Huyết áp là gì?

Huyết áp là áp lực máu cần thiết tác động lên thành động mạch nhằm đưa máu đến nuôi dưỡng các mô trong cơ thể. Huyết áp được tạo ra do lực co bóp của tim và sức cản của động mạch.

Ở người bình thường, huyết áp ban ngày cao hơn ban đêm, huyết áp hạ xuống thấp nhất vào khoảng 1-3 giờ sáng khi ngủ say và huyết áp cao nhất từ 8 – 10 giờ sáng. Khi vận động, gắng sức thể lực, căng thẳng thần kinh hoặc khi xúc động mạnh đều có thể làm huyết áp tăng lên. Và ngược lại, khi cơ thể được nghỉ ngơi, thư giãn, huyết áp có thể hạ xuống.

Khi bị lạnh gây co mạch, hoặc dùng một số thuốc co mạch hoặc thuốc co bóp cơ tim, ăn mặn có thể làm huyết áp tăng lên. Ở môi trường nóng, ra nhiều mồ hôi, bị tiêu chảy… hoặc dùng thuốc giãn mạch có thể gây hạ huyết áp.

Huyết áp được thể hiện bằng 2 chỉ số:

• Huyết áp tối đa (còn gọi là huyết áp tâm thu hoặc ngắn gọn là số trên), bình thường từ 90 đến 139 mm Hg (đọc là milimét thuỷ ngân).
• Huyết áp tối thiểu (còn gọi là huyết áp tâm trương hoặc ngắn gọn là số dưới), bình thường từ 60 đến 89 mm Hg.

Khi tim đập, huyết áp sẽ thay đổi từ cực đại (áp lực tâm thu) đến cực tiểu (áp lực tâm trương). Huyết áp sẽ giảm dần khi máu theo động mạch đi xa khỏi tim.

Thế nào là huyết áp cao, huyết áp thấp?

Trên thực tế, cả 2 tình trạng huyết áp cao và huyết áp thấp đều gây nguy hiểm tới sức khỏe của người bệnh. Bất cứ ai trong số chúng ta cũng đều nên nắm rõ các chỉ số huyết áp để theo dõi huyết áp của mình nằm trong vùng nào để điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống cho phù hợp.

• Huyết áp bình thường: Đối với người trưởng thành, khi các chỉ số huyết áp tâm thu dưới 120mmHg và huyết áp tâm trương dưới 80mmHg thì được gọi là huyết áp bình thường.
• Huyết áp cao: Khi chỉ số huyết áp tâm thu lớn hơn 140 mmHG và huyết áp tâm trương lớn hơn 90 mmHg thì được chẩn đoán là huyết áp cao.
• Tiền cao huyết áp là mức giá trị của các chỉ số huyết áp nằm giữa huyết áp bình thường và cao huyết áp (Huyết áp tâm thu từ 120-139 mmHg hoặc huyết áp tâm trương từ 80-89 mmHg).
• Huyết áp thấp: Hạ huyết áp (huyết áp thấp) được chẩn đoán khi huyết áp tâm thu dưới 90 mmHg hoặc giảm 25 mmHg so với bình thường.

Để kết luận một người bị tăng huyết áp hay không người ta cần căn cứ vào trị số huyết áp của nhiều ngày. Do đó phải đo huyết áp thường xuyên, nhiều lần trong ngày, theo dõi trong nhiều ngày. Phải đo huyết áp cả hai tay sau 5 phút nằm nghỉ và sau tối thiểu 1 phút ở tư thế đứng. Chỉ số huyết áp cao lên khi cơ thể vận động quá sức, tinh thần căng thẳng, lo âu hồi hộp. Và huyết áp có thể hạ xuống trong trường hợp bị tiêu chảy, mất sức, ra nhiều mồi hôi, dùng thuốc giãn mạch… Do đó chúng ta cần tìm hiểu lỹ hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến huyết áp.

Xem thêm về cách đo huyết áp đúng

Các yếu tố ảnh hưởng đến huyết áp

Có hai yếu tố cơ bản ảnh hưởng đến huyết áp chính là yếu tố bên trong cơ thể và yếu tố bên ngoài cơ thể. Cùng xem những yếu tố ảnh hưởng đến huyết áp để có phương pháp phòng ngừa hiệu quả nhé!

☛ Yếu tố bên trong cơ thể

• Sức bóp của tim: Là yếu tố ảnh hưởng rất lớn đến huyết áp. Tim đập nhanh hay chậm đều tác động trực tiếp đến huyết áp. Nếu tim đập càng nhanh thì tạo nên áp lực máu đến thành động mạnh càng lớn từ đó huyết áp sẽ tăng cao và ngược lại.
• Sức cản của động mạch: động mạch co giãn tốt, máu sẽ lưu thông dễ dàng hơn từ đó giúp huyết áp ổn định. Nếu thành mạch đàn hồi kém hoặc bị xơ vữa động mạch thì lượng máu sẽ lưu thông khó khăn hơn. Như vậy sức cản của động mạch càng lớn thì rất dễ dẫn đến nguy cơ cao huyết áp.
• Lượng máu: lượng máu trong cơ thể thấp, không đủ nhiều để tạo áp lực lên thành mạch thì rất dễ có nguy cơ huyết áp thấp. Trong những trường hợp cơ thể bị mất nhiều máu dẫn đến thiếu máu đi khắp cơ thể sẽ làm giảm huyết áp.

☛ Yếu tố bên ngoài cơ thể

• Tư thế ngồi: Khoa học đã chứng minh tư thế ngồi hoặc đứng sẽ làm ảnh hưởng đến chỉ số huyết áp trung bìnhcủa mỗi người. Đây là một yếu tố ít ai ngờ tới và thường xuyên mắc phải. Ngồi sai tư thế sẽ làm lượng máu lưu thông khó khăn và dẫn đến huyết áp luôn ở mức không ổn định.
• Thói quen ăn uống, sinh hoạt: chế độ ăn uống hằng ngày không chỉ ảnh hưởng đến huyết áp mà còn ảnh hưởng đến nhiều bệnh lý khác. Ăn mặn, ăn nhiều dầu mỡ, uống nhiều rượu bia, cà phê, thuốc lá… sẽ ảnh làm xơ cứng thành mạch, huyết áp.
• Sinh hoạt không điều độ, làm việc căng thẳng, thường xuyên thức khuya, ít tập thể dục… cũng là những nguyên nhân làm huyết áp không ổn định. Trong thời đại ngày nay, con người luôn phải bận rộn và đối mặt với tình trạng stress nặng nề làm huyết áp bất ổn.

Huyết áp cao và huyết áp thấp có nguy hiểm không?

Không ai phủ nhận mức độ nguy hiểm của huyết áp cao và huyết áp thấp. Người ta coi đây là các sát thủ thầm lặng với sức khỏe con người bởi diễn biến âm thầm, các triệu chứng không rõ ràng và các biến chứng nguy hiểm mà nó để lại.

Huyết áp cao nguy hiểm như thế nào?

Nếu như huyết áp cao là bệnh thuờng gặp và gia tăng theo tuổi, là nguyên nhân gây tử vong và di chứng thần kinh nặng nề như liệt nửa người, hôn mê với đời sống thực vật, đồng thời có thể thúc đẩy suy tim, thiếu máu cơ tim làm ảnh hưởng nhiều đến chất lượng sống (không cảm thấy khoẻ khoắn, mất khả năng lao động) và gia tăng khả năng tử vong. Huyết áp cao còn là một trong những yếu tố nguy cơ của đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy tim và phình động mạch, ngoài ra nó còn là nguyên nhân gây ra suy thận mãn và biến chứng ở mắt. Tăng áp lực máu động mạch sẽ dẫn tới giảm tuổi thọ trung bình.

Nếu không được điều trị kịp thời, huyết áp cao có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe:

• Biến chứng tức thời: Có thể nguy hiểm đến tính mạng, gồm tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim cấp, bóc tách động mạch chủ, phù phổi cấp, suy thận cấp.
• Biến chứng lâu dài: Xảy ra nếu bệnh nhân sau một thời gian dài tăng huyết áp mà không được chẩn đoán và điều trị đúng. Biến chứng gồm: Rối loạn tiền đình, bệnh lý mắt, tim to, suy tim, đau thắt ngực do thiếu máu cục bộ cơ tim, suy thận mạn, đau cách hồi.

Huyết áp thấp nguy hiểm như thế nào?

Nếu so sánh với huyết áp cao, huyết ấp thấp trước mắt không dẫn đến biến chứng như tai biến mạch máu não, nghẽn tắc cơ tim nên nhiều người chủ quan với căn bệnh này. Tuy nhiên, ít người biết được rằng huyết áp thấp cũng có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm không kém.

Khi người bệnh bị tụt huyết áp nhiều lần, hệ thống thần kinh bị suy giảm chức năng, cơ thể không tự kịp điều chỉnh để cung cấp đủ dinh dưỡng và oxy cho các cơ quan có chức năng sống còn như não, tim, thận gây ra các tổn thương cho các cơ quan này.

Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh huyết áp thấp có thể dẫn đến tình trạng đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, suy thận… thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Nhiều trường hợp huyết áp thấp có thể dẫn tới tai biến mạch máu não, trong đó phần lớn là nhồi máu não, tỷ lệ này chiếm khoảng 30%. Ngoài ra, người bị tụt huyết áp cấp có thể gây sốc, đặc biệt nguy hiểm đến tính mạng trong những trường hợp như đang lái xe, làm việc trên tầng cao… Nếu huyết áp thấp kéo dài, còn làm cho các cơ quan thận, gan, tim, phổi suy yếu nhanh chóng.

Cách phòng ngừa và kiểm soát huyết áp

☛ Chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học phòng ngừa bệnh huyết áp

Để kiểm soát huyết áp bạn cần có một chế độ ăn uống sinh hoạt hợp lý, bổ sung các loại thực phẩm giàu kali, canxi và vitamin tổng hợp bằng nhiều thực phẩm tốt như sữa, trứng, rau xanh, các loại đậu, cá… và hạn chế ăn mặn. Dinh dưỡng đầy đủ sẽ giúp cơ thể cung cấp đầy đủ lượng máu và oxy nuôi dưỡng cơ thể từ đó thúc đẩy khả năng hoạt động của cơ tim, thành mạch. Nếu bổ sung một chế độ dinh dưỡng không đủ chất sẽ khiến cơ thể kiệt quệ, dễ dẫn đến tình trạng thiếu máu và gây nguy cơ huyết áp thấp.

Bên cạnh đó, việc giữ cho tinh thần luôn vui vẻ, thoải mái, không làm việc quá sức và có thời gian nghỉ ngơi thư giãn. Áp lực, lo âu kéo dài là nguyên nhân khiến huyết áp không ổn định. Tốt hơn hết bạn nên dành thời gian khoảng 30 phút mỗi ngày để tập luyện thể dục, các bài tập nhẹ nhàng để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Ngoài ra chúng ta nên điều chỉnh các tư thế đứng, ngồi, nằm để đảm bảo lượng máu lưu thông dễ dàng hơn nhé.

☛ Kiểm tra chỉ số huyết áp thường xuyên

Theo dõi, kiểm tra huyết áp thường xuyên là việc làm vô cùng quan trọng giúp kiểm soát được chỉ số huyết áp của bạn và các thành viên trong gia đình. Nếu bạn là người bận rộn không có nhiều thời gian đến bác sĩ hoặc bạn muốn tiết kiệm chi phí thì có thể tự trang bị cho mình một chiếc máy đo huyết áp tại nhà. Đây là cách vừa tiết kiệm chi phí và thời gian vừa tiện lợi có thể dùng mọi lúc mọi nơi.

Việc sở hữu cho mình và gia đình 1 chiếc máy đo huyết áp là vô cùng cần thiết bởi bạn có thể theo dõi huyết áp cho chính mình và các thành viên trong gia đình ngay tại nhà. Điều quan trọng là bạn cần lựa chọn cho mình chiếc máy đo huyết áp phù hợp và chất lượng.

Máy đo huyết áp Omron là thương hiệu bán chạy nhất toàn cầu theo “khảo sát toàn diện về thị trường thiết bị gia dụng toàn cầu năm 2022” của Công ty TNHH Fuji Keizai. Máy đo huyết áp Omron cho kết quả đo chính xác cao nhờ ứng dụng cảm biến thông tin sinh học và công nghệ xử lý fuzzy. Đây chính là dòng sản phẩm đang bán chạy nhất hiện nay được sản xuất trên công nghệ intellisense tiên tiến từ Nhật Bản. Màn hình LCD lớn cho kết quả hiển thị rõ ràng, chỉ số dễ hiểu. Dòng máy đo huyết áp cao cấp này xứng đáng là thiết bị y tế đáng đầu tư của nhiều gia đình Việt.

Xem thêm:

• Biện pháp điều trị cho người huyết áp cao
• Biện pháp điều trị cho người huyết áp thấp

Nguồn: Omron-yte.com.vn

Huyết áp khi mang thai bao nhiêu là thấp?

Huyết áp tiêu chuẩn ở người bình thường là 120/80 mmHg, nếu chỉ số huyết áp dưới mức này thì gọi là huyết áp thấp.

Còn với phụ nữ mang thai, huyết áp thường thấp hơn và đặc biệt là trong 3 tháng đầu thai kỳ. Mẹ bầu thường bị chẩn đoán là huyết áp thấp khi chỉ số huyết áp dưới 90/60 mmHg.

Thông thường, huyết áp của phụ nữ mang thai sẽ trở về bình thường từ tháng thứ 3 hoặc tháng thứ 4 của thai kỳ. Nếu tình trạng huyết áp thấp khi mang thai kéo dài mẹ bầu nên đi thăm khám thường xuyên để được bác sĩ hướng dẫn phương pháp cải thiện phù hợp để tránh những biến chứng xấu đến sức khỏe của mẹ cũng như với thai nhi.

