Bệnh viêm xoang có cần điều trị sớm không?

Viêm xoang là tình trạng nhiễm trùng màng niêm mạc lót trong lòng các xoang cạnh mũi gây ra bởi vi trùng, siêu vi trùng hay dị ứng. Hậu quả là lớp niêm mạc bị phù nề, đường kính các lỗ xoang bị thu hẹp lại làm cho mủ và dịch viêm ứ đọng trong xoang do không thoát ra ngoài được.

Viêm xoang là bệnh lý không gây nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh ngay lập tức nhưng lại gây ra những triệu chứng vô cùng khó chịu cho người bệnh, khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, mất ăn, mất ngủ và ảnh hưởng nghiêm trọng đến các chức năng hô hấp.

Bên cạnh đó, viêm xoang cấp và mạn tính nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách thì đều có khả năng gây ra những biến chứng nguy hiểm cho như: Viêm họng, viêm thanh, phế quản, viêm amidan, viêm tai giữa, đau hốc mắt, áp xe tuyến lệ, giảm thị lực đột ngột, suy giảm trí nhớ, viêm màng não, thậm chí là những biến chứng nguy hiểm tính mạng như viêm tắc tĩnh mạch hang và nhiễm trùng máu.

Chính vì vậy, khi có các dấu hiệu của bệnh viêm xoang, bạn cần chủ động đi thăm khám sớm để được các bác sĩ tư vấn và điều trị kịp thời, hợp lý. Tích cực điều trị viêm xoang sớm sẽ giúp tăng hiệu quả điều trị bệnh, tăng cơ hội khỏi bệnh hoàn toàn cũng như giúp bạn phòng tránh được các biến chứng nguy hiểm do bệnh lý này mang lại.

☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Triệu chứng bệnh viêm xoang và cách điều trị

Nguyên tắc điều trị bệnh viêm xoang

Viêm xoang được điều trị dựa trên nguyên tắc:

• Viêm xoang cấp tính: Chủ yếu là điều trị nội khoa theo phương án bảo tồn. Bạn có thể tham khảo chi tiết về bệnh viêm xoang cấp tính qua bài viết: Viêm xoang cấp: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
• Viêm xoang mạn tính: Điều trị bằng các phương pháp nội khoa tương tự như giai đoạn cấp tính và cân nhắc chỉ định phẫu thuật trong trường hợp viêm xoang nặng có biến chứng hoặc đã điều trị nội khoa trong 4  – 6 tuần nhưng không có kết quả.

Các phương pháp chữa viêm xoang phổ biến hiện nay

Có rất nhiều phương pháp điều trị viêm xoang khác nhau. Tùy theo nguyên nhân gây bệnh, mức độ nặng của bệnh và tình trạng sức khỏe bản thân mà bạn có thể lựa chọn một trong các biện pháp sau.

Cách chữa viêm xoang tại nhà

Sử dụng nguyên liệu nguồn gốc tự nhiên để cải thiện triệu chứng bệnh viêm xoang là phương pháp được nhiều người quan tâm, ưa chuộng bởi tính an toàn, dễ thực hiện, chi phí thấp và tiện dụng của nó. Dưới đây là một số cách chữa viêm xoang từ nguyên liệu thiên nhiên mà bạn có thể tham khảo và áp dụng:

☛ Chữa viêm xoang bằng tỏi

Tỏi có chứa nhiều vitamin và khoáng chất có tác dụng tăng cường miễn dịch, chống viêm, kháng khuẩn, ngăn ngừa sự xâm nhập của virus, vi khuẩn – nguyên nhân phổ biến gây viêm xoang. Vì vậy, tỏi không chỉ là gia vị quen thuộc trong các món ăn gia đình mà còn được sử dụng để chữa viêm xoang rất hiệu quả.

Để cải thiện triệu chứng viêm xoang bằng tỏi, bạn có thể áp dụng các cách sau:

• Ăn trực tiếp: Bóc sạch vỏ tỏi rồi ăn trực tiếp. Bạn nên ăn khoảng 2 – 3 tép tỏi mỗi ngày.
• Tỏi và nghệ: Bột nghệ hòa tan vào nước ấm, sau đó thêm tỏi đã nghiền nát vào trộn đều rồi uống. Sử dụng hỗn hợp trên hàng ngày sẽ giúp giảm triệu chứng viêm xoang hiệu quả.
• Xông mũi với tỏi: Chuẩn bị nồi nước sôi rồi cho tỏi đã đập nát vào nồi, đun thêm khoảng 2 phút. Để nước nguội bớt thì tiến hành xông mũi khoảng 15 phút. Thực hiện 2 lần/ngày .

☛ Chữa viêm xoang bằng nghệ

Nghệ từ lâu đã được biết đến là một vị thuốc tự nhiên, an toàn, lành tính được ứng dụng để điều trị nhiều chứng bệnh khác nhau, trong đó có viêm xoang. Thành phần chính trong nghệ là curcumin. Chất này có tác dụng chống viêm tự nhiên, nhờ đó giúp cải thiện tình trạng sưng viêm, giảm đau và giảm áp lực lên các xoang mũi trong bệnh viêm xoang.

Một số cách dùng nghệ chữa viêm xoang hiệu quả bạn có thể áp dụng:

• Dùng nước ép nghệ tươi: Nghệ tươi rửa sạch, giã nát, vắt lấy nước cốt rồi dùng để nhỏ mũi nhiều lần trong ngày. Bạn cần kiên trì thực hiện cho đến khi triệu chứng bệnh thuyên giảm.
• Nghệ và mật ong: Trộn tinh bột nghệ với mật ong theo tỉ lệ 1:1. Khi dùng, bạn lấy 1/2 muỗng cà phê hỗn hợp này ngậm trong cổ họng khoảng 5 – 10 phút. Bạn nên thực hiện đều đặn 4 – 5 lần mỗi ngày để thấy được hiệu quả.

