Nhận biết sớm các triệu chứng tai biến mạch máu não nhẹ

Tai biến mạch máu não được chia thành 2 thể, tai biến mạch máu não nhẹ và nặng. Tuy nhiên, dù là thể nhẹ hay nặng đều khiến cuộc sống của người bệnh bị ảnh hưởng. Vì đây là một trong những triệu chứng sức khỏe nghiêm trọng nên ngay từ bây giờ chúng ta hãy tự trang bị cho mình những kiến thức cơ bản nhất, bao gồm các nhận biết sớm các biểu hiện bên ngoài, biện pháp chăm sóc và làm thế nào để hạn chế dẫn đến tình trạng nặng hơn.

Những triệu chứng nhận biết tai biến mạch máu não nhẹ

Tai biến mạch máu não nhẹ được hiểu như một cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua, các triệu chứng giống như đột quỵ nhưng biến mất trong vòng từ 1 đến 2 giờ.

Theo kết quả thống kê cho thấy, tại Việt Nam trung bình mỗi năm có hàng nghìn người mắc mới và cũng rất nhiều ca bệnh tử vong vì tai biến mạch máu não. Tuy bệnh thường diễn ra nhanh, đột ngột nhưng chúng ta hoàn toàn có thể nhận biết các dấu hiệu của tai biến mạch máu não để phòng ngừa những hậu quả nghiêm trọng cũng như ngăn chặn nguy cơ tử vong cho người bệnh.

Tai biến mạch máu não có thể khiến người bệnh bị liệt, hôn mê, thậm chí tử vong tùy thuộc vào vùng não bị ảnh hưởng và mức độ trầm trọng của tổn thương.

Nguy cơ cao ở những người có yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, đái tháo đường, béo phì, bệnh tim mạch… Dấu hiệu để nhận biết cơn tai biến sắp xảy ra là người bệnh đột nhiên bị giảm thị lực, nói khó, yếu hoặc nằm liệt hẳn một bên tay, chân, liệt nửa người, chóng mặt, mất thăng bằng, đau đầu không rõ nguyên nhân… Khi thấy xuất hiện những triệu chứng trên, người nhà cần đỡ bệnh nhân tránh để bệnh nhân bị ngã, đặt bệnh nhân nằm nghiêng, hơi nâng đầu lên và đưa người bệnh đi cấp cứu tại cơ sở y tế gần nhất bởi việc điều trị chỉ đạt hiệu quả tối đa trong vòng 3 giờ đầu, kể từ khi xuất hiện dấu hiệu đầu tiên của tai biến mạch máu não nhẹ.

Những người bị tai biến mạch máu não nhẹ có biểu hiện lâm sàng nhẹ hơn so với những trường hợp bị tai biến mạch máu nặng. Biểu hiện lâm sàng do tắc mạch hoặc do vỡ mạch khó có thể phân biệt, để chẩn đoán nguyên nhân phải dựa vào yếu tố tiền căn, bệnh có sẵn và xét nghiệm cận lâm sàng.

Có những trường hợp điển hình, các triệu chứng xuất hiện đột ngột, tiến triển chỉ trong vài giờ hoặc vài ngày tùy từng người. Trên lý thuyết, các triệu chứng thần kinh khu trú tương ứng với khu vực tưới máu của động mạch bị tổn thương, tuy nhiên các động mạch thông nối với nhau nên có sự cấp máu bù bởi các động mạch còn nguyên, làm nhòe các triệu chứng.

Dưới đây là các triệu chứng tai biến mạch máu não cần phải cảnh giác:

• Nhức đầu dữ dội, đột ngột. Triệu chứng này có ở trên 50% số bệnh nhân.
• Đột nhiên thấy chóng mặt, ù tai, choáng váng. Một bên chân bị yếu hẳn, không vững.
• Đột nhiên một bên tay không cầm nắm chắc được đồ vật, dễ rơi thìa, đũa, bát. Nhặt lại vật dụng để rơi một cách khó khăn.
• Đột nhiên rối loạn ngôn ngữ: nói khó, nói ngọng, mọi người không hiểu được bệnh nhân nói gì. Triệu chứng này có thể chỉ diễn ra trong ít phút, nhưng cũng có thể kéo dài cả ngày trước khi tai biến nghiêm trọng xảy ra: bệnh nhân không còn khả năng phát ngôn.
• Đột nhiên bệnh nhân có cảm giác như kim châm, kiến đốt ở đầu chi tay, chân, một nửa bên trên người.
• Xuất hiện những “khoảng vắng”: thỉnh thoảng bệnh nhân như mất hẳn sự kiểm soát của chính mình. Đang nói bỗng mất ngang trong giây lát mới lại tiếp tục được câu chuyện. Để rơi vật dụng trong tay mà không biết để rồi vài giây sau mới sực nhớ ra và nhặt lên.
• Những rối loạn trí thức: bệnh nhân đột nhiên mất định hướng trong vài phút, vài giờ. Thoáng quên, thoáng điếc, mất định hướng về không gian và thời gian.
• Đột nhiên xuất hiện cảm giác như có ruồi bay trước mắt, mất thị lực hoàn toàn hoặc một phần, hoặc một hai bên trong giây lát.