Nguyên nhân gây huyết áp thấp khi mang thai

Huyết áp là áp lực máu cần thiết tác động lên thành động mạch nhằm đưa máu đến nuôi dưỡng các mô trong cơ thể. Huyết áp được tạo ra do lực co bóp của tim và sức cản của động mạch. Nó có thể tăng hoặc giảm vào một số thời điểm nhất định trong ngày và nó có thể thay đổi nếu bạn cảm thấy phấn khích hoặc lo lắng.

Huyết áp thay đổi tùy thuộc vào mức năng lượng, cảm xúc, lối sống và mức độ căng thẳng của người phụ nữ . Huyết áp cũng có thể tăng cao hơn hoặc thấp hơn tùy thuộc vào thời gian trong ngày.

Theo hiệp hội tim mạch Hoa Kỳ, huyết áp ở người bình thường là 120/80 mmHg, dưới mức này có thể được coi là huyết áp thấp. Huyết áp thấp khi mang thai được chẩn đoán khi chỉ số huyết áp nhỏ hơn 90/60 mmHg.

Khi mang thai, lưu lượng máy tăng từ 1,2 – 1,5 lần so với bình thường để cơ thể có đủ máu cho cả mẹ bầu và thai nhi. Điều đó dẫn đến sự thay đổi nội tiết tố progesterone khiến mạch máu dãn ra và dẫn đến tình trạng huyết áp thấp.

Bên cạnh đó, những thay đổi trong cơ thể bạn khi mang thai cũng ảnh hưởng đến huyết áp của bạn. Khi mang thai, hệ thống tuần hoàn của bạn mở rộng nhanh chóng cũng có thể gây giảm huyết áp.

Huyết áp thấp là biểu hiện thường gặp trong 24 tuần đầu của thai kỳ. Nguyên nhân dẫn tới huyết áp thấp khi mang thai

• Người gầy ốm, thiếu máu, ăn kém, mắc các bệnh nhiễm trùng cấp tính và các yếu tố di truyền
• Hoạt động tuyến giáp suy giảm làm cơ thể thiếu hụt hormon gây ra chứng huyết áp thấp khi mang thai
• Hàm lượng đường trong máu giảm xuống mức dưới 2.5 mmol/l cũng gây run rẩy, mệt mỏi, vã mồ hôi
• Tình trạng thiếu máu có lượng hemoglobin thấp dưới mức 9g/dl máu. Lượng hemoglobin thấp khiến cho lượng ô xy vận chuyển tới não và tim bị suy giảm, gây choáng váng, hoa mắt, chóng mặt, huyết áp thấp khi mang thai
• Stress và di truyền cũng là những nguyên nhân gây huyết áp thấp khi mang thai

Triệu chứng của huyết áp thấp khi mang thai

Bệnh huyết áp thấp tuy không gây nguy hiểm tuy nhiên chúng lại có những biểu hiện gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, sinh hoạt và công việc của các mẹ bầu. Mẹ bầu bị huyết áp thấp thường gặp phải những triệu chứng như:

• Hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn
• Mệt mỏi, có khi bị ngất xỉu đặc biệt là sau khi đứng lên quá nhanh
• Khó thở, thở gấp, thở nông
• Khát ngay cả khi vừa uống nước xong
• Da nhợt nhạt
• Giảm thị lực: mờ mắt, hoa mắt

Huyết áp thấp khi mang thai nếu nghiêm trọng có thể khiến cho mẹ bầu hay bị ngất xỉu do thiếu máu lên não, khó thở do thiếu oxy, bị ngã nên rất dễ gây tổn thương cho mẹ và thai nhi. Thêm nữa, huyết áp thấp khiến cho bào thai không đủ lượng máu để phát triển dễ gây các biến chứng thai sản ngoài ý muốn như: thai chết lưu, trẻ sinh non, trẻ sinh ra bị còi cọc, thiếu cân…

Vì vậy, khi gặp phải những biểu hiện trên bạn nên báo cho bác sĩ ngay trong lần khám thai để bác sĩ có thể làm thêm một số xét nghiệm kiểm tra xem cơ thể có tiềm ẩn thêm căn bệnh nào khác không để chắc chắn rằng cả mẹ và thai nhi khỏe mạnh.

➤ Có thể bạn nên xem: Các triệu chứng của huyết áp thấp

Bà bầu bị huyết áp thấp nguy hiểm như thế nào?

Huyết áp thấp khi mang thai là phản ứng tự nhiên của cơ thể nên nó thường không nghiêm trọng và sẽ tự cải thiện từ tháng thứ 3 – 4 thai kỳ. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài có thể tiềm ẩn một số nguy cơ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi.

Một trong những rủi ro đáng lo nhất với những bà bầu bị huyết áp thấp chính là nó có thể khiến mẹ bầu dễ bị té ngã do choáng váng, ngất xỉu nếu đứng dậy quá nhanh sau khi ngồi hoặc nằm. Tình trạng này có thể gây va đập mạnh vừa khiến mẹ bầu bị thương vừa ảnh hưởng đến thai nhi.

Ngoài ra, nếu bệnh phát triển nghiêm trọng có thể dẫn đến sốc hoặc tổn thương nội tạng. Cùng với đó, bệnh có thể khiến cho việc vận chuyển máu đến thai nhi trở nên thiếu hụt, từ đó ảnh hưởng nghiêm trọng cho quá trình phát triển của thai nhi dẫn đến tình trạng trẻ nhẹ cân. Nghiêm trọng nữa là có thể khiến thai chết lưu, sinh non.

Điều trị huyết áp thấp khi mang thai

Huyết áp thấp trong thai kỳ có thể (hoặc không cần) điều trị bằng thuốc. Biện pháp khắc phục huyết áp thấp còn tùy thuộc vào nguy cơ sức khỏe của nó với thai phụ; chẳng hạn, nếu thai phụ bị mất nước thì sẽ được chỉ định truyền nước.

Tuy nhiên, một số phụ nữ trải qua các đợt huyết áp thấp bất thường có thể cần dùng thuốc. Bất kỳ nguy cơ nào gây ra giảm huyết áp, chẳng hạn như thiếu máu hoặc mất cân bằng nội tiết tố, sẽ cần phải được điều trị trước tiên.

Nếu bác sĩ nghi ngờ rằng một loại thuốc nào đó mà thai phụ dùng gây ra tình trạng huyết áp thấp thì họ có thể cung cấp một loại thuốc thay thế khác.

Các biện pháp khắc phục huyết áp thấp khi mang thai tại nhà

Nghỉ ngơi và sinh hoạt hợp lý

Điều quan trọng cần nhớ cho những bà bầu bị tụt huyết áp thường xuyên là nên thực hiện mọi hành động thật chậm rãi. Ngồi dậy từ từ khi ngủ dậy, đứng lên từ từ khi ngồi lâu. Ngoài ra, bạn cần tránh những hành động vội đứng lên quá nhanh, đột ngột khi đang ngồi, tránh đứng hoặc ngồi lâu một chỗ khiến cho máu dồn xuống chân để ngăn ngừa tình trạng chóng mặt hoặc ngất xỉu.

Với tư thế nằm, nên nằm nghiêng về một bên thay vì nằm ngửa. Nằm nghiêng sẽ khiến dây thần kinh hông và vùng lưng dưới không bị đau. Nằm nghiêng bên trái thay vì nằm nghiêng bên phải cũng có thể giúp tăng lưu lượng máu đến tim, từ đó giúp ổn định cơ thể. Cuối cùng, hãy mặc quần áo rộng, thoải mái nhằm tránh hiện tượng chóng mặt và mệt mỏi.

Nếu bị chóng mặt, nên nhanh chóng ngồi xuống cho đến khi ngừng cảm giác hoa mắt. Nên dứng dậy một cách từ từ. Nếu cảm thấy dường như mình sắp ngất thì nên ngồi hoặc nằm xuống nhẹ nhàng, hít thở đều và sâu.

Khi mang thai không nên để cơ thể làm việc quá sức, cần có thời gian nghỉ ngơi hợp lý, nghỉ ngơi giữa giờ làm. Nên mặc quần áo rộng, tránh mặc quần áo bó để máu dễ dàng lưu thông.

Ngoài ra, bà bầu cũng không nên thức khuya và cần nghỉ ngơi hợp lý đúng giờ đảm bảo một ngày ngủ đủ 8 tiếng vì thiếu ngủ cũng là nguyên nhân gây hạ huyết áp.

Chế độ ăn uống khoa học

Có chế độ ăn uống đa dạng, giàu chất dinh dưỡng bổ sung đẩy đủ những loại rau củ quả giàu xơ, sắt, vitamin, khoáng chất tốt cho sức khỏe…tránh xa các loại đồ uống có caffein và thức uống có cồn, chất kích thích trong suốt thai kỳ để cơ thể khỏe mạnh, giảm các triệu chứng mà huyết áp thấp gây ra.

Chia nhỏ các bữa ăn hàng ngày thay vì chỉ bổ sung 3 bữa ăn chính vì không chỉ huyết áp tụt mà lượng đường huyết trong cơ thể cũng bị giảm nhanh. Vì vậy, việc chia nhỏ bữa ăn hàng ngày không chỉ tránh được tình trạng huyết áp thấp mà còn giúp cơ thể hấp thu chất dinh dưỡng tốt hơn.

Mẹ bầu cũng hãy cân nhắc về việc tăng lượng muối hấp thụ hàng ngày nếu bạn bị huyết áp thấp khi mang thai. Tuy nhiên, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về việc lượng muối tiêu thụ thích hợp để tránh ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.

Điều hòa tâm trạng

Căng thẳng, stress cũng dễ khiến cho huyết áp bị tụt. Để giảm căng thẳng, stress bà bầu nên áp dụng một số bài tập nhẹ nhàng như: đi bộ, tập yoga, thiền, đọc sách, nghe nhạc… vừa giúp cơ thể hưng phấn hơn vừa giúp nâng cao sức khỏe.

Uống đủ nước mỗi ngày

70% cơ thể chúng ta là nước và với bà bầu lượng nước cho cơ thể cũng tăng lên và cần thiết hơn bình thường. Đặc biệt là trong những tháng đầu mang thai phụ nữ thường phải đối mặt với những triệu chứng ốm nghén, nôn mửa làm cơ thể bị mất nước dẫn đến tình trạng tụt huyết áp. Nếu lượng nước trong cơ thể mẹ không được bổ sung kịp thời, nó sẽ làm nghẽn sự vận chuyển máu vào bào thai khiến cho thai nhi chậm phát triển.

Vì vậy trong thời gian này mẹ bầu nên bổ sung đầy đủ nước cho cơ thể, bổ sung tối thiểu 2 lít nước mỗi ngày bằng cách uống nước sôi để nguội hoặc các loại sinh tố, nước hoa quả, sữa…

Theo dõi huyết áp thường xuyên

Theo dõi huyết áp thường xuyên để phát hiện sớm các bệnh lý do huyết áp gây ra, đặc biệt những bà bầu có tiền sử cao huyết áp hay huyết áp thấp nên trang bị ngay một máy đo huyết áp trong nhà để theo dõi huyết áp và nhịp tim hàng ngày, nếu có bất thường cần nhanh chóng đến thăm khám tại các trung tâm y tế uy tín.

Khi nào cần tới gặp bác sĩ

Huyết áp thấp là tình trạng thường gặp khi mang thai trong những tháng đầu. Tuy nhiên, nếu xuất hiện một trong những biểu hiện sau thì sản phụ cần nhanh chóng đến các trung tâm y tế chuyên khoa để thăm khám kịp thời:

• Thường xuyên bị chóng mặt hoặc ngất xỉu
• Bị ngất xỉu hoặc chóng mặt kèm theo biểu hiện đau đầu dữ dội, thay đổi thị lực hoặc khó thở
• Đau ngực và cảm giác tê hoặc yếu một bên cơ thể
• Người có tiền sử huyết áp thấp cần thông báo với bác sĩ trong lần khám thai đầu tiên để bác sĩ có thể theo dõi suốt quá trình mang thai.
• Tình trạng huyết áp thấp kéo dài đến tam cá nguyệt thứ ba

Huyết áp thấp khi mang thai là hiện tượng khá bình thường cũng như phổ biến trong những tháng đầu của thai kỳ. Tuy nhiên, bạn vẫn không nên vì thế mà chủ quan. Thông báo với bác sĩ ngay khi phát hiện để được theo dõi, điều trị các triệu chứng huyết áp thấp khi mang thai ngay từ sớm để giúp cả mẹ và bé luôn vui vẻ và khỏe mạnh.

➤  Đọc tiếp: Cách chữa trị cho bệnh nhân huyết áp thấp

Vai trò của dinh dưỡng với bệnh huyết áp thấp

Huyết áp thấp ảnh hưởng rất nhiều đến sinh hoạt hằng ngày và sức khỏe của bạn. Chế độ dinh dưỡng đóng vài trò vô cùng quan trọng trong việc duy trì, ổn định huyết áp trong cơ thể. Đặc biệt, những bệnh nhân huyết áp thấp cần chú ý hơn về chế độ ăn uống của mình.

Nếu ăn uống hợp lý, huyết áp của bạn sẽ được duy trì ở mức ổn định. Còn nếu tiếp tục ăn uống không khoa học, các biểu hiện của huyết áp thấp như: đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi… sẽ dần nặng thêm và gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe bạn.

Vì vậy, bạn nên thay đổi chế độ ăn uống của mình để giúp duy trì ổn định huyết áp.

Chế độ ăn tốt cho người huyết áp thấp

Người bị huyết áp thấp nên có chế độ ăn uống hợp lý để giúp cải thiện tình trạng bệnh. Huyết áp thấp thường thấy ở những người có thói quen ăn ít, hay bỏ bữa ăn hoặc kéo dài khoảng cách giữa các bữa ăn. Những thói quen này làm lượng đường huyết tụt xuống dưới mức bình thường. Hậu quả có thể gây tụt huyết áp.