☛ Chữa viêm xoang bằng cây giao

Theo Đông y, cây giao có tính mát, có tác dụng tiêu thũng, diệt khuẩn, giảm viêm và sát trùng niêm mạc xoang bị tổn thương. Vì vậy, chữa viêm xoang bằng cây giao là một trong những mẹo dân gian hiệu quả còn được lưu truyền đến ngày nay.

Cách chữa viêm xoang tại nhà bằng cây giao được thực hiện như sau:

• Chuẩn bị 15 – 20 đốt cây giao rồi đem rửa sạch, để ráo nước.
• Cắt các đốt cây giao thành những khúc ngắn khoảng 1.5 – 2.5cm rồi cho vào ấm nước sạch.
• Chuẩn bị một tờ giấy trắng, cuộn thành hình phễu với 1 đầu lớn và 1 đầu nhỏ.
• Đun sôi ấm nước cây giao đã chuẩn bị. Bạn cần bật lửa thật lớn để nước sôi thật nhanh và sôi bùng lên. Khi phần hơi nước đã bốc ra nhiều thì vặn nhỏ lửa lại để hơi nước bốc ra từ từ.
• Đặt ống giấy đã quấn sẵn vào miệng vòi ấm (đầu lớn). Đặt mũi ở đầu còn lại của ống giấy (đầu nhỏ) để hít sâu hơi nước vào trong xoang mũi. Bạn cần thực hiện cẩn thận để tránh bị hơi nước làm bỏng.
• Kiên trì áp dụng 2 lần/ ngày vào mỗi buổi sáng và tối.

Chữa viêm xoang bằng thuốc Tây y

Khi bạn bị viêm xoang, bác sĩ có thể chỉ định cho bạn sử dụng các loại thuốc điều trị nguyên nhân gây bệnh và cải thiện triệu chứng như:

☛ Thuốc kháng sinh

Thuốc kháng sinh thường được chỉ định trong các trường hợp viêm xoang do vi khuẩn gây ra. Việc lựa chọn thuốc kháng sinh cụ thể, liều lượng, thời gian sử dụng sẽ phụ thuộc vào tuổi tác, mức độ nhiễm trùng, nguyên nhân gây bệnh và việc sử dụng thuốc kháng sinh của bạn trong thời gian gần đây.

Một số loại thuốc kháng sinh bác sĩ có thể chỉ định trong điều trị viêm xoang như: Clavulanate/ Amoxicillin, Cefuroxime/ Cefpodoxime, Cefdinir, Quinolone, Ceftriaxone.

☛ Thuốc corticoid dạng xịt

Corticosteroid là chất có tác dụng chống viêm và chống dị ứng mạnh. Khi tiếp xúc với niêm mạc mũi xoang, thuốc sẽ phát huy tác dụng, làm giảm tiết dịch, giảm sưng và phù nề niêm mạc xoang.

Thuốc corticoid dạng xịt thường được dùng trong điều trị viêm xoang bao gồm: Naphazoline, Phenylephrine, Triamcinolone, Flunisolide, Chlorzoxazone…

☛ Thuốc corticoid đường uống

Corticoid đường uống thường được chỉ định trong những trường hợp viêm xoang nặng, không đáp ứng với corticoid dạng xịt.

Nhóm thuốc này có thể gây ức chế miễn dịch và nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng khác nếu sử dụng kéo dài. Do đó, thuốc corticoid đường uống thường chỉ được chỉ định trong một đợt điều trị ngắn hạn dưới sự kiểm soát, theo dõi của bác sĩ chuyên khoa.

Các thuốc corticoid đường uống thường sử dụng: Prednisolon, Methylprednisolon, Dexamethason…

☛ Thuốc kháng histamin

Trong một số trường hợp bị viêm xoang do dị ứng, bác sĩ có thể chỉ định bạn dùng thuốc kháng histamin. Các thuốc này sẽ ức chế giải phóng histamin – một chất trung gian hóa học của phản ứng viêm, từ đó ngăn chặn phản ứng dị ứng, làm giảm mức độ nghiêm trọng cũng như các triệu chứng của bệnh viêm xoang.

Các thuốc kháng histamin thường dùng: Loratadine, Desloratadine, Fexofenadine,…

☛ Thuốc long đờm

Thuốc long đờm (Guaifenesin) được dùng để làm loãng đờm nhầy, giúp chúng được đẩy ra ngoài dễ dàng hơn thông qua phản xạ ho hay khạc đờm. Điều này giúp ngăn chặn sự tích tụ đờm nhầy ở phía sau mũi và cổ họng gây tắc nghẽn, làm thông thoáng đường thở, giúp người bệnh viêm xoang dễ thở hơn.

☛ Thuốc giảm đau hạ sốt

Thuốc giảm đau, hạ sốt (Aspirin, Ibuprofen, Naproxen, Paracetamol,…) được chỉ định trong trường hợp viêm xoang kèm theo đau đầu, đau nhức mũi hoặc có biểu hiện sốt.

☛ Thuốc co mạch, chống sung huyết mũi

Nhóm thuốc này có tác dụng cải thiện tình trạng sung huyết mũi, giảm sưng niêm mạc xoang mũi, nhờ đó giúp giảm tắc nghẽn đường thở, giúp người bệnh dễ thở hơn. Các thuốc thường dùng bao gồm: Oxymethazolone hay Xylomethazolin.