Xử lý trước tai biến mạch máu não nhẹ

Tai biến mạch máu não nhẹ không gây tổn thương vĩnh viễn. Khi các triệu chứng xảy ra, người bệnh không thể xác định được đó là một cuộc tấn công do tai biến mạch máu não nhẹ hay một cơn tai biến mạch máu não nghiêm trọng. Lúc đó, bạn là người thân của bệnh nhân thì nên gọi 115 ngay cả các triệu chứng biến mất trong vài phút.

Tai biến nhẹ có thể gây ra bởi tình trạng xơ cứng động mạch, xơ vữa động mạch hay bệnh tim. Hiếm khi tai biến nhẹ xuất hiện là do xuất huyết não.

Việc điều trị tai biến mạch máu não nhẹ nhằm ngăn chặn nguy cơ đột quỵ nghiêm trọng xảy ra trong tương lai. Gần 20 người bệnh bị tai biến mạch máu não nhẹ nếu không được điều trị sẽ xảy ra tình trạng tai biến mạch máu não trong vòng 90 ngày tiếp theo.

Thuốc chống đông máu là phương pháp điều trị chủ yếu bệnh tai biến mạch máu não nhẹ. Trong đó, thuốc aspirin được chỉ định phổ biến do thuốc ảnh hưởng đến các tế bào tiểu cầu trong máu, giảm khả năng chúng liên kết với nhau và hình thành cục máu đông. Bên cạnh đó, người bệnh có thể sử dụng kết hợp các loại thuốc aggenox, clopidogel, heparin… Điều quan trọng là người bệnh cần sử dụng đúng thuốc theo chỉ dẫn của bác sỹ và dược sỹ. Các loại thuốc trên đều có tác dụng phụ, dược tính mạnh và có thể tương tác với các loại thuốc khác, thậm chí là thuốc không cần kê đơn.

Chế độ ăn và vận động cho người tai biến mạch máu não nhẹ

Chế độ ăn :

Người bệnh nên bổ sung một chế độ ăn giúp loãng máu. Các loại gia vị như ớt, tỏi, hành tây, gừng, hạt tiêu là những loại gia vị được khuyến khích sử dụng giúp phòng đột quỵ. Các loại trái cây như chuối, cam, bưởi,…giầu kali và vitamin C giúp cải thiện chức năng nội mô, ngăn ngừa sự hình thành các huyết khối trong tĩnh mạch có tác dụng phòng ngừa đột quỵ.

Ngoài ra, các loại ngũ cốc nguyên hạt: như các loại đậu, hạnh nhân có tác dụng ngăn ngừa nguy cơ đột quỵ. Các loại rau, củ, quả chứa nhiều chất xơ, axit folic được khuyến khích sử dụng nhằm ngăn ngừa tai biến mạch máu não như: súp lơ, các loại rau có màu xanh đậm,.. có tác dụng giảm cholesterol, tăng tuần hoàn. Các chất béo bão hòa như: dầu vừng, dầu đậu nành, dầu cá thu, cá ngừ, cá mòi,… đều có tác dụng phòng ngừa máu đông.

Người bệnh không nên sử dụng các thực phẩm nhiều vitamin K thường tìm thấy nhiều trong gan và lòng đỏ trứng gà, mùi tây, măng tây, dầu oliu, dâu tây, kiwi. Hạn chế thực phẩm nhiều muối, các thực phẩm giầu đạm, chất béo như các loại thịt có màu đỏ, nội tạng động vật …

Chế độ vận động:

Với các trường hợp nặng cần đổi tư thế nằm của bệnh nhân mỗi giờ để chống loét. Nên xoa bóp bắp cơ, vận động các khớp tay và chân cho bệnh nhân để máu lưu thông và tránh cứng khớp. Tập vận động để giúp phục hồi nhanh. Sau khi xuất viện, tập vận động tại nhà hoặc có thầy thuốc chuyên khoa tâm lý trị liệu hướng dẫn. Cố gắng cho bệnh nhân tự làm các hoạt động sinh hoạt hàng ngày với sự trợ giúp của thân nhân để có thể hồi phục sớm.

Nguồn: Tổng hợp