Nguyên tắc ăn uống với người bị huyết áp thấp

Sau đây là một số nguyên tắc ăn uống phù hợp dành cho người huyết áp thấp:

• Bổ sung thêm lượng thức ăn mỗi bữa ăn.
• Không được bỏ bữa.
• Khoảng cách giữa các bữa ăn rút ngắn lại.
• Nếu không ăn được quá nhiều trong mỗi bữa ăn, người bệnh có thể tăng thêm số lượng bữa ăn mỗi ngày.
• Bổ sung thêm các thức ăn giúp tăng huyết áp trong khâu phần ăn hàng ngày.
• Không nên ăn các loại thức ăn gây hạ huyết áp hoặc làm nặng thêm triệu chứng của bệnh huyết áp thấp.
• Cân bằng dưỡng chất: Kết hợp thịt, cá và rau, củ, quả trong các bữa ăn hàng ngày.
• Bổ sung thêm muối: Người bệnh huyết áp thấp nên duy trì lượng muối khoảng 10-15 g mỗi ngày.
• Bổ sung thêm nước: Bạn nên uống khoảng 10 cốc nước mỗi ngày (Tương đương khoảng 1,5-2 lít nước).

Nhóm dinh dưỡng tốt cho người huyết áp thấp

Những thực phẩm như thế nào sẽ phù hợp cho người bệnh huyết áp thấp? Dưới đây, chúng tôi đã tổng hợp một số nhóm thực phẩm giúp cải thiện tình trạng huyết áp thấp hiệu quả mà bạn có thể tham khảo.

– Thực phẩm giàu vitamin B12: Cơ thể nếu thiếu vitamin B12 có thể dẫn đến thiếu máu. Việc này dẫn tới huyết áp thấp. Vì vậy, bệnh nhân huyết áp thấp nên bổ sung thêm vitamin B12. Các thực phẩm chứa nhiều Vitamin B12 như: Thịt bò, trứng, ngũ cốc…

– Thực phẩm giàu folate: Folate là một chất có công dụng tương tự Vitamin B12. Các thực phẩm giàu Folate như: Các loại rau có màu xanh đậm, măng tây, gan, đậu…

– Thực phẩm và đồ uống có chứa caffeine: Cà phê, trà là hai loại đồ uống chứa nhiều Caffeine được dùng phổ biến. Caffeine có thể kích thích hệ thống tim mạch và làm tăng nhịp tim dẫn đến tăng huyết áp.

Ngoài ra một số thực phẩm có tác dụng làm tăng huyết áp mà bạn có thể bổ sung thêm trong khẩu phần ăn hàng ngày như: nho khô, hạt hạnh nhân, gừng, nước chanh, gan, cam thảo, long nhãn…

Bạn cũng có thể tham khảo video dưới đây để lựa chọn được chế độ ăn uống phù hợp cho mình hoặc người tân trong gia đình bị huyết áp thấp:

Huyết áp thấp nên ăn gì?

Dưới đây là các thực phẩm nên sử dụng để giúp ổn định huyết áp thấp hiệu quả.

Nho khô

Nho khô được coi là phương thuốc tự nhiên giúp điều trị huyết áp thấp rất tốt. Thực phẩm này giúp duy trì huyết áp ổn định thông qua việc hỗ trợ tăng cường chức năng của tuyến thượng thận. Từ đó, tuyến thượng thận tăng tiết catecholamine – một chất điều hòa huyết áp động mạch. Người bệnh nên ngâm khoảng 30-40 quả nho trong trong nước, ngâm qua đêm và ăn vào buổi sáng lúc đói.

Nước chanh

Nếu bị huyết áp thấp do mất nước, bạn nên uống một cốc nước chanh để giúp đưa nhanh huyết áp về mức bình thường. Các chất chống oxy hóa có trong chanh giúp ổn định huyết áp hiệu quả.

Hạnh nhân và sữa

Sữa hạnh nhân có khả năng ổn định huyết áp theo cơ chế kích hoạt tuyến thượng thận tiết catecholamine – một chất điều hòa huyết áp động mạch. Đồng thời, loại sữa này còn rất tốt đối với sức khỏe.

Bạn nên ngâm khoảng 4-5 hạt hạnh nhân trong nước và để qua đêm, sau đó bóc vỏ và cho vào máy say say nhuyễn rồi trộn với một cốc sữa nóng. Người bệnh uống thường xuyên một cốc sữa hạnh nhân nóng vào buổi sáng giúp cải thiện huyết áp thấp rất tốt.

Rễ cam thảo

Khi nồng độ Cortisol trong cơ thể quá thấp có thể gây tụt huyết áp. Các hợp chất có trong rễ cam thảo làm ức chế các enzym phân huỷ cortisol. Vậy nên, thực phẩm này được coi là một vị thuốc tự nhiên chữa huyết áp thấp hiệu quả.

Ngoài ra những người huyết áp thấp do thiếu máu có thể cải thiện huyết áp bằng cách bổ sung thêm các thực phẩm như: gan lợn, tôm cá, thịt nạc, khoai lang, trứng gà, các loại đậu…

Huyết áp thấp nên kiêng ăn gì?

Bên cạnh bổ sung những thực phẩm cần thiết, người bệnh nên hạn chế sử dụng những thực phẩm sau để góp phần cải thiện tình trạng huyết áp thấp tốt nhất.

Rượu bia

Người bị huyết áp thấp nếu uống nhiều rượu bia có thể làm nặng thêm các triệu chứng tụt huyết áp như: chóng mặt, đau đầu. Ngoài ra, chất cồn có trong rượu có thể làm mất nước nhanh, giãn mạch và góp phần tăng nguy cơ mắc huyết áp thấp.

Sữa ong chúa

Các protein đặc biệt có trong thực phẩm này làm thư giãn các tế bào cơ trơn của tĩnh mạch và động mạch, gây hạ huyết áp. Vậy nên, người bệnh huyết áp thấp không nên ăn sữa ong chúa và các thực phẩm làm từ sữa ong chúa.

Cà rốt

Cà rốt có chứa nhiều natri và kali. Lượng lớn kali có trong loại củ này khi đi vào cơ thể sẽ khiến cho thận tăng đào thải natri và nước tiểu, gây giảm thể tích tuần hoàn và giảm huyết áp. Vì vậy, người huyết áp thấp không nên ăn nhiều cà rốt.

Táo mèo

Các chất Flavonoid có trong táo mèo có tác dụng rất tốt trong giãn mạch ngoại vi. Vì vậy, loại quả này rất phù hợp cho những bệnh nhân huyết áp cao. Tuy nhiên, táo mèo lại gây ảnh hưởng xấu đến người huyết áp thấp do nó có tác dụng hạ huyết áp.

Cà chua

Lycopen có trong cà chua có tác dụng làm giảm huyết áp. Do vậy, người huyết áp thấp không nên sử dụng cà chua thường xuyên, đặc biệt là những quả cà chau xanh, chưa chín.

Củ cải đường

Củ cải đường được người huyết áp cao sử dụng phổ biến. Bởi vì người huyết áp cao chỉ cần uống một ly nước ép củ cải đường sẽ thấy huyết áp giảm đáng kể. Lượng lớn nitrat có trong củ cải đường khi đi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành nitrit – một chất thư giãn mạch và hạ huyết áp. Chính vì vậy, người huyết áp thấp không nên ăn, uống củ cải đường thường xuyên.

Mướp đắng

Các thành phần Charantin, Polypeptid-P và Vicine có trong mướp đắng có khả năng làm giảm huyết áp. Vậy nên, mướp đắng chỉ phù hợp với những người huyết áp cao và không được khuyến cáo sử dụng cho những bệnh nhân huyết áp thấp.

Ngoài những thực phẩm kể trên, người huyết áp thấp cũng nên hạn chế ăn những thực phẩm sau:

– Những thực phẩm gây giãn mạch, lợi tiểu và hạ huyết áp: Cần tây, tảo bẹ, hạt hướng dương, dưa hấu, tỏi, hành tây…

– Các thực phẩm giàu kali: Lượng lớn kali đi vào cơ thể sẽ làm thận tăng đào thải natri và nước, gây giảm thể tích tuần hoàn và hạ huyết áp. Các thực phẩm chứa nhiều kali như: Rau diếp cá, chuối, khoai tây…

Lưu ý về chế độ sinh hoạt cho người huyết áp thấp

Nguyên nhân gây ra huyết áp thấp có thể do giảm trương lực thần kinh – mạch máu, sức co bóp của cơ tim yếu, thành mạch máu yếu (bị nhão). Để tăng cường sự bền vững của thành mạch, tăng khả năng đẩy máu của tim, người bệnh huyết áp thấp phải thay đổi chế độ sinh hoạt.

Ăn đúng bữa, ngủ đúng giờ

Việc ăn đúng bữa và ngủ đúng giờ giúp cơ thể hình thành các thói quen lành mạnh, giúp cải thiện các vấn đề sức khỏe. Ăn đúng bữa giúp cơ thể hấp thu được các dưỡng chất tối ưu nhất.

Thông thường, con người ăn 3 bữa chính là: bữa sáng, bữa trưa và bữa tối. Tuy nhiên, người bệnh huyết áp thấp có thể bổ sung thêm 2 bữa phụ vào buổi sáng và buổi chiều để bổ sung thêm năng lượng, giúp cơ thể được khỏe mạnh hơn.

Ngủ đủ giấc rất quan trọng đối với sức khỏe, bạn nên ngủ đủ 8 tiếng/ngày để đam bảo các cơ quan trong cơ thể được nghỉ ngơi đầy đủ, sẵn sàng hoạt động cho một ngày dài.

Tuy nhiên, bạn không nên ngủ quá muộn và thức quá khuya. Vì như thế, các cơ quan trong cơ thể bạn không được nghỉ ngơi theo đúng nhịp sinh học. Việc này dẫn tới tổn thương các cơ quan trong cơ thể nghiêm trọng.

Để đảm bảo giấc ngủ ngon giấc, bạn không nên ăn thức ăn và sử dụng các chất kích thích trước khi đi ngủ như: uống trà, cà phê. Điều này sẽ giúp bạn đi vào giấc ngủ dễ dàng hơn và ngủ sâu hơn.

Tập luyện đều đặn

• Luyện tập thể dục đều đặn 30 phút hàng ngày, có thể tăng dần thời gian luyện tập nếu cảm thấy cơ thể vẫn đáp ứng tốt.
• Lựa chọn các môn thể dục nhẹ nhàng phù hợp với thể lực như: cầu lông, chạy bộ, đạp xe, tập yoga…
• Tránh tập các môn thể thao gây mất nhiều sức, gây ảnh hưởng đến lưu thông máu.
• Bổ sung thêm nước sau mỗi lần tập luyện.
• Không thay đổi tư thế đột ngột từ ngồi sang đứng, hay nằm sang đứng hoặc ngồi vì có thể khiến máu khó lưu thông lên não gây choáng váng.
• Lưu ý: Người bệnh không nên tập luyện lúc đói hoặc ngay sau khi ăn; không tập quá sức, tập cố.

Bên cạnh đó, bạn nên giữ trạng thái thoải mái, không stress, không lo âu, căng thẳng. Điều này cũng giúp điều hòa ổn định huyết áp rất hiệu quả.

Theo dõi huyết áp tại nhà

Ngoài những điều trên, bạn nên đi kiểm tra huyết áp thường xuyên. Điều này giúp bạn tự có thể điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt phù hợp nhất với sức khỏe của mình.

Không những thế, bạn cũng có thể tự theo dõi huyết áp của mình tại nhà thông qua máy đo huyết áp Omron. Máy đo huyết áp Omron được sản xuất theo công nghệ hiện đại, giúp đo huyết áp nhanh chóng, chính xác. Đồng thời, sản phẩm còn giúp lưu trữ các kết quả đo để đánh giá tiến triển bệnh.

Máy đo huyết áp Omron còn có nhiều mẫu mã khác nhau với giá thành hợp lý, độ bền cao và có thời gian bảo hành lên tới 5 năm.

Trong đó, máy đo huyết áp tự động HEM-7320 là dòng máy đo huyết áp siêu cao cấp. Sản phẩm có nhiều ưu điểm vượt trội hơn hẳn so với các dòng máy đo huyết áp khác trên thị trường như:

• Công nghệ IntelliSense cải tiến mang lại các kết quả đo chính xác, nhanh chóng cảm giác thoải mái và dễ sử dụng.
• Bộ nhớ có thể lưu trữ 90 dữ liệu kết quả đo theo ngày và thời gian.
• Phát hiện ra nhịp tim bất thường.
• Trang bị hệ thống cảnh báo cử động người trong khi đo để nhắc người dùng thực hiện lại thao tác đo khi phát hiện lỗi do chuyển động cơ thể.
• Dễ dàng đọc kết quả đo huyết áp.
• Vòng bít ”InterlliWrap” được tạo khuôn trước giúp không bị phiền phức khi quấn và đo chính xác ở mọi góc độ.
• Có đèn hướng dẫn quấn vòng bít để giúp người sử dụng sử dụng máy đúng cách, khi đo cho ra kết quả chính xác và đáng tin cậy.

Huyết áp thấp ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống và sức khỏe của chúng ta. Để giúp cải thiện tình trạng bệnh tốt hơn, bạn nên chú ý đến chế độ ăn uống của mình. Bên cạnh đó, bạn nên đi khám sức khỏe thường xuyên để giúp theo dõi bệnh tốt hơn.

Tài liệu tham khảo:

1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2660737/
2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28841431/
3. http://www.benhvien103.vn/huyet-ap-thap/
4. https://suckhoedoisong.vn/an-uong-the-nao-de-phong-va-dieu-tri-huyet-ap-thap-n179075.html
5. https://www.healthline.com/health/low-blood-pressure-diet#tips

Huyết áp thấp là bệnh gì?

Trong cơ thể người, mỗi nhịp tim đập sẽ tạo ra một áp lực lên thành mao mạch để đưa lưu lượng máu đến các bộ phận trong cơ thể. Áp lực này được gọi là huyết áp và được biểu thị bằng một chỉ số huyết áp.

Chỉ số huyết áp bao gồm chỉ số huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương. Số đầu tiên là huyết áp tâm thu (số cao hơn) thể hiện áp lực mà tim bạn tạo ra khi bơm máu qua động mạch đến phần còn lại của cơ thể. Số còn lại là áp lực tâm trương, đề cập đến áp lực trong động mạch khi tim bạn ở trạng thái nghỉ giữa các nhịp đập.