Diện chẩn điều trị viêm xoang

Diện chẩn điều trị viêm xoang là phương pháp sử dụng hệ thống sinh huyệt phân bố trên khuôn mặt hoặc cơ thể để điều trị và cải thiện các triệu chứng của bệnh. Phương pháp này được thực hiện thông qua kỹ thuật dùng que dò day ấn hoặc dùng ngải cứu (cây hương, nhang) hơ nóng để điểm sinh huyệt.

Khi chữa viêm xoang bằng diện chẩn, thầy thuốc có thể thực hiện day ấn sinh huyệt bằng tay hoặc sử dụng các que diện chẩn. Trong phác đồ diện chẩn theo 6 Vùng Phản Chiếu, viêm xoang được chia thành hai dạng:

• Hàn chứng: Day huyệt kèm xoa dầu hay hơ nóng.
• Nhiệt chứng: Day huyệt không xoa dầu.

Để xác định hàn chứng hay nhiệt chứng, thầy thuốc sẽ dùng cây lăn đinh lăn vào vùng phản chiếu có bệnh. Nếu bạn thấy đau như kim châm chích thì bệnh viêm xoang thuộc nhiệt chứng, không đau thì bệnh thuộc hàn chứng.

Khi đã xác định được thể bệnh thì tiến hành day huyệt cụ thể như sau:

➤ Đối với viêm xoang cấp tính: Sử dụng bộ huyệt Tiêu Viêm Khử Ứ, Bộ Vị Phóng Chiếu 300 với các sinh huyệt: 61, 3, 37, 50, 7, 38, 156, 347, 240, 26, 16, 290.

• Trong thời gian sốt: Nếu bệnh thuộc hàn chứng, kết hợp hơ nóng và day ấn kèm dầu vào vị trí các xoang và bộ Tiêu viêm khứ ứ, mỗi sinh huyệt day ấn 3 lần. Nếu bệnh thuộc nhiệt chứng thì kết hợp áp đá lạnh lên sinh huyệt rồi mới tiến hành day ấn.
• Khi đã hết sốt: Chỉ day ấn các sinh huyệt bình thường, không hơ nóng hay áp lạnh.

➤ Đối với viêm xoang mạn tính: Sử dụng bộ huyệt tương tự như viêm xoang cấp tính. Nếu bệnh thuộc hàn chứng, thực hiện day ấn cùng dầu vào vị trí các xoang và sinh huyệt. Nếu bệnh thuộc nhiệt chứng thì day ấn các sinh huyệt không dùng dầu, lăn đinh hay lăn gai các vùng xoang. Mỗi sinh huyệt day ấn 30 lần.

Diện chẩn đòi hỏi phải có sự chính xác trong kỹ thuật day ấn và xác định đúng huyệt vị. Vì vậy, để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn cần tham khảo ý kiến chuyên gia và đến các cơ sở y tế đảm bảo chất lượng để được những người có chuyên môn thực hiện khám chữa bệnh, tránh tự thực hiện tại nhà có thể gây ra sai sót và các tác dụng không mong muốn.

Chữa viêm xoang bằng Đông y

Bên cạnh các loại thuốc Tây y để điều trị viêm xoang, trong Đông y cũng có nhiều bài thuốc chữa trị viêm xoang hiệu quả được lưu truyền cho đến ngày nay. Dưới đây là một số bài thuốc Đông y chữa viêm xoang mà bạn có thể tham khảo:

• Bài thuốc trị viêm xoang cấp tính: Kim ngân hoa 16g, ké đầu ngựa 16g, chi tử 8g, mạch môn 12g, hy thiêm thảo 16g, ngư tinh thảo 16g.
• Bài thuốc trị viêm xoang mạn tính: Sinh địa 16g, huyền sâm 12g, đan bì 12g, mạch môn 12g, kim ngân hoa 16g, ké đầu ngựa 16g, trần bì 8g, hoàng cầm 12g.

Cách sắc thuốc như sau: Đổ 750ml nước sạch vào ấm có thang thuốc rồi sắc kỹ cho đến khi cạn còn 250ml. Chia đều thành 3 lần uống trong ngày, uống lúc thuốc còn ấm.

Ngoài việc sử dụng các bài thuốc trên để hỗ trợ điều trị viêm xoang, bạn nên kết hợp với việc xoa bóp, bấm huyệt ngày 3 lần vào sáng sớm, trước khi nghỉ trưa và buổi tối sẽ đem lại hiệu quả điều trị bệnh cao hơn. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, bạn chỉ nên thực hiện xoa bóp, bấm huyệt khi đã được người có chuyên môn hướng dẫn chính xác kỹ thuật day ấn và xác định huyệt vị.

Phẫu thuật điều trị viêm xoang

Trong một số trường hợp dưới đây, bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện phẫu thuật để loại bỏ tình trạng viêm xoang, bao gồm:

• Đã thực hiện các biện pháp điều trị nội khoa trong ít nhất 4 – 6 tuần nhưng không đem lại hiệu quả.
• Bệnh viêm xoang kéo dài nhiều năm, tái phát nhiều lần và dai dẳng không khỏi.
• Có bất thường về giải phẫu mũi xoang (polyp mũi kích thước quá lớn, vách ngăn mũi bị lệch).
• Bệnh đã gây ra biến chứng như viêm ổ mắt, chèn vào thần kinh thị giác.

