Tình trạng béo phì ngày càng có xu hướng gia tăng và dẫn đến một số hậu quả nghiêm trọng như tăng nguy cơ bị tiểu đường, các bệnh liên quan đến tim mạch, giảm tuổi thọ và nguy cơ bị ung thư. Để điều trị bệnh béo phì, người ta cần đặc biệt quan tâm đến lối sống, giảm trọng lượng cơ thể, tăng vận động thể lực và cuối cùng là phẫu thuật với những trường hợp nghiêm trọng.
Ăn uống giảm trọng lượng điều trị bệnh béo phì
Có lẽ, đây là phương pháp đầu tiên mà người bệnh béo phì nên nghĩ tới và áp dụng. Có thể áp dụng bằng cách giảm calo, giảm mỡ và tăng cường các loại thức ăn giảm sinh năng lượng cho cơ thể. Nếu năng lượng đưa vào thấp hơn nhu cầu sinh lý thì năng lượng thêm vào để tiêu dùng là từ mô dự trữ. Tuy nhiên, lượng calo dung nạp và cần giảm mỗi ngày còn tùy thuộc vào cân nặng, tuổi và tình hình sức của của bệnh nhân. Quan trọng là động lực và ý chí thực hiện.
Một số lời khuyên dành cho người bị béo phì:
- Giảm số năng lượng từ thực phẩm đưa vào cơ thể, nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ chất dinh dưỡng.
- Nên ăn nhiều loại hạt ngũ cốc, trái cây, rau..Nhiều người khuyên nên ăn vừa phải carbohydrat, khá đủ đạm, thêm một ít chất xơ để bụng mau no và thức ăn chậm ra khỏi dạ dày.
- Không dùng quá 30% chất béo trên tổng số năng lượng một ngày, từ 20 đến 25% là tốt nhất.
- Chia đều phần ăn của một ngày cho ba bữa ăn, để mỗi bữa có ít nhất 25% tổng số năng lượng mỗi ngày.
- Món tráng miệng cũng chỉ cần giới hạn trong mức độ hợp lý chứ không cần thiết phải bỏ hẳn, chẳng hạn như một ly trái cây, một miếng bánh ngọt nhỏ.
- Cần phải tuân thủ nghiêm nhặt chế độ dinh dưỡng đã được bác sĩ hướng dẫn đề ra. Ăn nhiều loại thực phẩm đa dạng, cân bằng theo nhu cầu năng lượng và ăn với mức vừa phải.
- Ghi rõ thành một bảng kê những thức ăn nên tránh như rượu, dầu salad, món ăn tráng miệng nhiều đường, béo… và luôn luôn ghi nhớ để tránh.
- Không nên xem tivi khi đang ăn vì có thể sẽ theo thói quen ăn quá nhiều.
Hoạt động thể lực và chế độ vận động điều trị bệnh béo phì
Hoạt động thể lực và tập thể dục làm tăng sự tiêu dùng năng lượng, là phương pháp điều trị được áp dụng đầu tiên cho những bệnh nhân có cân nặng quá tải và béo phì. Mục đích của quá trình tập luyện chủ yếu nhằm cải thiện đường máu, giảm đề kháng insulin, giảm trọng lượng, cải thiện lipoprotein và có tác động tích cực đến hệ tim mạch…
Một số lưu ý trong chế độ vận động cho người bị béo phì:
- Trước khi có ý định áp dụng một phương pháp vận động nào đó, người bị béo phì nên được kiểm tra sức khỏe tổng quan. Thể trạng và bệnh lý khác nhau sẽ quyết định mức độ vận động của mỗi người.
- Một số bài tập nhẹ nhàng có thể được áp dụng như: Thái cực quyền, đi bộ, luyện khí công, yoga..Người bị béo phì có thể tham gia một số câu lạc bộ thể dục hoặc câu lạc bộ tiểu đường, tăng huyết áp để trao đổi kinh nghiệm điều trị và tập luyện.
- Khi tập luyện nên có bạn tập cùng và nên đem theo một số thuốc cần thiết khi tập luyện.
- Mọi thứ cần phải từ từ, cần có thời gian và có quyết tâm thật sự,người bệnh rất nên kết hợp chặt chẽ giữa chế độ ăn và tập luyện phù hợp với các bệnh lý đang mắc phải.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp bệnh nhân quá béo, việc tập luyện đi lại rất khó khăn, người bệnh thường đau khớp thì việc tập luyện rất khó khăn. Với những trường hợp đặc biệt này cần có sự tư vấn từ các bác sỹ chuyên môn.
Sử dụng thuốc điều trị bệnh béo phì
Trong các trường hợp điều chỉnh chế độ ăn uống và nghiêm chỉnh chấp hành chế độ luyện tập dành cho người bị béo phì mà cân nặng vẫn không được cải thiện thì bệnh nhân được chỉ định dùng thuốc. Hầu như tất cả các thuốc đều có tác dụng phụ, làm mất sự ăn ngon miệng, giảm trọng lượng. Vì vậy khi sử dụng thuốc cần được cân nhắc kỹ càng giữa những lợi ích và tác hại do việc sử dụng thuốc mang lại. Một số loại thuốc thường được sử dụng:
- Loại thuốc điều hòa thụ thể adrenalin hoặc thụ thể serotonine.
- Loại thuốc làm gia tăng tiêu thụ năng lượng
- Loại thuốc có tác dụng biến đổi chuyển hóa chất dinh dưỡng
- Loại thuốc làm giảm tiêu hóa thức ăn hoặc gây biến đổi chuyển hóa. Với các dạng thuốc tương tự như vậy sẽ giúp bệnh nhân có cảm giác mau no khiến họ ăn ít hơn, thích hợp với những người có cảm giác mau đói và thèm ăn nhiều. Tuy nhiên, thuốc loại này vẫn có một vài tác dụng ngoài ý muốn như khô miệng, táo bón, đau đầu nhẹ, và có thể là tăng nhịp tim ở một số hiếm người, vì vậy cần lưu ý khi được chỉ định điều trị.
- Loại thuốc làm mất sự ngon miệng: Nhóm thuốc này làm giảm ngưỡng ngon miệng. Tác dụng của thuốc tới trung ương thần kinh làm bệnh nhân có cảm giác no sớm và tăng sinh nhiệt giảm vận tốc biến dưỡng nên giảm trọng lượng.
Phẫu thuật điều trị bệnh béo phì
Đây là phương pháp cuối cùng được đưa ra cho người bệnh béo phì dành cho các trường hợp ngoài lệ, với những trường hợp bị béo phì quá trầm trọng, đe dạo sự sống của chính bệnh nhân. Thường là các đối tượng quá > 50% trọng lượng lý tưởng và có độ tuổi
Đọc tiếp: Một số lưu ý người bệnh béo phì nên biết
Người bị béo phì được khuyên dùng một số thực phẩm sau :
Thịt trâu hoặc thịt bò : Có nhiều protein và axit amin nhưng hàm lượng cholesteron thấp sẽ thích hợp với người béo phì, xơ động mạch và mắc bệnh tiểu đường và bệnh về tim mạch.
Thịt thỏ: Thịt thỏ rất ít mỡ, và cholesteron nhưng lại rất giầu protein. Ngoài ra, trong thịt thỏ còn có chất phosphorid tác dụng rất tốt để hạn chế tiểu cầu tích tụ trong máu huyết, tránh được chứng tắc động mạch, hạn chế chứng xơ vữa động mạch, rất lý tưởng cho người muốn giảm thể trọng và bớt béo phì.