Cụ thể, huyết áp thấp hơn 90/60 mmHg có nghĩa là:

• Huyết áp tâm thu từ 90 mmHg trở xuống.
• Huyết áp tâm trương từ 60 mmHg trở xuống.

Bạn có thể gặp phải một số cơn hạ huyết áp xuất hiện thoáng qua, không có triệu chứng và không cần trị liệu. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nghiêm trọng, huyết áp thấp có thể đe dọa đến tính mạng.

Một số loại huyết áp thấp hay gặp

Trong y học, các chuyên gia phân loại bệnh huyết áp thấp như sau (1):

Hạ huyết áp tư thế đứng

Đây là tình trạng hạ huyết áp xảy ra khi bạn đột ngột thay đổi tư thế từ ngồi hoặc nằm sang tư thế đứng. Do ảnh hưởng của trọng lực, máu đọng lại ở chân và không kịp đưa về tim và đưa lên não.

Hậu quả của hạ huyết áp tư thế khiến bạn có thể bị chóng mặt trong một khoảng thời gian ngắn, choáng váng hoặc mờ mắt. Nếu nặng hơn, bạn có thể bị ngất xỉu.

Hạ huyết áp tư thế đứng có thể gặp phải ở nhiều lứa tuổi. Tuy nhiên, hiện tượng này phổ biến hơn ở những người già. Người trẻ tuổi cũng có thể gặp tình trạng này khi đứng lên sau khi ngồi xổm một lúc hoặc ngồi khoanh chân trong một khoảng thời gian dài.

Huyết áp thấp sau ăn

Huyết áp thấp sau ăn là tình trạng tụt huyết áp xảy ra ngay sau khi ăn từ 1 – 2 tiếng và hầu hết gặp phải ở những người lớn tuổi.

Sau khi ăn, lượng máu tăng lên ở đường tiêu hóa giúp hấp thu thức ăn tối ưu hơn. Lúc này, cơ thể bạn sẽ tăng nhịp tim và làm co các mạch máu để giúp duy trì huyết áp ở mức bình thường. Ở những người lớn tuổi, cơ chế này không thành công, từ đó dẫn đến tình trạng chóng mặt, ngất xỉu, ngã…

Các nhà khoa học khuyến khích bạn nên ăn các bữa ăn nhỏ, ít Carbohydrate, đồng thời uống nhiều nước và tránh uống rượu có thể giúp giảm các triệu chứng huyết áp thấp sau ăn.

Hạ huyết áp qua thần kinh trung ương

Hạ huyết áp qua trung gian thần kinh xảy ra sau khi bạn đứng trong một thời gian dài. Đối tượng thường gặp loại hạ huyết áp dạng này thường là trẻ em.

Ngoài ra, cảm xúc thay đổi đột ngột cũng có thể gây ra tình trạng tụt huyết áp.

Hạ huyết áp do Shock

Đây là tình trạng hạ huyết áp nặng nhất và nguy hiểm nhất. Nó xảy ra khi cơ thể nhận kháng nguyên lạ nào đó.

Shock khiến cho các cơ quan không nhận được máu và Oxy để duy trì hoạt động bình thường. Tình trạng này có thể đe dọa đến tính mạng của bạn nếu không được cấp cứu kịp thời.

Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh huyết áp thấp

Huyết áp có thể thay đổi nhiều lần trong ngày. Hầu hết các tình trạng hạ huyết áp không gây ra triệu chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, các cơn hạ huyết áp gây nguy hiểm có thể xảy ra do một số nguyên nhân sau:

– Mang thai: Do nhu cầu sử dụng máu của cả mẹ và thai nhi gia tăng.

– Mất nước: Tình trạng mất nước nghiêm trọng có thể làm giảm lượng nước trong lòng mạch, gây giảm thể tích tuần hoàn, từ đó gây ra tình trạng huyết áp giảm.

– Mất máu: Các vết thương lớn ngoài da hoặc tình trạng xuất huyết bên trong cơ thể cũng là một nguyên nhân dẫn đến huyết áp giảm.

– Suy dinh dưỡng: Vitamin B12 và Acid folic là một trong những hợp chất quan trọng trong việc sản xuất hồng cầu. Thiếu các chất này khiến cơ thể có thể gặp phải tình trạng thiếu máu, dẫn đến hạ huyết áp.

– Bệnh lý về tim mạch: Một số bệnh tim có thể dẫn đến huyết áp thấp bao gồm nhịp tim chậm, các vấn đề về van tim, đau tim và suy tim.

– Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc gây ra tác dụng phụ làm hạ huyết áp như: thuốc lợi tiểu, thuốc gây tê hay gây mê, Nitrat, một số loại thuốc chống trầm cảm ba vòng hoặc thuốc làm giảm huyết áp như chẹn Beta giao cảm, Nitroglycerit, thuốc chẹn kênh Canxi.

– Hạ huyết áp tư thế: Thay đổi tư thế đột ngột khiến tuần hoàn máu bị đình trệ tạm thời, máu không kịp quay trở lại tim để thực hiện lần tống máu tiếp theo.

– Sốc phản vệ: Là khi cơ thể tiếp xúc với một kháng nguyên lạ như một số loại thuốc, thực phẩm hoặc nọc độc từ các loại côn trùng. Khi gặp tình trạng này, người bệnh có thể gặp một số phản ứng dị ứng như: sốt, nổi mề đay, khó thở… trong đó có hạ huyết áp.

– Một số bệnh lý nội tiết: Tiểu đường, suy tuyến thượng thận, các bệnh tuyến giáp…

– Các cơn ngất, choáng.

Ngoài ra, một số đối tượng có huyết áp thấp mạn tính. Điều này do nguyên nhân cơ địa và di truyền, thường không gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe.

Các triệu chứng của bệnh huyết áp thấp

Dưới đây là những dấu hiệu cảnh báo bệnh huyết áp thấp:

– Mệt mỏi: Máu không cung cấp đủ cho cơ thể khiến bạn luôn cảm thấy tinh thần mệt mỏi, chân tay rã rời thiếu sức sống.

– Choáng, ngất: Khi hạ huyết áp ở mức độ nghiêm trọng, bạn có thể có triệu chứng của ngất (mất ý thức đột ngột).

– Hoa mắt, mờ mắt: Triệu chứng này thường gặp khi bạn thay đổi tư thế đột ngột.

– Tim đập nhanh, hồi hộp, khó thở: Khi huyết áp hạ thấp, các cơ quan thiếu máu và oxy, trái tim và phổi phải tăng cường hoạt động để đưa máu đến vùng thiếu hụt gây nên tình trạng nhịp tim nhanh.

– Suy nhược cơ thể: Thiếu máu lâu ngày khiến cho cơ thể bạn không được cung cấp đủ chất dinh dưỡng.

– Buồn nôn: cảm giác lợm giọng và buồn nôn là dấu hiệu khi huyết áp bị thấp.

– Mất tập trung: Lượng máu cung cấp cho não không đủ khiến cho tế bào não không nhận được Oxy và các chất dinh dưỡng để hoạt động bình thường.

☛ Tham khảo đầy đủ tại: Triệu chứng bệnh huyết áp thấp, cách xử lý và phòng tránh

Khi nào bệnh nhân huyết áp thấp nên đi khám bác sĩ?

Huyết áp thấp có thể tự khỏi sau một thời gian. Tuy nhiên, bạn không nên chủ quan. Nếu xuất hiện một trong những biểu hiện sau, bạn cần nhanh chóng đến các trung tâm y tế chuyên khoa để thăm khám kịp thời:

• Thường xuyên bị chóng mặt, ngất xỉu.
• Chóng mặt, ngất xỉu kèm theo đau đầu dữ dội, thay đổi thị lực hoặc khó thở.
• Đau tức ngực và có cảm giác tê bì một nửa cơ thể.
• Phụ nữ có thai có huyết áp thấp trong những tháng đầu thai kỳ.

Các biến chứng nguy hiểm của bệnh huyết áp thấp

Nhiều người cho rằng huyết áp cao mới là nguyên nhân dẫn đến nhiều biến chứng nặng nề.

Mặc dù huyết áp thấp không trực tiếp gây ra các biến chứng cấp cứu như tai biến mạch máu não, đột quỵ, vỡ mạch máu… như huyết áp cao, nhưng trên thực tế, huyết áp thấp cũng là nguy hiểm không kém bệnh huyết áp cao, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Tổn thương các cơ quan

Khi bệnh nhân thường xuyên bị tụt huyết áp, các cơ quan trong cơ thể như não, tim, thận,… không được cung cấp dinh dưỡng kịp thời gây tổn thương các cơ quan này.

Các nghiên cứu (3) cho thấy: não bộ không được cung cấp đủ Oxy trong vòng 5 phút gây có thể khiến cho tế bào não tổn thương không hồi phục. Một đặc điểm nữa là các tế bào não không có khả năng sinh mới sau khi các tế bào não cũ đã bị chết hoặc bị tổn thương.

Bệnh Alzheimer

Bệnh lý huyết áp thấp khiến cho não bị thiếu máu trong thời gian dài, các tế bào thần kinh không được nuôi dưỡng làm suy giảm chức năng thần kinh, suy giảm trí nhớ.

Các nghiên cứu (4) đã chỉ ra: Những người có mức huyết áp thấp kéo dài có khả năng bị mất trí nhớ cao hơn người bình thường.

Nhịp tim nhanh, choáng, ngất

Đây là biến chứng hay gặp nhất của bệnh huyết áp thấp.

Khi cơ thể không kịp thích nghi với tình trạng thiếu oxy, người bệnh sẽ rơi vào trạng thái hoa mắt, choáng, ngất xỉu. Biến chứng này đặc biệt nguy hiểm khi bệnh nhân đang đứng trên cao, đang điều khiển phương tiện giao thông… và có thể dẫn tới nguy cơ tử vong khi không được cấp cứu kịp thời.

Tai biến mạch máu não

Cũng như huyết áp cao, bệnh huyết áp thấp cũng có thể dẫn tới biến chứng tai biến mạch máu não.

Thông kê cho thấy, có đến 30% số người nhồi máu não và 25% số người nhồi máu cơ tim có nguyên nhân do huyết áp thấp.

Chẩn đoán tình trạng huyết áp thấp

Tìm ra nguyên nhân giúp cho việc điều trị huyết áp hiệu quả hơn.

Bên cạnh việc theo dõi tiền sử bệnh, thăm hỏi sức khỏe, đo huyết áp… bạn cũng có thể được chỉ định thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng sau đây:

– Xét nghiệm máu:

Dựa vào kết quả của xét nghiệm máu, bác sĩ có thể cung cấp những thông tin về sức khỏe tổng thể của bạn như: lượng đường trong máu thấp (bệnh hạ đường huyết), lượng đường trong máu cao (do tăng đường huyết hoặc tiểu đường) hay số lượng hồng cầu thấp (thiếu máu). Các nguyên nhân này đều có thể gây ra huyết áp thấp hơn bình thường.

– Điện tâm đồ:

Điện tâm đồ giúp ghi lại các tín hiệu điện của tim bạn. Dựa vào kết quả điện tâm đồ có thể phát hiện những bất thường trong nhịp tim, các vấn đề về cấu trúc trong tim và các vấn đề với việc cung cấp máu và oxy cho cơ tim của bạn.

Ngoài ra, nó cũng có thể cho biết bạn đang bị đau tim hay đã từng bị đau tim.

– Nghiệm pháp bàn nghiêng:

Nếu bạn bị huyết áp thấp khi đứng hoặc do tín hiệu não bị lỗi (hạ huyết áp qua thần kinh trung ương), xét nghiệm bàn nghiêng giúp đánh giá cách cơ thể bạn phản ứng với những thay đổi về vị trí.

Trong quá trình thử nghiệm, bạn nằm trên bàn nghiêng để nâng phần trên của cơ thể lên, mô phỏng chuyển động từ tư thế nằm ngang sang tư thế đứng.

Các cách điều trị bệnh huyết áp thấp

Bạn có thể ngăn ngừa các triệu chứng của huyết áp thấp dựa vào các chỉ dẫn sau:

Điều trị theo nguyên nhân gây bệnh

– Uống nhiều nước: Mất nước gây nên tình trạng hạ huyết áp. Việc bổ sung đủ lượng nước mỗi ngày giúp bạn giảm các triệu chứng huyết áp thấp do mất nước.

– Ăn nhiều muối hơn: Trong trường hợp huyết áp thấp do cơ thể thiếu Natri, người bệnh cần nhiều muối ăn hơn trong khẩu phần ăn của mình. Tuy nhiên, Natri lại là nguyên nhân dẫn đến bệnh tim. Vì vậy, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ của bạn để biết lượng muối phù hợp với khẩu phần ăn của mình.

– Luyện tập thể dục đều đặn: Với các bệnh nhân hạ huyết áp do cơ địa, cơ thể thiếu sức sống, người bệnh nên vận động từ 30 – 60 phút mỗi ngày giúp tăng cường nhịp tim, sức khỏe và sức đề kháng cho cơ thể. Ngoài ra, bạn cũng cần tránh tập thể dục trong điều kiện nóng ẩm.

– Mang tất nén: Các loại tất đàn hồi thường được sử dụng để giảm đau và sưng do giãn tĩnh mạch ở chân. Nhờ đó giúp giảm tình trạng hạ huyết áp tư thế đứng.

– Thay đổi tư thế từ từ: Áp dụng với các bệnh nhân bị hạ huyết áp tư thế

• Khi đứng dậy từ tư thế ngồi hoặc nằm, bạn nên thả lỏng người để tạo sự thoải mái cho cơ thể rồi đứng thẳng thật nhẹ nhàng.
• Nếu bị tụt huyết áp trong tư thế đứng, bạn nên đứng thẳng người, hít thở đều và đưa một chân lên cao. Tư thế này giúp bạn đưa máu từ chân về tim dễ dàng hơn.

Điều trị bằng thuốc

Một số loại thuốc có thể được chỉ định cho bệnh nhân giảm huyết áp như:

• Fludrocortisone: giúp tăng lượng máu.
• Midodrine (Orvaten): giúp co mạch máu để tăng huyết áp.