Phẫu thuật có thể giúp loại bỏ tắc nghẽn và mở rộng các lỗ thông trong xoang, nhờ đó giúp thoát dịch ra ngoài dễ dàng hơn, cải thiện thông khí trong xoang nhanh chóng đồng thời giúp cho niêm mạc trong các xoang tự hồi phục về cấu trúc và chức năng.

Những lưu ý khi bị viêm xoang

Trong quá trình điều trị viêm xoang, để bệnh mau lành đồng thời ngăn ngừa nguy cơ viêm xoang tái phát, bạn cần chú ý một số điều như sau:

• Vệ sinh mũi hàng ngày bằng nước muối sinh lý.
• Giữ môi trường sống luôn sạch sẽ, khô ráo, thoáng mát nhằm tránh tạo ra môi trường thuận lợi cho nấm mốc và vi khuẩn phát triển.
• Chú ý giữ ấm đường thở, tránh hít luồng không khí lạnh khô (không khí của điều hòa).
• Đeo khẩu trang khi ra ngoài hoặc làm việc trong môi trường ô nhiễm, chứa nhiều khói bụi,…
• Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, hóa chất, lông động vật,…
• Duy trì chế độ sinh hoạt và nghỉ ngơi hợp lý, bổ sung nguồn dinh dưỡng đầy đủ, đặc biệt là các loại vitamin và khoáng chất để tăng cường hệ miễn dịch.
• Thường xuyên vận động, tập luyện thể dục nhẹ nhàng để nâng cao sức khỏe
• Không hút thuốc lá và tránh hít phải khói thuốc lá.

Trên đây là các phương pháp điều trị viêm xoang phổ biến hiện nay. Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những kiến thức bổ ích trong điều trị viêm xoang, từ đó lựa chọn được phương pháp điều trị phù hợp để cải thiện tình trạng bệnh, bảo đảm sức khỏe của bản thân và gia đình một cách tốt nhất.

Tài liệu tham khảo:

• https://www.webmd.com/allergies/sinusitis
• http://benhviendktinhquangninh.vn/phac-do-dieu-tri-tai-mui-hong/viem-mui-xoang-cap-tinh.1726.html
• http://yhctbinhthuan.vn/bai-viet/phong-va-chua-tri-viem-xoang-bang-dong-y-20.html

Tìm hiểu về bệnh viêm xoang sàng

Như chúng ta đã biết, viêm xoang là một bệnh xảy ra do viêm các xoang cạnh mũi, chủ yếu là do nhiễm trùng. Ban đầu, bệnh ở giai đoạn cấp tính nếu không được chữa trị sẽ thường xuyên tái phát và chuyển thành viêm xoang mãn tính. Thông thường, viêm xoang có các dạng thường gặp là viêm xoang trán, viêm xoang hàm, viêm xoang sàng, viêm xoang bướm,…

Viêm xoang sàng là tình trạng niêm mạc xoang sàng bị viêm. Bệnh hình thành dịch mủ, gây ứ đọng, bít tắc và tạo áp lực lên xoang sàng.

Vị trí của xương sàng ở giữa hai mắt, nằm dưới trán và phía trên hốc mũi. Bên trong xương sàng có 4 hang rỗng thông với nhau chính là xoang sàng. Khi bị một tác nhân gây hại nào đó tác động vào như vi khuẩn, virus… sẽ làm cho niêm mạc xoang bị viêm, làm cho dịch mủ xuất hiện và ức đọng, gây bít tắc và tạo áp lực lên vùng xoang sàng. Thời gian điều trị viêm xoang sàng kéo dài lâu hơn so với những bệnh viêm xoang khác.

Bệnh viêm xoang sàng do nhiều nguyên nhân gây ra. Nguyên nhân chủ yếu nhất là do sự xâm nhập của vi khuẩn, virus gây bệnh. Ngoài ra, viêm xoang sàng còn do cơ thể bị suy giảm hệ miễn dịch, di ứng, làm việc và tiếp xúc nhiều với môi trường bụi bẩn hoặc do chấn thương…

Khi mắc bệnh viêm xoang sàng, người bệnh thường cảm thấy nhức đầu âm ỉ ở sau gáy hay đỉnh đầu. Mủ thường có mùi hôi, không đi theo đường mũi mà thường dính ở vòng họng nên người bị viêm xoang thường cảm thấy vướng, khó chịu ở cổ họng; đồng thời cũng gây ra các triệu chứng như ho, đau rát họng, có thể gây mờ mắt, giảm thị lực, viêm thanh quản… hoặc viêm khí, viêm phế quản mạn đối với người cao tuổi.

Dựa vào vị trí giải phẫu mà các nhà nghiên cứu chia bệnh viêm xoang sàng ra thành 2 thể nhỏ, bao gồm:

• Viêm xoang sàng trước: Xoang sàng trước nằm ở vị trí tiếp giáp giữa xoang trán – xoang hàm, hốc mũi – hốc mắt. Vì vậy, nếu vùng quanh sống mũi và hai hốc mắt bị đau, viêm thì có thể người bệnh đã bị viêm xoang sàng trước.
• Viêm xoang sàng sau: Xoang sang sau nằm ở phía sau của xoang sàng trước. Nếu xoang sàng sau bị viêm, người bệnh sẽ cảm thấy đau vùng sau gáy, cơn đau kéo dài từ đầu xuống tới vai. Lúc này, mắt cũng sẽ bị viêm, sưng đỏ, chảy ghèn. Nặng có thể làm mắt bị mờ hoặc gây mù.

