước tuần thứ 30. Tiền sản giật là một bệnh lý nguy hiểm vì có thể ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của thai trong tử cung người mẹ. Bệnh còn ảnh hưởng đến gan, thận, máu, tim, mắt và hệ thần kinh của người mẹ.
- Tăng nguy cơ cao huyết áp cho lần mang thai sau: Những người bị tăng huyết áp ở lần mang thai đầu có nguy cơ cao bị tăng huyết áp ở lần mang thai sau. Họ còn có nguy cơ bị tăng huyết áp và đột qụy cao sau này.
- Ảnh hưởng đến thi nhi: Thai phụ bị cao huyết áp còn có nguy cơ gặp phải một số biến chứng như em bé chậm phát triển, đứt nhau thai và thai chết lưu, sinh non…
Cao huyết áp khi mang thai có thể dẫn đến những nguy cơ gây nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Vì vậy, ngày từ trước khi mang thai, hãy trao đổi với bác sĩ để được thăm khám sức khỏe trước khi mang thai, kiểm tra và kiểm soát huyết áp của bạn. Nếu bạn đang dùng thuốc hạ huyết áp, bác sĩ sẽ xác nhận xem bạn có nên tiếp tục sử dụng loại thuốc đó hay phải chuyển sang một loại thuốc khác để mang lại an toàn khi mang thai.
Cao huyết áp khi mang thai khi nào nên đi gặp bác sĩ?
Khi thấy cơ thể có những thay đổi sau cần đến gặp bác sĩ ngay lập tức để được can thiệp và điều trị kịp thời:
- Cảm thấy thai ít cử động hoặc không cử động như bình thường.
- Bắt đầu có những cơn co thắt. Cơn co xuất hiện khi cơ tử cung co bóp, có thể gây đau và làm bụng của bạn trở nên cứng.
- Đau bụng.
- Chảy máu từ âm đạo.
- Bất kỳ triệu chứng tiền sản giật, có thể bao gồm: đau đầu, thay đổi thị lực, đau bụng trên…
Lời khuyên dành cho thai phụ bị cao huyết áp
Phụ nữ mang thai rất cần phải khám thai định kỳ và đo huyết áp với mỗi lần khám thai. Nếu phát hiện bị cao huyết áp trước khi mang thai (cao huyết áp mãn tính) phải điều trị ổn định tùy theo căn nguyên gây tăng huyết áp.

Tăng huyết áp trong tiền sản giật (tăng huyết áp + protein niệu + phù) phải được điều trị nội trú tại các cơ sở y tế chuyên khoa. Nhiều trường hợp điều trị nội khoa không kết quả phải mổ lấy thai sớm vì quyền lợi và sức khỏe của mẹ.
Phòng bệnh tăng huyết áp tốt nhất là theo dõi huyết áp sớm, thường xuyên lúc mang thai, biết được tình trạng huyết áp của mình trước khi có thai.
Huyết áp cao khi mang thai là báo động một thai kỳ nguy cơ. Việc quan trọng cần làm là theo dõi sát huyết áp trước và trong khi mang thai. Nếu có tình trạng tăng huyết áp xảy ra phải được sự can thiệp tốt nhất của bác sĩ nhằm đem lại sức khỏe tốt nhất cho cả mẹ và con.
Ngoài ra, thai phụ cần tuân thủ một chế độ vận động, luyện tập đều đặn hàng ngày, hạn chế dùng muối và các món ăn mặn, rèn thói quen ăn chậm, nhai kỹ, nên nghỉ ngơi nhiều, nằm nghiêng về bên trái là tư thế ngủ có lợi nhất.
Việc duy trì một chế độ ăn thích hợp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng với bà bầu bị tăng huyết áp. Bên cạnh các chế độ riêng, thì bà bầu cần tuân thủ chế độ như ăn nhạt, hạn chế mỡ động vật, kiêng các chất kích thích…Một số thực phẩm tốt cho bà bầu có thể kể tới như : cà rốt, rau cần, sinh tố táo, lê, nho. ..
Có thể bạn quan tâm: Chăm sóc bà bầu bị tăng huyết áp
Bảo Ngọc – Omron-yte