Tập luyện và thay đổi lối sống

☛ Điều chỉnh chế độ ăn uống:

– Ăn uống cân bằng: Bên cạnh việc ăn uống đủ chất, bạn cần bổ sung thêm các loại thực phẩm giàu vitamin B-12, axit folic và sắt giúp tăng tạo máu cho cơ thể bạn. Bạn cũng nên hạn chế thực phẩm giàu carbohydrat, chất béo và các chất kích thích như rượu, thuốc là, café…

– Ăn thành nhiều bữa nhỏ: Hạn chế ăn một lượng thức ăn lớn trong một bữa giúp ổn định huyết áp của bạn.

– Sử dụng nước ép củ cải đường: Nước ép từ củ cải đường tươi là một trong những phương pháp điều trị tại nhà hiệu quả nhất đối với chứng hạ huyết áp.

Tìm hiểu chi tiết tại: Ăn uống như thế nào để cải thiện huyết áp thấp?

☛ Thay đổi thói quen sống:

– Tăng cường tập luyện thể dục, thể thao hằng ngày: Tập luyện hằng ngày giúp nâng cao thể trạng của bạn.

– Làm việc vừa sức: Làm việc nặng trong thời gian dài có thể khiến cho tim gắng sức, lâu dần có thể dẫn tới suy tim.

– Hạn chế thức khuya.

– Thăm khám sức khỏe định kì: Thường xuyên khám sức khỏe giúp bạn phát hiện sớm các bệnh tiềm ẩn và được điều trị kịp thời.

– Theo dõi huyết áp tại nhà: Một trong những biện pháp giúp kiểm soát huyết áp và phòng ngừa bệnh huyết áp thấp đó là tự theo dõi huyết áp tại nhà. Tự theo dõi huyết áp giúp bạn chủ động trong việc theo dõi sức khỏe bản thân. Từ đó, bạn có thể có các biện pháp kiểm soát, phòng ngừa kịp thời tình trạng hạ huyết áp. Ngoài ra, việc tự theo dõi huyết áp tại nhà còn giúp tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại để thăm khám. Bạn có thể tham khảo sử dụng sản phẩm máy đo huyết áp của Omron. Đây là công cụ hỗ trợ theo dõi huyết áp chính xác, tiện lợi và dễ sử dụng đang được rất nhiều người tin dùng. Máy đo huyết áp OMRON có mặt tại hơn 130 quốc gia/ khu vực trên toàn thế giới và là Thương hiệu bán chạy nhất toàn cầu theo “khảo sát toàn diện về thị trường thiết bị gia dụng toàn cầu năm 2022” của Công ty TNHH Fuji Keizai

☛ Tham khảo thêm tại: Điều trị huyết áp thấp – lời khuyên từ bác sĩ chuyên khoa

Huyết áp thấp là bệnh lý nguy hiểm tiềm tàng và thường hay bị bỏ qua. Tuy nhiên, nó có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Vì vậy, bạn cần thường xuyên theo dõi sức khỏe định kì, bổ sung thêm kiến thức về bệnh để đảm bảo sức khỏe cho bản thân và những người xung quanh. Hy vọng bài viết của Omron đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin hữu ích về bệnh. Nếu như gặp phải các triệu chứng của bệnh huyết áp thấp, bạn hãy đến các cơ sở y tế để thăm khám và có biện pháp xử lý kịp thời.

Tài liệu tham khảo:

1. https://medlineplus.gov/ency/article/007278.htm
2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29661477/
3. https://www.healthline.com/health/hypotension#types
4. https://www.healthline.com/health/high-blood-pressure-hypertension/lower-it-fast
5. https://suckhoedoisong.vn/huyet-ap-thap-tri-cach-nao-n190019.html
6. https://suckhoedoisong.vn/40-nguoi-ha-huyet-ap-the-dung-co-nguy-co-mat-tri-nho-n178642.html

Huyết áp là gì?

Huyết áp là áp lực máu cần thiết tác động lên thành động mạch nhằm đưa máu đến nuôi dưỡng các mô trong cơ thể. Huyết áp được tạo ra do lực co bóp của tim và sức cản của động mạch.

Huyết áp được thể hiện bằng 2 chỉ số:

• Huyết áp tối đa (còn gọi là huyết áp tâm thu hoặc ngắn gọn là số trên): Tức áp suất trong động mạch khi tim đang đập, thường có giá trị cao hơn
• Huyết áp tối thiểu (còn gọi là huyết áp tâm trương hoặc ngắn gọn là số dưới): Tức áp lực của máu đo được giữa 2 lần đập của tim (thường có giá trị thấp hơn)

Như thế nào là huyết áp bình thường?

Để đánh giá huyết áp như thế nào là bình thường người ta dựa vào 2 chỉ số là huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trường. Bên cạnh đó còn phải căn cứ vào khoảng cách giữa 2 chỉ số. Khoảng cách này càng rộng, chứng tỏ mức huyết áp càng an toàn cho người bệnh. Ngược lại, khoảng cách càng hẹp thì nguy cơ biến chứng càng trầm trọng hơn.

Ngoài ra cũng cần lưu ý rằng huyết áp có thể lên xuống không ổn định tùy vào những điều kiện, hoàn cảnh khác nhau. Vì vậy để xác định chắc chắn một người có bị cao huyết áp hay không cần tiến hành đo nhiều lần trong ngày, thậm chí trong tháng.

Để đảm bảo kết quả đo huyết áp được chính xác và là cơ sở tin cậy cho việc đánh giá tình trạng sức khỏe, người bệnh cần tuân thủ những yêu cầu như không hút thuốc lá, không uống cà phê trước khi tiến hành đo từ 15-30 phút, giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng, hồi hộp,… Ngoài ra, phương pháp đo huyết áp của bác sĩ cũng quyết định kết quả đo có chính xác hay không.

Dựa trên các cơ sở nêu trên sẽ đánh giá được ý nghĩa bệnh lý của huyết áp. Theo Bộ Y tế, một người có mức huyết áp bình thường nếu số đo huyết áp dưới 120/80 mmHg, cho thấy người đó đang có sức khỏe tốt, máu lưu thông đều và tốc độ bơm máu trung bình. Cụ thể về các chỉ số của huyết áp như sau:

• Huyết áp bình thường: Đối với người lớn, huyết áp tâm thu dưới 120mmHg và huyết áp tâm trương dưới 80mmHg thì được gọi là huyết áp bình thường.
• Huyết áp cao: Khi huyết áp tâm thu từ 140 mmHg trở lên hoặc huyết áp tâm trương từ 90 mmHg trở lên thì chẩn đoán là cao huyết áp.
• Tiền cao huyết áp: Giá trị nằm giữa huyết áp bình thường và cao huyết áp (Huyết áp tâm thu từ 120-139 mmHg hoặc huyết áp tâm trương từ 80-89 mmHg) thì được gọi là tiền cao huyết áp.
• Huyết áp thấp: (Hạ huyết áp) huyết áp thấp được chẩn đoán khi huyết áp tâm thu dưới 100 mmHg.

Để kết luận một người bị tăng huyết áp hay không người ta cần căn cứ vào trị số huyết áp của nhiều ngày. Do đó phải đo huyết áp thường xuyên, theo dõi trong nhiều ngày và mỗi ngày nhiều lần. Ở một số người, huyết áp có thể tăng nhất thời khi quá xúc cảm, stress, hoặc sau khi uống rượu, bia, sau tập luyện, lao động nặng… chẳng hạn.

Huyết áp cũng thay đổi theo độ tuổi và chỉ số huyết áp bình thường ở mỗi độ tuổi cũng khác nhau. Dưới đây là bảng chỉ số huyết áp theo từng độ tuổi để mọi người dễ theo dõi, kiểm soát huyết áp của mình và người thân trong gia đình.

Cách đọc các thông số huyết áp ở máy đo huyết áp điện tử:

Đo ở bắp tay

Máy đo huyết áp bắp tay

Tư thế :

• Ngồi thẳng lưng, chân đặt song song trên sàn nhà, đặt tay lên bàn, cởi lớp áo ngoài và phần áo ở bắp tay ra để lộ bắp tay, quấn vòng bít quanh bắp tay của bạn, để bắp tay sao cho vòng bít ở ngang tim của bạn, dây đo ống nghe đặt lên động mạch cánh tay. Khoảng cách giữa ghế và mặt bàn nên ở mức 25-30 cm. Đọc kết quả: huyết áp tâm thu (118), huyết áp tâm trương (78) và nhịp tim (70).
• Lưu ý : Bạn có thể đo huyết áp ở cả 2 tay, tay trái hoặc tay phải đều được.

Đo ở cổ tay:

Máy đo huyết áp cổ tay

Tư thế ngồi khi đo huyết áp cổ thay giống như đo huyết áp ở bắp tay, tay để chéo ngang ngực. Đọc kết quả: huyết áp tâm thu (118), huyết áp tâm trương (78) và nhịp tim (70)

Nên chọn máy đo huyết áp nào chính xác?

Hiện nay trên thị trường có nhiều hãng máy đo huyết áp như máy đo huyết áp Omron, máy đo huyết áp Microlife, máy kiểm tra huyết áp Boso, Citizen… Nhưng làm thế nào để biết được cách chọn máy đo huyết áp tốt và chính xác? Bởi đây là sản phẩm mang ý nghĩa theo dõi, tầm soát nên rất dễ mất lòng tin khi chính những sản phẩm sức khỏe này lại là nguyên nhân bệnh nhân phải ra vào bệnh viện hoặc gọi đến bác sĩ khi thấy máy cho ra các kết quả bất thường. Do đó người dùng nên lựa chọn những máy đo huyết áp có uy tín trên thị trường và phải có văn phòng đại diện hay có nhà máy sản xuất tại Việt Nam là tốt nhất.

1. Chỉ số huyết áp phản ánh điều gì?

Chỉ số huyết áp được đo dựa trên áp lực của dòng máu tác động lên động mạch nhằm đưa máu đến nuôi dưỡng các mô trong cơ thể. Chỉ số này đạt giá trị cao nhất khi tim co bóp đẩy máu đi và thấp nhất khi tim nghỉ (khoảng thời gian giữa 2 lần tim đập).

Ở độ tuổi trưởng thành, một người khỏe mạnh có huyết áp tâm thu dao động trong khoảng 90-120 mmHg và huyết áp tâm trương dao động 60-90 mmHg.

2. Biểu hiện của huyết áp cao và huyết áp thấp

Có rất nhiều lý do gây ra tình trạng tăng – giảm huyết áp ở bệnh nhân. Chính tăng – giảm bất thường này nếu không điều chỉnh kịp thời về ngưỡng an toàn sẽ gây ra những triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng đến nhiều hoạt động cơ quan khác và thậm chí có thể gây tai biến, đột quỵ .

Sau đây là một số biểu hiện của huyết áp cao và huyết áp thấp thường gặp:

3. Làm gì để ổn định huyết áp ở ngưỡng an toàn?

Huyết áp cao hay thấp về lâu dài đều gây ra những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Trước khi dùng thuốc, người bệnh nên ưu tiên điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt phù hợp:

a) Chế độ ăn với người bệnh huyết áp thấp

• Ăn đủ các bữa, đặc biệt bữa sáng rất quan trọng.
• Nên ăn mặn hơn người bình thường (10-15g muối/ngày).
• Ngủ đủ giấc và đủ thời gian
• Luyện tập thể dục nhẹ nhàng và đều đặn như đi bộ, dưỡng sinh, Yoga…
• Thường xuyên dùng các loại trà để hỗ trợ nâng cao huyết áp.

b) Chế độ ăn cho người bệnh huyết áp cao

• Hạn chế ăn thực phẩm chứa nhiều muối hoặc chứa nhiều natri
• Không lạm dụng những đồ uống kích thích như trà đặc, café, bia rượu.
• Hạn chế ăn các loại thực phẩm chiên rán, thịt mỡ, phủ tạng động vật dễ dẫn tới máu nhiễm mỡ, khiến động mạch xơ cứng, làm tăng huyết áp.
• Nên ăn các thực phẩm tốt cho người bệnh cao huyết áp có thể kể tới như cần tây, cải cúc, rau muống, măng lau, cà chua, cà tím, cà rốt, nấm hương, tỏi, mộc nhĩ…

4. Nên theo dõi chỉ số huyết áp thường xuyên

Theo các bác sỹ, người bị huyết áp cao hay thấp nên chủ động đo huyết áp thường xuyên và ghi chép nhật ký hàng ngày. Bởi lẽ dựa trên cuốn sổ nhật ký này, bệnh nhân lẫn thầy thuốc dễ dàng xem lại và so sánh kết quả, diễn tiến các trị số huyết áp trong thời gian dài. Đây cũng là cách đánh giá hiệu quả của thuốc điều trị huyết áp, hay việc điều chỉnh chế độ ăn uống, vận động.

Đặc biệt theo dõi huyết áp giúp báo động những cơn tăng huyết áp hoặc hạ huyết áp cấp tính, từ đó giúp người bệnh xử lý kịp thời, tránh những tai biến đáng tiếc có thể xảy ra.

Hiện nay việc đo huyết áp mỗi ngày khá dễ dàng và không tốn nhiều chi phí do tính tiện dụng của máy đo huyết áp điện tử. Người bệnh nên sở hữu máy đo huyết áp tự động (tự chủ động đo), có các chữ số đủ to để xem và đọc kết quả, lựa chọn máy của những hãng thiết bị uy tín để đảm bảo độ chính xác và độ bền cao mà điển hình là máy đo huyết áp điện tử Omron của Nhật Bản.

Thế nào là tụt huyết áp?

Tụt huyết áp chỉ tình trạng huyết áp giảm đột ngột xuống dưới mức bình thường, được xác định là khi huyết áp tâm thu (huyết áp tối đa) giảm thấp hơn 90mmHg và huyết áp tâm trương (huyết áp tối thiểu) thấp hơn 60 mmHg.