Triệu chứng của bệnh viêm xoang sàng

Viêm xoang sàng khi mới phát thường dễ bị nhầm lẫn với các thể nhiễm trùng xoang hay bệnh đường hô hấp khác. Tuy nhiên, sau giai đoạn ủ bệnh thì triệu chứng thường điển hình hơn. Bạn nên để ý cơ thể, nếu như có những dấu hiệu dưới đây, hãy tới gặp bác sỹ để được khám và có biện pháp điều trị viêm xoang sàng ngay nhé.

Dưới đây là một số triệu chứng bệnh viêm xoang sàng thường gặp:

Đau nhức đầu

Đối với người bệnh viêm xoang sàng sau thường cảm thấy bị đau nhức ở 2 bên thái dương, đau âm ỉ ở cùng sau gáy hoặc vùng đỉnh đầu. Nguyên nhân là do các lỗ xoang sau thông với mũi, khi dịch nhầy (mủ) đặc tắc nghẽn gây đau nhức. Dịch này không chảy được ra đường mũi mà chảy xuống họng khiến người bệnh thường xuyên phải khạc nhổ gây vướng vúi và khó chịu ở cổ họng. Một số triệu chứng khá giống với bệnh viêm mũi dị ứng. Tuy nhiên bệnh viêm xoang sàng nguy hiểm và có những dấu hiệu nặng hơn viêm mũi. Có nhiều người khi gặp một số triệu chứng này thì chỉ đơn thuần nghĩ mình đã mắc viêm mũi dị ứng theo mùa mà không hề phòng vệ với căn bệnh viêm xoang.

Hôi miệng

Tình trạng viêm nhiễm sẽ hình thành nên các dịch nhầy. Khi chúng chảy xuống họng sẽ gây hôi miệng. Nó trở nên nặng hơn khi bệnh nhân uống ít nước, không chú trọng đến việc vệ sinh răng miệng.

Hôi miệng không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn gây khó khăn cho đời sống sinh hoạt thường ngày của bệnh nhân. Vì nó làm cho người bệnh trở nên thiếu tự tin, căng thẳng khi giao tiếp với người khác.

Cảm giác vướng víu trong cổ họng

Dịch đờm chảy xuống cổ họng sẽ, sau thành họng sẽ làm cho người bệnh ngứa ngáy, vướng víu, khó chịu vùng cổ. Điều này làm cho họ ho, khạc nhổ liên tục. Đôi khi còn bị khó thở hoặc thở khò khè khi ngủ.

Ho, viêm họng mãn tính

Thường xuyên bị ho, ngứa rát cổ họng, khạc đờm nhiều, cổ họng bị viêm, nề đỏ, thậm chí còn có thể gây viêm thanh quản (ở người cao tuổi có thể bị viêm phế quản mãn tính). Biểu hiện ho xuất hiện nhiều, nhất là ho kéo dài về đêm, khó thở xảy ra nhiều ở trẻ em. Nguyên nhân của tình trạng này là do khi bị viêm xoang sàng, mủ xoang không chảy ra mũi mà chảy thẳng xuống đọng lại ở thành họng gây nhiễm khuẩn. Bên cạnh đó việc thường xuyên khạc nhổ, khịt mũi gây đau rát, sưng đỏ.

Mắt mờ

Đây cũng là biểu hiện thường thấy ở người bệnh viêm xoang sàng. Mắt có thể bị mờ, nhòe từng lúc nhưng cũng có khi bị thường xuyên gây giảm thị lực. Với các trường hợp viêm xoang sàng nặng gây mất sức nhìn có thể phải phẫu thuật để cải thiện.

Một số biểu hiện khác

Ngoài các triệu chứng viêm xoang điển hình nêu trên, người bệnh có thể còn thường xuyên bị nóng sốt, cảm giác khó chịu

Bị viêm xoang sàng có nguy hiểm không?

Theo nhận định từ các bác sĩ chuyên khoa, viêm xoang sàng không phải là bệnh lý quá nguy hiểm và bệnh không trực tiếp đe dọa tính mạng. Tuy nhiên, triệu chứng của bệnh gây phiền toái, khó chịu, ảnh hưởng đến giấc ngủ hiệu suất công việc, học tập. Từ đó làm suy giảm chất lượng cuộc sống và sinh hoạt của người bệnh.

Hơn nữa, viêm xoang sàng là bệnh lý có xu hướng tiến triển dai dẳng và mãn tính nếu không điều trị dứt điểm. Bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng cho sức khỏe.

Đặc biệt, vị trí của xoang sàng nằm ở gần mắt, sọ não nên nếu không được điều trị sớm bệnh có thể gây ra các biến chứng ảnh hưởng đến các vị trí này. Dưới đây là các vấn đề mà bệnh nhân có thể gặp phải:

• Gây nên các bệnh lý ở đường hô hấp dưới như: Viêm họng, áp xe họng, viêm amidan. Đây là biến chứng viêm xoang sàng thường gặp nhất.
• Viêm màng não mủ: Mủ tích tụ trong tai gây viêm tai nặng và có thể làm cho bệnh nhân bị viêm màng não mủ. Đây được coi là biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh vì nó có thể đe dọa trực tiếp đến tinh mạng của người bệnh.
• Đau nhức mắt: Bị viêm xoang sàng cấp có thể gây ảnh hưởng đến mắt như: đỏ mắt, sưng mắt, viêm mí mắt. Nghiêm trọng hơn, tình trạng viêm còn gây mủ, áp xe nhãn cầu, làm cho dây thần kinh thị giác bị viêm. Điều này khiến thị lực suy giảm gây mờ mắt, bệnh nhân sẽ mất dần thị lực.
• Viêm tai: Tình trạng viêm ở xoang sàng lan đến tai có thể gây viêm tai giữa, tích mủ bên trong tai. Nếu kéo dài, mủ tích đọng làm tăng áp lực lên màng nhĩ, có thể cho màng nhĩ bị thủng và gây điếc.