Huyết áp của bạn giảm càng thấp và càng nhanh thì mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng gây ra bởi nó càng lớn và nguy cơ gặp phải các biến chứng nguy hiểm khác cũng tăng cao.

Nguyên nhân gây tụt huyết áp là do đâu?

Tụt huyết áp có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, một số nguyên nhân có thể là ngẫu nhiên và thường không đáng lo ngại, trong khi đó một số nguyên nhân khác lại có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn trong cơ thể, cụ thể như:

• Hạ huyết áp tư thế: Xảy ra khi thay đổi tư thế đột ngột từ nằm sang ngồi hoặc đứng lên.
• Giảm lượng máu: Mất nước (do tiêu chảy nghiêm trọng, nôn mửa, say nắng, dùng quá nhiều thuốc lợi tiểu, suy thận,…), thiếu máu, mất máu (do tai nạn, phẫu thuật, xuất huyết nội tạng,…).
• Các vấn đề về tim: Tim bơm máu kém do bệnh suy tim, bệnh động mạch vành (CAD), bệnh van tim, nhịp tim chậm,…
• Vấn đề về thần kinh: Thường gặp ở người già, người bệnh Parkinson, người bệnh rối loạn thần kinh thực vật,… do suy giảm hoạt động của các thụ thể cảm áp ở động mạch dẫn đến chức năng điều chỉnh huyết áp qua hệ thần kinh bị chậm trễ.
• Sử dụng các loại thuốc có tác dụng phụ gây hạ huyết áp: Thuốc điều trị tăng huyết áp, thuốc điều trị trầm cảm,…
• Thiếu hụt dinh dưỡng: Thiếu vitamin B12, acid folic, sắt,…, suy nhược cơ thể.
• Phụ nữ mang thai.
• Nguyên nhân khác: Nhiễm trùng nặng, bệnh rối loạn nội tiết, sử dụng đồ uống có cồn, phản ứng dị ứng, sốc phản vệ,…

Việc xác định sớm nguyên nhân gây tụt huyết áp sẽ giúp bạn có biện pháp điều trị kịp thời và phù hợp nhất với tình trạng của bản thân.

Dấu hiệu nhận biết khi bị tụt huyết áp

Tụt huyết áp đột ngột sẽ khiến lưu lượng máu đến các cơ quan giảm, gây thiếu oxy và chất dinh dưỡng để hoạt động, từ đó gây ra các biểu hiện như:

• Đột nhiên cảm thấy choáng váng, hoa mắt, chóng mặt, mất thăng bằng, đứng không vững.
• Người mệt mỏi, yếu đi, chân tay bủn rủn.
• Tầm nhìn bị mờ.
• Buồn nôn.
• Da tái nhợt, lòng bàn tay và bàn chân lạnh.
• Mất tập trung.
• Ngất xỉu.

Ngoài ra, người bị tụt huyết áp có thể gặp phải một triệu chứng khác như đau ngực, khó thở, phát ban, sốt, nhịp tim không đều, khó tiêu và nôn. Những triệu chứng này thường liên quan đến nguyên nhân gây ra tình trạng tụt huyết áp.

Tụt huyết áp có cần xử lý sớm không?

Tụt huyết áp thường không phải tình trạng bệnh quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, các triệu chứng do bệnh gây ra có thể gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và công việc hàng ngày của người bệnh, thậm chí gây ra chấn thương do ngất xỉu hoặc ngã, đặc biệt nguy hiểm nếu bạn đang đi cầu thang, lái xe hoặc làm việc trên cao.

Không những thế, nếu tụt huyết áp nghiêm trọng trong thời gian dài không được điều trị, các cơ quan quan trọng trong cơ thể, đặc biệt là tim và não sẽ không nhận được đủ máu, oxy, chất dinh dưỡng để hoạt động bình thường. Điều này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng gây nguy hiểm đến tính mạng như sốc, đột quỵ, nhồi máu cơ tim,…

Vì vậy, khi gặp phải tình trạng tụt huyết áp dù nhẹ hay nặng, bạn vẫn cần xử lý sớm, kịp thời và đúng cách để phòng tránh những nguy hiểm mà tình trạng này có thể mang lại, đảm bảo sức khỏe cho bản thân và người thân một cách tốt nhất.

Làm gì khi bị tụt huyết áp?

Khi bản thân hoặc người đối diện có các biểu hiện của tụt huyết áp, bạn cần nhanh chóng thực hiện các biện pháp dưới đây để xử trí bệnh sớm, ngăn ngừa nguy cơ biến chứng:

Thay đổi tư thế

Khi nhận thấy có dấu hiệu của tụt huyết áp, việc bạn cần làm ngay là giữ bản thân thật bình tĩnh, tránh lo lắng, kích động và nhanh chóng tìm một nơi yên tĩnh, thoáng mát để nghỉ ngơi. Sau đó, tùy vào vị trí, bạn hãy từ từ ngồi hoặc nằm xuống bề mặt phẳng, giữ đầu hơi thấp, hai chân nâng cao hơn vị trí tim để máu dễ lưu thông.

Bổ sung các loại thực phẩm giúp tăng huyết áp

Sau khi đã ngồi xuống nghỉ ngơi, bạn có thể bổ sung cho cơ thể một số thực phẩm, đồ uống dưới đây để giúp tăng huyết áp một cách nhanh chóng:

• Muối: Muối có chứa hàm lượng natri cao giúp tăng huyết áp một cách hiệu quả. Khi bị tụt huyết áp, bạn có thể dùng một nhúm muối pha vào nước để uống hoặc ăn một món ăn mặn sẽ cải thiện đáng kể các triệu chứng.
• Nho khô: Nho khô có tác dụng hỗ trợ tuyến thượng thận hoạt động tốt hơn, từ đó giúp tăng huyết áp nhanh chóng. Vì vậy, nếu bạn thường xuyên bị tụt huyết áp, hãy chuẩn bị một túi nho khô bên cạnh mình và ăn nó khi có biểu hiện của bệnh sẽ giúp tăng huyết áp trở lại.
• Cà phê: Cà phê có chứa nhiều cafein – chất giúp tăng huyết áp nhanh chóng. Do đó, sử dụng cà phê (tốt nhất là cà phê đen) sẽ là biện pháp giúp tăng nhanh huyết áp tạm thời khi bạn bị tụt huyết áp.
• Trà gừng: Trà gừng có tính ấm, vị cay, có khả năng hỗ trợ lưu thông máu, giảm nhẹ những ảnh hưởng khi bị tụt huyết áp đồng thời ngăn ngừa những biến chứng khác có thể xảy ra đối với sức khỏe. Người bị tụt huyết áp nên uống một tách trà gừng nhỏ hoặc pha một cốc nước ấm và thêm một vài lát gừng mỏng sẽ giúp giảm nhẹ triệu chứng bệnh.
• Socola: Đối với những người bị tụt huyết áp, hàm lượng flavonoid cao trong socola (đặc biệt là socola đen) sẽ giúp bảo vệ thành mạch máu, tăng cường hệ tuần hoàn và ổn định huyết áp. Vì vậy, nếu bạn hay bị tụt huyết áp đột ngột, hãy dự phòng trong túi của mình một vài thanh socola để có thể ăn ngay khi có các biểu hiện của bệnh.
• Nước lọc: Nếu bạn không có sẵn các thực phẩm kể trên, uống nước lọc sẽ là phương pháp giúp tăng huyết áp tạm thời nhanh chóng, đơn giản nhất mà bạn có thể thực hiện. Hãy uống 2 cốc nước, khoảng 480ml, bạn sẽ thấy các triệu chứng được cải thiện rõ rệt.

Sử dụng thuốc

Nếu bạn đã được chẩn đoán bị tụt huyết áp và được bác sĩ kê đơn cho sử dụng các loại thuốc giúp tăng huyết áp, bạn có thể dùng thuốc để cải thiện các triệu chứng của tụt huyết áp một cách nhanh chóng.

Ngoài ra, nếu nguyên nhân gây tụt huyết áp của bạn là do bệnh mạn tính khác trong cơ thể, bạn cũng cần sử dụng thuốc điều trị các bệnh mạn tính đó khi bị tụt huyết áp.

Sau khi đã nghỉ ngơi và cảm thấy tạm ổn định, bạn có thể cử động tay chân và ngồi dậy từ từ để thực hiện tiếp các hoạt động hàng ngày, tránh thay đổi tư thế đột ngột có thể gây tụt huyết áp tái phát, đặc biệt là khi bạn bị tụt huyết áp do tư thế.

Khi nào bạn cần đến gặp bác sĩ?

Hầu hết các trường hợp tụt huyết áp thường nhẹ và có thể hồi phục nhanh chóng sau khi được chăm sóc đúng cách tại nhà.

Tuy nhiên, nếu tình trạng tụt huyết áp của bạn kèm theo các biểu hiện, triệu chứng dưới đây, bạn cần đến các cơ sở y tế để được cấp cứu ngay lập tức, tránh gây ra những hậu quả nguy hiểm đối với sức khỏe:

• Triệu chứng tụt huyết áp diễn biến nặng, không cải thiện sau khi đã thực hiện các biện pháp tại nhà.
• Tụt huyết áp kèm theo các tình trạng cấp tính như mất nước do nôn, tiêu chảy, mất máu, phản ứng dị ứng.
• Có dấu hiệu và triệu chứng của sốc: Thở nhanh hoặc nông, da sần sùi, lú lẫn hoặc mất phương hướng, tim đập loạn nhịp, mạch yếu,…

Ngoài ra, nếu tình trạng tụt huyết áp diễn ra thường xuyên, gây ảnh hưởng lớn đến cuộc sống sinh hoạt và công việc hàng ngày của bạn, đây có thể là dấu hiệu bạn đang mắc phải một tình trạng bệnh lý khác trong cơ thể. Bạn cần sớm thăm khám sức khỏe tổng quát để tìm ra nguyên nhân gây huyết áp thấp và điều trị nó. Khi các bệnh lý nguyên nhân được điều trị dứt điểm, tình trạng tụt huyết áp của bạn có thể được cải thiện.

Làm thế nào để phòng ngừa tụt huyết áp?

Bên cạnh việc xử trí kịp thời và đúng cách, phòng ngừa tụt huyết áp cũng là việc làm vô cùng cần thiết giúp bạn tránh được các ảnh hưởng xấu của tình trạng này đối với sức khỏe. Điều này có thể thực hiện qua việc thay đổi chế độ ăn uống và lối sống hàng ngày của bạn:

Thay đổi chế độ ăn uống

☛ Thêm muối vào chế độ ăn: Muối có thể giúp huyết áp của bạn tăng lên bằng cách giúp giữ lại nước. Tuy nhiên, dư thừa muối sẽ gây hại cho sức khỏe. Vì vậy, bạn cần hỏi ý kiến bác sĩ về lượng muối tối ưu đối với mình trước khi thêm muối vào chế độ ăn hàng ngày. Ngoài ra, biện pháp này cũng không được khuyến cáo cho người đang mắc bệnh tim và bệnh thận.

☛ Ăn thành nhiều bữa ăn nhỏ trong ngày và hạn chế ăn tinh bột: Điều này có thể giúp giảm chóng mặt và giữ huyết áp của bạn ổn định, tránh tình trạng hạ huyết áp sau bữa ăn. Ngoài ra, bạn nên tránh ăn quá no và tránh vận động ngay sau bữa ăn.

☛ Bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng cho cơ thể, không được bỏ bữa, đặc biệt là bữa sáng.

☛ Bổ sung thêm thực phẩm giúp bổ máu vào bữa ăn như rau lá xanh đậm, cá, hải sản, thịt bò, đậu đỗ,…

☛ Uống nhiều nước: Bạn cần uống từ 1,5 – 2l nước mỗi ngày. Nước sẽ làm tăng thể tích máu và giúp ngăn ngừa mất nước, từ đó giúp phòng tránh những cơn tụt huyết áp.

☛ Hạn chế sử dụng rượu, bia vì chúng sẽ làm cơ thể bạn mất nước và có thể gây tụt huyết áp, ngay cả khi bạn uống có chừng mực.

Thay đổi lối sống

Thực hiện một số biện pháp thay đổi lối sống dưới đây sẽ giúp bạn phòng ngừa tụt huyết áp hiệu quả:

☛ Hạn chế thay đổi tư thế đột ngột: Đứng lên quá nhanh có thể khiến huyết áp của bạn giảm xuống, dẫn đến cơn tụt huyết áp với các biểu hiện như chóng mặt, choáng váng hoặc ngất xỉu. Do đó, khi ngồi dậy hay đứng lên từ tư thế nằm, bạn cần thực hiện từ từ để tránh bị tụt huyết áp.

☛ Không ngồi bắt chéo chân: Điều này có thể làm gián đoạn lưu thông máu ở chân của bạn và gây giảm huyết áp.

☛ Không nên đứng yên hoặc ngồi tại chỗ trong thời gian dài: Khi bạn nằm, ngồi hoặc đứng quá lâu, huyết áp của bạn có thể giảm xuống và làm tăng nguy cơ hạ huyết áp tư thế khi bạn di chuyển.

☛ Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục giúp tăng cường lưu thông máu, làm giảm lưu lượng máu tập trung tại một bộ phận cụ thể và nâng cao sức khỏe tim mạch, từ đó giúp phòng ngừa các cơn tụt huyết áp hiệu quả. Do đó, bạn nên tập thể dục thường xuyên, ít nhất 30 phút mỗi ngày với những bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi lội,…

☛ Ngủ đủ giấc (7 – 8 tiếng mỗi ngày), khi ngủ nên gối đầu thấp và kê chân cao: Huyết áp có thể giảm thấp khi bạn đang ngủ (hạ huyết áp ban đêm). Việc nằm gối cao khi ngủ sẽ giúp làm giảm nguy cơ hạ huyết áp thoáng qua khi bạn đứng lên đột ngột sau khi thức dậy.

☛ Sử dụng tất/ vớ nén y tế: Các loại tất này có thể giúp hạn chế lưu lượng máu tụ lại chân, nhờ đó giúp máu lưu thông đều trên khắp cơ thể và giảm nguy cơ tụt huyết áp, đặc biệt là hạ huyết áp tư thế đứng.