Để giảm thiểu nguy cơ gặp phải các biến chứng nguy hiểm của bệnh, ngay từ khi phát hiện ra bệnh bạn nên đi gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Cách điều trị viêm xoang sàng

Để điều trị có hiệu quả bệnh viêm xoang sàng, bạn nên đến các cơ sở y tế gần nơi mình sống để nhận được những lời khuyên tốt nhất từ các bác sỹ. Tùy vào nguyên nhân, mức độ bệnh lý mà các bác sĩ sẽ chỉ định cho bệnh nhân biện pháp điều trị phù hợp. Cụ thể như sau:

+ Điều trị nội khoa:

Phương pháp này thường áp dụng với những trường hợp bệnh còn nhẹ, các triệu chứng chưa tiến triển nghiêm trọng.

Đối với Tây y, người bệnh có thể điều trị viêm xoang sàng bằng cách sử dụng một số loại kháng sinh nếu như bệnh mới ở giai đoạn đầu. Với các trường hợp nặng, ngoài kháng sinh người bệnh cần sử dụng thêm một số loại thuốc điều trị viêm mũi dị ứng khác theo chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra bệnh nhân có thể sử dụng thêm các thuốc làm loãng dịch tiết giúp cải thiện các triệu chứng của bệnh ra ngoài.

Ngoài việc dùng các loại thuốc dạng viên, bác sĩ có thể đề nghị dùng các thiết bị y tế khác trong việc điều trị như máy xông khí dung. Thiết bị này giúp kiểm soát các triệu chứng của bệnh viêm xoang sàng hiệu quả bằng cách chuyển đổi thuốc từ dạng lỏng sang dạng hơi để thuốc có thể dễ dàng đi vào phổi hơn.

Phương pháp khí dung sử dụng máy bơm đẩy mạnh dung dịch thuốc được pha chế sẵn, chuyển thành các hạt khí nhỏ khoảng 50 micron vào xoang mũi của người bệnh. Các hạt khí thuốc này bay trong khí hít thở để đến được mọi khe ngách ở mũi, vào được các xoang dễ dàng, thấm qua niêm mạc mũi xoang.

So với việc dùng các thuốc kháng sinh, kháng viêm theo đường uống hay tiêm, thì sử dụng theo đường khí dung (với máy xông khí dung) là ưu việt hơn cả. Dưới áp lực nén khí của máy, thuốc sẽ chuyển thành dạng khí dung phun trực tiếp lên vùng niêm mạc bị tổn thương, đem lại tác dụng tại chỗ nhanh và hiệu quả hơn.

Do đó dùng thuốc bằng đường khí dung hạn chế được các tác dụng phụ toàn thân của thuốc, nhất là các kháng sinh (dùng dài ngày gây nhờn thuốc, tổn thương đường tiêu hóa), các corticoid (dùng dài ngày có thể gây loét dạ dày, loãng xương, béo phì, rạn da), hoặc thuốc giãn phế quản (dùng đường uống hoặc tiêm có thể gây run tay, hồi hộp, nhịp tim nhanh).

Phương pháp này đang được nhiều bác sĩ khuyên dùng vì sự tiện lợi và hiệu quả của nó. Cùng tìm hiểu xem tại sao máy xông khí dung lại hỗ trợ điều trị hiệu quả các bệnh về đường hô hấp nói chung và bênh viêm xoang sàng nói riêng tại đây: Vì sao mỗi gia đình nên sở hữu máy xông khí dung

+ Điều trị ngoại khoa:

Điều trị bằng phẫu thuật sẽ được đưa ra nếu bệnh nhân áp dụng các biện pháp điều trị nội khoa không mang lại tác dụng; bệnh có dấu hiệu diễn tiến nặng và nguy cơ gây nên biến chứng.

Hiện nay, phẫu thuật nội soi mũi xoang chức năng (FESS) là phương pháp được sử dụng phổ biến nhất. Nó đem lại tác dụng phục hồi chức năng lưu thông và dẫn lưu khí của mũi xoang. Tuy nhiên, với những người có cơ địa dị ứng, khả năng miễn dịch kém vẫn sẽ có nguy cơ tái phát.

+ Thay đổi thói quen sinh hoạt phù hợp:

Ngoài áp dụng các biện pháp điều trị, thay đổi thói quen sống và sinh hoạt cũng sẽ giúp bạn hạn chế được diễn tiến của bệnh viêm xoang. Dưới đây là các biện pháp nên áp dụng:

• Nên uống nhiều nước mỗi ngày để giúp làm loãng dịch nhầy trong mũi.
• Tránh tiếp xúc với các chất dễ gây dị ứng để ngăn bệnh nặng thêm.
• Khi ngủ nên kê cao đầu, điều này sẽ giúp hạn chế được tình trạng tắc nghẹt mũi.
• Không sử dụng rượu bia, các chất kích thích như thuốc lá.
• Để làm giảm cơn đau, người bệnh có thể dùng gạc ấm để đắp lên vùng xoang. Thực hiện khoảng 4 lần một ngày, mỗi lần từ 1 – 2 tiếng để nó mang đến hiệu quả tốt nhất.
• Không dùng các loại thuốc xịt mũi không được bác sĩ chỉ định. Vì trong từng loại thuốc sẽ có những thành phần khác nhau. Nếu bị dị ứng, chúng sẽ làm cho bệnh trở nên nặng hơn.