☛ Giữ tâm lý thoải mái, tránh căng thẳng tinh thần, lo âu, stress: Căng thẳng sẽ ảnh hưởng không tốt đến huyết áp cũng như sức khỏe của bạn. Bạn có thể thư giãn, giảm căng thẳng bằng cách tập thiền hay thực hiện các hoạt động yêu thích như vẽ tranh, đi dạo, nấu ăn,…

☛ Không nên tắm, ngâm mình lâu trong nước nóng: Nước nóng sẽ làm giảm huyết áp của bạn. Vì vậy, bạn không nên tắm nước quá nóng mà nên thay bằng nước ấm sẽ tốt hơn cho sức khỏe.

☛ Theo dõi huyết áp tại nhà thường xuyên: Theo dõi huyết áp thường xuyên là việc làm vô cùng quan trọng và cần thiết để kiểm soát tốt huyết áp của bạn và người thân trong gia đình. Nhờ đó, bạn có thể phát hiện sớm các bất thường về huyết áp cũng như các biến chứng sức khỏe tiềm ẩn khác để có các biện pháp xử trí, phòng ngừa bệnh một cách kịp thời và hiệu quả.

Để theo dõi huyết áp dễ dàng ngay tại nhà, bạn có thể lựa chọn cho mình hoặc người thân một chiếc máy đo huyết áp cá nhân có chất lượng đảm bảo như máy đo huyết áp điện tử Omron. Với công nghệ tiên tiến, hiện đại, thiết kế nhỏ gọn và dễ sử dụng, máy đo huyết áp Omron sẽ là thiết bị theo dõi huyết áp chính xác, nhanh chóng và phù hợp với mọi gia đình, ngay cả đối với gia đình có người cao tuổi.

☛ Thăm khám sức khỏe định kỳ: Bạn nên khám sức khỏe định kỳ thường xuyên, ít nhất 6 tháng 1 lần để đảm bảo sức khỏe ổn định và phát hiện sớm các bệnh lý gây tụt huyết áp nếu có.

Không chỉ tăng huyết áp mà tụt huyết áp cũng có thể gây nhiều nguy hiểm đối với sức khỏe, thậm chí có thể đe dọa tính mạng nếu không được xử trí kịp thời, đúng cách. Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn có thêm nhiều kiến thức về tụt huyết áp cũng như biết cách xử trí tình trạng này tại nhà để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình một cách tốt nhất.

Tài liệu tham khảo:

• https://www.verywellhealth.com/sudden-drop-in-blood-pressure-1324162
• https://www.webmd.com/heart/understanding-low-blood-pressure-basics
• https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21156-low-blood-pressure-hypotension

Biểu hiện của huyết áp thấp

Những người có huyết áp thấp thường có huyết áp tâm thu dưới 90mmHg và huyết áp tâm trương dưới 60mmHg hoặc giảm hơn 20mmHg so với trị số huyết áp bình thường trước đó.

Biểu hiện các triệu chứng như: mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, lả và rất muốn được nghỉ ngơi, khó tập trung và dễ nổi cáu, có cảm giác buồn nôn, suy giảm khả năng tình dục da nhăn và khô, kèm theo rụng tóc, vã mồ hôi lạnh thở dốc, nói như hụt hơi nhất là sau khi leo lên cầu thang hay làm việc nặng, khi thay đổi tư thế có thể choáng váng, xây xẩm mặt mày…

Đối tượng dễ mắc bệnh

Các nghiên cứu cho thấy, đối tượng mắc bệnh huyết áp thấp thường thuộc các dạng sau: Cơ thể bị suy nhược do làm việc quá sức, stress, mất ngủ, do suy giảm hoạt động của tuyến giáp, suy giảm đường trong máu, nhịp tim chậm.

Huyết áp thấp cũng có thể do yếu tố di truyền, những người có thể trạng yếu, hoặc người mắc một số bệnh huyết học kèm theo như viêm loét dạ dày tá tràng, viêm đại tràng mãn tính, lao… Ngoài ra, nguyên nhân gây chứng bệnh này còn có sự tham gia của các yếu tố như cuộc sống căng thẳng, môi trường ô nhiễm, khuynh hướng lạm dụng chất độc hại…

Hậu quả lâu dài

Khi bệnh nhân bị huyết áp thấp kéo dài, hệ thống thần kinh bị suy giảm chức năng, cơ thể không tự kịp điều chỉnh để cung cấp đủ dinh dưỡng và oxy cho não, tim, thận gây tổn thương các cơ quan này.

Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh huyết áp thấp có thể dẫn đến tình trạng đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, suy thận… thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Ngoài ra, người bị tụt huyết áp cấp có thể gây sốc, đặc biệt nguy hiểm đến tính mạng trong những trường hợp như đang lái xe, làm việc trên tầng cao…

Khí huyết hư – Thủ phạm chính gây bệnh

Theo số liệu thống kê, hiện chưa có loại thuốc hiệu quả nào dành cho những người huyết áp thấp. Trên thực tế, trong y học hiện đại làm giảm huyết áp dễ hơn so với làm tăng huyết áp. Tuy nhiên với bệnh này y học cổ truyền có một góc nhìn khá toàn diện và triệt để, nguyên nhân của huyết áp thấp là do khí huyết hư.

Khí huyết hư làm cho lưu lượng máu đến các cơ quan bộ phận trong cơ thể đều kém và kém nhất là não gây ra hiện tượng hoa mắt chóng mặt, mệt mỏi vô lực, sắc mặt nhợt…

Để nâng cao huyết áp cần phải bồi bổ khí huyết, khí huyết đầy đủ thì huyết áp mới ổn định lâu dài. Chính vì vậy mà phải dùng các vị thuốc hay bài thuốc có tác dụng bồi bổ khí huyết, điều hoà khí huyết.

Để điều trị triệt để bệnh, ngoài việc sử dụng các thảo dược để bồi bổ khí huyết người bị huyết áp thấp nên dành nhiều thời gian để nghỉ ngơi và ăn uống điều độ, không nên bỏ bữa, nên ăn mặn hơn người bình thường, tập thể dục nhẹ nhàng và đều đặn như đi bộ, thể dục dưỡng sinh… Ngoài ra, người bệnh cũng nên kiểm soát bệnh huyết áp thấp bằng cách thường xuyên thăm khám sức khỏe định kỳ từ đó có biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời hoặc sử dụng máy đo huyết áp tại nhà để có một sức khỏe cũng như cuộc sống tốt đẹp hơn.

Việc xử lý nhanh và phòng ngừa bệnh huyết áp thấp trên có thể giúp bệnh nhân tránh được những hậu quả xấu của căn bệnh gây ra.

Bạn cũng có thể sử dụng máy đo huyết áp Omron của công ty Health Care chúng tôi để theo dõi mức huyết áp của mình mà có những điều chỉnh cho phù hợp. Thường xuyên theo dõi bạn sẽ biết được mức độ bệnh trạng của mình mà có cách chữa trị cũng như ăn uống đúng cách.

Huyết áp thấp là gì?

Huyết áp là áp lực dòng máu tác động lên thành mạch để đưa máu đến khắp các cơ quan trong cơ thể. Huyết áp được coi là thấp khi chỉ số huyết áp tâm thu (chỉ số trên) ≤ 90 mmHg và/hoặc chỉ số huyết áp tâm trương (chỉ số dưới) ≤ 60 mmHg.

Huyết áp thấp có thể chia thành 2 dạng:

• Huyết áp thấp sinh lý: Do yếu tố di truyền hay do sống ở vùng núi cao.
• Huyết áp thấp bệnh lý: Do chức năng của các cơ quan bị suy giảm như tim, thận hoặc do hệ thống thần kinh thực vật của cơ thể không tự điều chỉnh dẫn đến hạ huyết áp tư thế.

Huyết áp thấp có thể gặp ở bất kỳ độ tuổi và đối tượng nào. Đây là bệnh lý nguy hiểm và có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng không kém gì bệnh cao huyết áp. Vì vậy, bạn không nên chủ quan mà cần nắm rõ các dấu hiệu, triệu chứng của huyết áp thấp để có thể phát hiện bệnh sớm cũng như có biện pháp điều trị phù hợp nhất.

Triệu chứng nhận biết của huyết áp thấp

Huyết áp thấp có thể gây ra một số triệu chứng thường gặp dưới đây:

➤ Hoa mắt, chóng mặt, choáng váng

Khi áp lực dòng máu trong lòng mạch giảm, máu lên não kém, các tế bào thần kinh bị thiếu oxy và dưỡng chất để hoạt động sẽ gây ra các triệu chứng huyết áp thấp như đau đầu, hoa mắt, chóng mặt và choáng váng.

Bạn có thể gặp phải các triệu chứng này khi thay đổi tư thế đột ngột như đứng dậy nhanh sau khi ngồi lâu, ngồi bật dậy khi đang nằm hay khi đứng liên tục trong thời gian dài. Khi đó, bạn sẽ cảm thấy chóng mặt, hoa mắt, nhìn mọi vật như đang xoay tròn và không thể kiểm soát.

➤ Đau đầu, rối loạn giấc ngủ

Đau đầu là một trong những triệu chứng điển hình của bệnh huyết áp thấp. Các cơn đau đầu sẽ nặng hơn mỗi khi bạn bị căng thẳng hoặc khi hoạt động thể lực nặng. Cơn đau thường tập trung tại vùng đỉnh đầu với mức độ và tính chất của cơn đau ở mỗi người là khác nhau.

Lưu lượng máu lên não giảm là nguyên nhân khiến người bị huyết áp thấp thường xuyên đau đầu, mất ngủ về đêm, trằn trọc hoặc tỉnh giấc đột ngột, ban ngày thì lờ đờ, ngủ gà, ngủ gật gây ảnh hưởng nặng nề đến chất lượng công việc và sức khỏe người bệnh.

➤ Mất tập trung

Khi bạn bị huyết áp thấp, máu không được cung cấp đầy đủ tới não như bình thường sẽ khiến cho các tế bào não không nhận đủ oxy và các chất dinh dưỡng để hoạt động, hậu quả là gây cản trở tới khả năng tập trung của bạn.

Bên cạnh đó, huyết áp thấp cũng làm giảm khả năng tư duy, ghi nhớ, khiến người bệnh rất nhanh quên, hay lẫn lộn, lơ đãng, không thể tập trung, chú ý vào công việc hay học tập.

➤ Cơ thể mệt mỏi

Người bị huyết áp thấp thường gặp phải triệu chứng này vào buổi sáng. Bạn sẽ cảm thấy cơ thể và tinh thần mệt mỏi, thiếu sức lực, chân tay tê buồn bủn rủn. Nếu được nghỉ ngơi thì tình hình sẽ tốt hơn. Tuy nhiên, đến buổi chiều hoặc tối, cơ thể sẽ lại xuất hiện cảm giác mệt mỏi mặc dù không phải bạn vừa mới làm việc quá sức.

➤ Da lạnh, ẩm hoặc nhợt nhạt

Tình trạng huyết áp thấp kéo dài lâu ngày có thể gây ảnh hưởng đến khả năng tuần hoàn máu trong cơ thể, khiến máu lưu thông kém đến các vùng ngoại vi như bề mặt da, chân tay. Việc thiếu oxy trong máu khiến da trở nên xanh xao, tái nhợt, chân tay lạnh, tê bì, thân nhiệt cơ thể giảm.

➤ Giảm thị lực

Mờ mắt là một trong những dấu hiệu cảnh báo bệnh huyết áp thấp của bạn đang trở nên nghiêm trọng, đi kèm với đó là mất thính giác. Tình trạng này diễn ra đột ngột có thể gây nguy hiểm nếu bạn đang lái xe, di chuyển trên đường hay đang đi cầu thang.

➤ Nhịp tim nhanh, nhịp thở nhanh, nông

Khi huyết áp xuống thấp quá mức, cơ thể bạn sẽ bị thiếu oxy nghiêm trọng. Điều này khiến tim và phổi phải tăng cường hoạt động để bù đắp lại lượng oxy thiếu hụt, gây nên tình trạng tim đập nhanh, nhịp thở nhanh, nông, khó thở.

➤ Buồn nôn

Huyết áp thấp có thể khiến lưu lượng máu đến các cơ quan tiêu hóa giảm đi, làm nhu động ruột yếu, dạ dày hoạt động kém hiệu quả, hấp thu dinh dưỡng từ thức ăn cũng giảm đi. Điều này sẽ gây kích ứng làm bạn bị buồn nôn, lợm giọng, nôn, đầy bụng, khó tiêu, ăn uống không ngon khiến cơ thể thêm phần mệt mỏi, chán nản.

➤ Cảm giác khát

Khi huyết áp của bạn giảm, não sẽ phát ra tín hiệu báo hiệu cơ thể cần uống nhiều nước hơn vì bổ sung thêm nước sẽ giúp tăng huyết áp.

➤ Ngất xỉu

Huyết áp hạ đột ngột ở mức độ nghiêm trọng sẽ làm giảm lượng máu tới mọi cơ quan trong cơ thể, não bộ rơi vào tình trạng ngừng hoạt động tạm thời và người bệnh có thể sẽ bị ngất (tình trạng mất ý thức đột ngột). Tình trạng ngất xỉu đột ngột có thể gây gãy xương và các chấn thương cơ thể nguy hiểm khác cho người bệnh.

➤ Trầm cảm

Người bị huyết áp thấp thường có tâm trạng buồn bã, uể oải và rất dễ mắc bệnh trầm cảm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Huyết áp thấp nguy hiểm như thế nào?

Huyết áp thấp không chỉ ảnh hưởng tới cuộc sống sinh hoạt của người bệnh mà còn có thể dẫn đến những biến chứng sức khỏe nguy hiểm nếu không được điều trị phù hợp.

Khi huyết áp bị hạ thấp nhiều lần trong thời gian dài, chức năng của hệ thống thần kinh sẽ bị suy giảm, cơ thể không kịp điều chỉnh để cung cấp đủ chất dinh dưỡng và oxy đến các cơ quan như não, tim, thận và gây tổn thương các cơ quan này.