Dù là bệnh viêm xoang sàng hay là bệnh viêm xoang ở các vị trí khác đều cần được phát hiện và điều trị sớm để tránh gặp phải những biến chứng nguy hiểm. Ngoài ra, người bệnh cũng cần phải chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa bệnh để bảo đảm sức khỏe cho bản thân mình.

Viêm xoang mãn tính xuất hiện với những triệu chứng tắc nghẽn mũi, đau sưng vùng mũi … gây khó chịu cho người bệnh

Cơ bản về viêm xoang mãn tính

Viêm xoang mãn tính là tình trạng viêm xoang dài hơn 8 tuần hoặc lâu hơn, nó có thể kèm theo các triệu chứng như nước mũi vàng hoặc hơi xanh, tắc nghẽn mũi, đau sưng vùng mũi, gây đau nhức ở hàm trên hoặc răng, làm cho người bệnh giảm cảm giác nhận biết mùi và ho nặng hơn vào ban đêm … Ở người bệnh bị viêm xoang mãn tính, các hốc quanh mũi bị viêm và sưng lên, điều này gây cản trở thoát nước và gây ra chất nhờn làm cho người bệnh khó chịu.

Viêm xoang mãn tính khiến cho người bệnh khó có thể thở bằng mũi, khu vực xung quanh mắt và khuôn mặt có thể cảm thấy bị sưng và có thể còn có cơn đau nhói mặt hay đau đầu.

Nguyên nhân dẫn đến viêm xoang mãn tính

Viêm xoang mãn tính có thể được gây ra bởi nhiễm trùng nhưng cũng có thể được gây ra bởi khối u trong xoang hoặc lệch vách ngăn mũi. Trong khi hầu hết mọi người có một cơn viêm xoang ngắn ngủi tại một số thời điểm (được gọi là viêm xoang cấp tính ), viêm xoang mãn tính là viêm xoang kéo dài hơn tám tuần hoặc tái trở lại.

Khi viêm xoang, các màng nhầy của mũi, xoang, họng (đường hô hấp trên) trở nên sưng lên. Điều này cản trở các lỗ xoang và ngăn chất nhờn thoát bình thường.

Xoang bị chặn tạo ra một môi trường ẩm ướt, làm cho nó dễ dàng hơn trong nhiễm trùng. Xoang bị nhiễm bệnh và không thể thoát trở thành đầy mủ, dẫn đến các triệu chứng như xả màu vàng hay xanh và các triệu chứng khác của nhiễm trùng.

Nguyên nhân thường gặp của viêm xoang mãn tính bao gồm:

• Các khối u bướu thịt: Những mô phát triển có thể chặn các đoạn mũi hoặc xoang.
• Phản ứng dị ứng: Dị ứng gây nên bao gồm nhiễm nấm xoang.
• Lệch vách ngăn mũi: Vách ngăn vẹo giữa các lỗ mũi có thể hạn chế hoặc chặn lối đi của xoang.
• Chấn thương vào mặt: Xương mặt bị gãy hoặc bị hỏng có thể gây cản trở đoạn xoang.
• Các điều kiện y tế: Các biến chứng của bệnh xơ nang, trào ngược dạ dày, hoặc HIV và các bệnh hệ thống miễn dịch khác có thể dẫn đến tắc nghẽn mũi.
• Nhiễm trùng đường hô hấp: Nhiễm trùng ở đường hô hấp thông thường nhất, cảm – có thể làm nóng và dày màng xoang, ngăn chặn thoát nước nhầy và tạo điều kiện chín muồi cho sự phát triển của vi khuẩn. Các bệnh nhiễm trùng có thể do virus, vi khuẩn hoặc nấm trong tự nhiên.
• Dị ứng như sốt cỏ khô: Viêm xảy ra với dị ứng có thể chặn các xoang.
• Hệ thống miễn dịch tế bào: Với điều kiện y tế nhất định, các tế bào miễn dịch gọi là eosinophils có thể gây viêm xoang.

Viêm xoang mãn tính và các yếu tố nguy cơ

Các yếu tố nguy cơ dẫn đến viêm xoang mãn tính :

• Đang ở nguy cơ tăng mắc viêm xoang mãn tính hoặc tái phát nếu có.
• Một bất thường mũi, Như một vách ngăn mũi lệch, hoặc polip mũi.
• Aspirin nhạy cảm gây ra các triệu chứng đường hô hấp.
• Một điều kiện y tế chẳng hạn như xơ nang hay trào ngược dạ dày (GERD).
• Một hệ thống miễn dịch rối loạn chẳng hạn như HIV / AIDS hoặc xơ nang.
• Hay sốt hoặc tình trạng dị ứng khác ảnh hưởng đến xoang.
• Suyễn – khoảng một trong 5 người bị viêm xoang mãn tính có bệnh suyễn.
• Thường xuyên tiếp xúc với chất gây ô nhiễm như khói thuốc lá.

Dấu hiệu thường gặp của viêm xoang mãn tính

Người bị viêm xoang mãn tính thường xuất hiện các dấu hiệu, triệu chứng như sau:

• Thoát nước màu vàng hoặc hơi xanh, từ mũi hoặc xuống phía sau cổ họng.
• Cản trở hoặc tắc nghẽn mũi, gây khó thở bằng mũi.
• Đau, đau và sưng quanh mắt, má, mũi, trán.
• Đau nhức ở hàm trên và răng.
• Giảm cảm giác mùi và hương vị.
• Ho, có thể tồi tệ hơn vào ban đêm.

Một số dấu hiệu và triệu chứng khác:

• Đau tai.
• Viêm họng.
• Tình trạng hơi thở hôi.
• Mệt mỏi hay khó chịu.
• Buồn nôn.