Huyết áp thấp cũng là nguyên nhân gây tai biến mạch máu não, nhồi máu não, nhồi máu cơ tim và làm tăng nguy cơ mất trí nhớ. Những người có huyết áp thấp kéo dài liên tục trong hai năm theo nghiên cứu sẽ có khả năng bị mất trí nhớ cao gấp hai lần so với những người bình thường khác.

Bên cạnh đó, các triệu chứng do huyết áp thấp gây ra như hoa mắt, chóng mặt, choáng váng, giảm thị lực, ngất,… còn làm tăng nguy cơ gây té ngã, chấn thương, có thể gây nguy hiểm tính mạng trong những trường hợp như đang lái xe, làm việc trên tầng cao,…

Do đó, việc nhận biết sớm các dấu hiệu của huyết áp thấp là vô cùng quan trọng để từ đó có biện pháp điều trị kịp thời, kiểm soát tốt huyết áp ở mức ổn định và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Chẩn đoán huyết áp thấp như thế nào?

Mục đích trong xét nghiệm chẩn đoán huyết áp thấp là nhằm tìm ra nguyên nhân gây bệnh như vấn đề về tim, não, hay hệ thần kinh cũng như xác định phương pháp điều trị chính xác. Bác sĩ có thể chỉ định bạn thực hiện một số kiểm tra sau:

• Kiểm tra huyết áp: Kết quả đo huyết áp cho thấy tình trạng huyết áp cao, thấp hay bình thường của người bệnh.
• Xét nghiệm máu: Nhằm cung cấp thông tin về sức khỏe tổng quát và cho biết người bệnh có bị hạ đường huyết, tiểu đường hay thiếu máu – các bệnh lý có thể làm huyết áp thấp hơn mức bình thường hay không.
• Điện tâm đồ (ECG): Nhằm phát hiện bất thường trong nhịp tim, trong cấu trúc tim và các vấn đề liên quan đến sự cung cấp máu và oxy cho cơ tim.
• Siêu âm tim: Hình ảnh siêu âm tim cho thấy chi tiết cấu trúc và chức năng của tim.
• Siêu âm tim gắng sức: Siêu âm tim khi hoạt động gắng sức nhằm chẩn đoán chính xác được nguyên nhân gây huyết áp thấp là do nguyên nhân tại tim hay do nguyên nhân ngoài tim.
• Phương pháp Valsalva: Nhằm kiểm tra chức năng của hệ thần kinh tự chủ bằng cách phân tích nhịp tim và huyết áp sau một vài chu kỳ hít thở sâu.
• ​Kiểm tra với bàn nghiêng: Nếu bạn bị hạ huyết áp theo tư thế bác sĩ có thể chỉ định kiểm tra với bàn nghiêng nhằm đánh giá phản ứng của cơ thể trước những thay đổi trong tư thế.

Người bị huyết áp thấp cần phải làm gì?

Điều trị nguyên nhân gây bệnh

Nếu bạn mắc huyết áp thấp không triệu chứng, hoặc các triệu chứng ở mức độ nhẹ, chẳng hạn như bị chóng mặt khi đứng lên đột ngột, bạn thường không cần phải điều trị.

Khi các triệu chứng xuất hiện rõ rệt, người bệnh cần được điều trị và phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Bác sĩ thường bắt đầu chữa trị nguyên nhân cơ bản gây huyết áp thấp – chẳng hạn như mất nước, mất máu, suy tim, tiểu đường hoặc suy giáp. Nếu nguyên nhân gây bệnh là do thuốc, phương pháp điều trị sẽ bao gồm việc thay đổi liều lượng hoặc ngừng hoàn toàn loại thuốc đó.

Sử dụng thuốc

Trong trường hợp tình trạng huyết áp thấp diễn biến nặng, không cải thiện sau khi đã thực hiện các biện pháp thay đổi lối sống, bác sĩ có thể chỉ định bạn sử dụng một số loại thuốc điều trị dưới đây:

• Fludrocortisone: Thuốc hoạt động bằng cách thúc đẩy thận gây tăng giữ muối và nước, từ đó làm tăng thể tích máu và cải thiện tình trạng huyết áp thấp.
• Midorine: Midorine tác động lên các thụ thể trên động mạch và tĩnh mạch, từ đó gây tăng áp lực ở các mạch máu và gây tăng huyết áp. Thuốc thường được sử dụng để tăng huyết áp ở những người bị hạ huyết áp tư thế đứng mạn tính.
• Heptaminol (Heptamyl): Heptaminol thường được dùng trong điều trị triệu chứng do hạ huyết áp tư thế do có tác dụng gây co mạch, bảo vệ mạch máu, giúp tăng lượng máu về tim và tăng huyết áp.
• Ephedrine: Ephedrine có tác dụng gây co mạch và tăng cường lưu thông máu, từ đó làm tăng lưu lượng tim và co mạch ngoại vi gây tăng huyết áp, cải thiện các triệu chứng huyết áp thấp.

Biện pháp thay đổi lối sống

Bạn có thể thực hiện một số thay đổi trong lối sống hàng ngày để cải thiện tình trạng huyết áp thấp như:

➤ Điều chỉnh chế độ ăn uống

• Tăng cường bổ sung đa dạng các nhóm chất dinh dưỡng, đặc biệt là thực phẩm tốt cho quá trình tạo máu như thịt, sữa, trứng, bí đỏ, rau cải bó xôi…
• Bổ sung một số loại thức ăn, nước uống có tác dụng làm tăng huyết áp như: cà phê, nước chè đặc, nước sâm, tam thất, rau cần tây, hạt sen, táo tàu, nho khô, cam thảo, hạnh nhân, gừng,…
• Hạn chế dùng những thực phẩm có tính lợi tiểu như rau cải, râu ngô, dưa hấu, bí ngô…
• Tăng lượng muối trong chế độ ăn: Người bị huyết áp thấp nên duy trì lượng muối  10 – 15g/ ngày. Tuy nhiên, việc này cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng vì nếu tăng quá nhiều, lượng muối natri dư thừa có thể dẫn đến suy tim, đặc biệt là ở người lớn tuổi,
• Chia nhỏ những bữa ăn thành nhiều lần trong ngày (5 – 6 bữa) và hạn chế những thực phẩm giàu tinh bột như khoai tây, gạo, bánh mỳ,…
• Uống đủ ít nhất 2 lít nước mỗi ngày.
• Ngừng hút thuốc lá, kiêng hoàn toàn uống rượu bia và sử dụng các chất kích thích khác.

➤ Thay đổi chế độ sinh hoạt

• Sinh hoạt điều độ, ngủ đủ giấc, tránh lo lắng, căng thẳng quá mức.
• Tránh thay đổi tư thế đột ngột, khi ngồi dậy cần phải từ từ.
• Nên gối đầu thấp, kê chân cao trong khi ngủ. Có thể sử dụng loại gối chống giãn tĩnh mạch để thoải mái và đảm bảo độ cao chân phù hợp
• Tập thể dục thường xuyên với những bài tập nhẹ nhàng như yoga, ngồi thiền, đi bộ, hít sâu thở chậm,…
• Sử dụng tất y khoa nhằm tăng áp lực lên phần chân, giảm đau và cải thiện tình trạng giãn tĩnh mạch giúp đẩy máu đến các bộ phận cơ thể ở phía trên.
• Theo dõi huyết áp thường xuyên tại nhà.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Trong đa số các trường hợp, huyết áp thấp thường không nghiêm trọng. Nếu tình trạng huyết áp thấp của bạn ổn định, bạn có thể chỉ cần theo dõi định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ. Tuy nhiên, bạn nên đi khám bác sĩ sớm trong các trường hợp sau:

• Huyết áp giảm đột ngột, rất thấp hoặc thấp hơn bình thường một cách đáng kể.
• Huyết áp thấp đi kèm với các triệu chứng khác, chẳng hạn như đi tiểu nhiều, sốt, mệt mỏi vì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo một bệnh lý tiềm ẩn khác trong cơ thể.
• Nếu bạn bị tụt huyết áp kèm dấu hiệu, triệu chứng của sốc (cực yếu, lo lắng tột độ, tim đập nhanh, đánh trống ngực, vã mồ hôi…), bạn cần đến cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ cấp cứu kịp thời, tránh gây nguy hiểm đến tính mạng.

Việc nhận diện bệnh huyết áp thấp sẽ không còn quá khó khăn khi bạn biết rõ về các triệu chứng thường gặp của bệnh lý này. Huyết áp thấp không khó để điều trị, nhưng nó sẽ rất nguy hiểm nếu để bệnh tiến triển lâu ngày. Do vậy, khi phát hiện những dấu hiệu bất thường của cơ thể, bạn hãy sớm thăm khám để có biện pháp khắc phục kịp thời, nhằm bảo vệ sức khỏe một cách tốt nhất.

Tài liệu tham khảo

• https://www.medicinenet.com/low_blood_pressure/article.htm
• https://www.healthline.com/health/hypotension#complications
• https://www.webmd.com/heart/understanding-low-blood-pressure-basics

Huyết áp là sức đẩy của dòng máu tác động lên thành động mạch nhằm đưa máu đến nuôi dưỡng các mô trong cơ thể, mỗi khi tim đập là lúc huyết áp cao nhất và gọi là huyết áp tâm thu. Khi tim nghỉ, khoảng thời gian giữa 2 lần tim đập thì huyết áp giảm đi, đó là huyết áp tâm trương. Một người được gọi là có huyết áp thấp khi chỉ số huyết áp đo được thấp hơn 90mmHg/60mmHg; hoặc giảm hơn 20mmHg so với trị số huyết áp bình thường trước đó.

Những triệu chứng thường thấy ở người bị huyết áp thấp là:

• Mệt mỏi, lả, rất muốn được nghỉ ngơi, hoa mắt chóng mặt.
• Khó tập trung và dễ nổi cáu, có cảm giác buồn nôn.
• Da nhăn và khô, kèm theo rụng tóc.
• Vã mồ hôi nhưng vẫn cảm thấy lạnh.
• Thở dốc, nói như hụt hơi nhất là sau khi leo lên cầu thang hay làm việc nặng, khi thay đổi tư thế có thể choáng váng, xây xẩm mặt mày…

Nguyên nhân gây ra bệnh huyết áp thấp?

Có nhiều nguyên nhân gây nên bệnh huyết áp thấp. Đó có thể do sự suy giảm chức năng của các cơ quan như tâm, thận, tỳ dương, hoặc do hệ thống thần kinh tự động của cơ thể không tự điều chỉnh được dẫn đến tụt huyết áp tư thế. Ngoài ra, huyết áp thấp cũng có thể do yếu tố di truyền ở những người có thể trạng yếu, hoặc người mắc một số bệnh huyết học kèm theo như viêm loét dạ dày tá tràng, viêm đại tràng mạn tính, lao…

Hậu quả của bệnh huyết áp thấp?

Nếu so sánh với bệnh huyết áp cao, huyết áp thấp trước mắt không dẫn đến biến chứng như tai biến mạch máu não, nghẹn tắc cơ tim… nên nhiều người rất chủ quan với căn bệnh này. Tuy nhiên, ít người biết được rằng huyết áp thấp cũng có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm không kém.

Khi bệnh nhân bị tụt huyết áp nhiều lần, hệ thống thần kinh bị suy giảm chức năng, cơ thể không tự kịp điều chỉnh để cung cấp đủ dinh dưỡng và oxy cho các cơ quan có chức năng sống còn như não, tim, thận gây tổn thương các cơ quan này. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh huyết áp thấp có thể dẫn đến tình trạng đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, suy thận… thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Nhiều trường hợp huyết áp thấp có thể dẫn tới tai biến mạch máu não, trong đó phần lớn là nhồi máu não, tỷ lệ này chiếm khoảng 30%.

Ngoài ra, người bị tụt huyết áp cấp có thể gây sốc, đặc biệt nguy hiểm đến tính mạng trong những trường hợp như đang lái xe, làm việc trên tầng cao… Nếu huyết áp thấp kéo dài, còn làm cho các cơ quan thận, gan, tim, phổi suy yếu nhanh chóng.

Người bị huyết áp thấp nên tuân thủ theo chế độ sinh hoạt và ăn uống như sau:

• Nên dành nhiều thời gian để nghỉ ngơi và ăn uống điều độ, không nên bỏ bữa, vì nhịn đói sẽ gây tụt huyết áp do hạ đường huyết.
• Ăn mặn hơn người bình thường (10-15g muối/ngày).
• Tập thể dục nhẹ nhàng và đều đặn như đi bộ, thể dục dưỡng sinh, Yoga…
• Ngủ đủ giấc, tránh làm việc căng thẳng và lưu ý nên dùng ngay một tách cà phê, trà đường nóng, dùng gừng, nhân sâm, hay các thuốc bổ tổng hợp Vitamin khi bị tụt huyết áp…
• Đi lại từ tốn, uống nhiều nước, giảm uống rượu, ăn đủ chất gồm rau quả, thịt nạc, ăn nhiều bữa trong ngày, hạn chế bột và đường.

Các bác sĩ tim mạch khuyến cáo, huyết áp cao và huyết áp thấp đều nguy hiểm đến tính mạng nếu như không được phòng tránh và chữa trị kịp thời. Chính vì thế, chúng ta cần phải chú trọng khám sức khỏe định kỳ và sử dụng máy đo huyết áp tại nhà để kịp thời phát hiện bệnh huyết áp thấp, đặc biệt cho thai phụ, học sinh, người lao động… nhằm ngăn ngừa hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.

Việc xử lý nhanh và phòng ngừa bệnh huyết áp thấp trên có thể giúp bệnh nhân tránh được những hậu quả xấu của căn bệnh gây ra.

Bạn cũng có thể sử dụng máy đo huyết áp Omron của công ty Health Care chúng tôi để theo dõi mức huyết áp của mình mà có những điều chỉnh cho phù hợp. Thường xuyên theo dõi bạn sẽ biết được mức độ bệnh trạng của mình mà có cách chữa trị cũng như ăn uống đúng cách.