Triệu chứng của viêm xoang mãn tính và viêm xoang cấp tính cũng không khác nhau nhiều, ngoại trừ viêm xoang mãn tính thường kéo dài hơn và gay mệt mỏi hơn cho người bệnh. Viêm xoang mãn tính kéo dài hơn 8 tuần hoặc tái trở lại, sốt không phải là một dấu hiệu thường gặp của viêm xoang mãn tính.

Viêm xoang mãn tính có biến chứng không?

Viêm xoang mãn tính nếu không được điều trị kịp thời rất có nguy cơ để lại biến chứng. Những biến chứng thường thấy là:

• Cơn hen: Viêm xoang mãn tính có thể gây ra một cuộc tấn công bệnh hen.
• Viêm màng não: Vị nhiễm trùng là nguyên nhân gây viêm màng và chất lỏng xung quanh não và tủy sống.
• Biến chứng về mắt: Nếu nhiễm trùng lan rộng đến ổ mắt, nó có thể gây ra giảm thị lực hoặc thậm chí mù có thể vĩnh viễn.
• Chứng phình động mạch hoặc cục máu đông: Nhiễm trùng có thể gây ra vấn đề trong các tĩnh mạch quanh xoang, can thiệp vào nguồn cung cấp máu cho não đưa đến có nguy cơ bị đột quỵ.

Người bị viêm xoang mãn tính khi nào nên gặp bác sỹ?

Trước khi phát triển thành viêm xoang mãn tính, viêm xoang cấp tính có thể kéo dài ít hơn 4 tuần. Tuy nhiên, người bệnh không nên xem thường khi nhận thấy các triệu chứng của bệnh.

Cần gặp bác sĩ nếu:

• Nếu đã có viêm xoang một số lần và tình trạng không đáp ứng với điều trị.
• Nếu có viêm xoang kéo dài hơn 7 ngày.
• Nếu các triệu chứng không tốt hơn sau khi gặp bác sĩ.

Gặp bác sĩ ngay lập tức nếu có các triệu chứng có thể là một dấu hiệu của một nhiễm trùng nghiêm trọng:

• Đau hoặc sưng quanh mắt.
• Trán sưng.
• Đau đầu dữ dội.
• Lẫn lộn.
• Nhìn đôi hoặc thay đổi tầm nhìn.
• Đau cổ.
• Khó thở.

Các xét nghiệm và chẩn đoán viêm xoang mãn tính

Để chẩn đoán nguyên nhân gây ra các triệu chứng của viêm xoang mãn tính, bác sĩ sẽ tìm cảm giác đau ở mũi hay cổ họng. Bác sĩ có thể sử dụng một công cụ để giữ mũi mở và áp dụng các loại thuốc co rút mạch máu ở mũi. Điều này làm cho dễ dàng hơn để xem bên trong mũi. Bác sĩ sau đó sẽ soi một ánh sáng vào mũi để tìm viêm hoặc chất lỏng. Kiểm tra trực quan này cũng sẽ giúp loại trừ các điều kiện vật lý kích hoạt viêm xoang, như polyp mũi hoặc bất thường khác.

Bác sĩ có thể sử dụng một số phương pháp để giúp có hình ảnh cho viêm xoang mãn tính:

• Nội soi mũi: Một ống mỏng linh hoạt (nội soi) với một ánh sáng quang chèn vào mũi cho phép bác sĩ để kiểm tra trực quan bên trong xoang.
• Nghiên cứu hình ảnh: Hình ảnh chụp bằng cách sử dụng chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp ảnh cộng hưởng từ (MRI) có thể hiển thị chi tiết của xoang mũi và khu vực. Đây có thể xác định viêm sâu hoặc trở ngại vật lý đó là khó phát hiện bằng cách sử dụng nội soi.
• Xét nghiệm: Phòng thí nghiệm kiểm tra nói chung là không cần thiết để chẩn đoán viêm xoang mãn tính. Tuy nhiên, trong trường hợp các điều kiện không đáp ứng với điều trị hoặc đang tiến triển, xét nghiệm có thể giúp chỉ ra nguyên nhân, như xác định một mầm bệnh vi khuẩn.
• Một thử nghiệm dị ứng: Nếu bác sĩ nghi ngờ rằng tình trạng này có thể gây nên bởi dị ứng, một thử nghiệm da dị ứng có thể được khuyến khích. Một thử nghiệm trên da là an toàn và nhanh chóng và có thể giúp xác định các chất gây dị ứng đó là nguyên nhân gây viêm mũi.

Hướng điều trị viêm xoang mãn tính

Mục tiêu đưa ra của các phương pháp điều trị viêm xoang mãn tính là giảm viêm xoang, giữ mũi thoát, loại bỏ các nguyên nhân, giảm số lượng các đợt viêm xoang, và đưa ra các phương pháp điều trị để giảm triệu chứng.

Một số loại thuốc được bác sỹ khuyên dùng để giảm triệu chứng của viêm xoang mãn:

• Nước muối xịt mũi, xịt vào mũi nhiều lần trong ngày để rửa mũi.
• Corticosteroid xịt mũi. Những thuốc xịt mũi giúp ngăn ngừa và điều trị viêm. Ví dụ như fluticasone, budesonide, triamcinolone, mometasone và beclomethasone.
• Corticosteroid uống hoặc tiêm. Các loại thuốc này được sử dụng để làm giảm viêm xoang nghiêm trọng, đặc biệt là nếu cũng có polyp mũi. Ví dụ như prednisone và methylprednisolone. Corticosteroid uống có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng khi được sử dụng lâu dài, do đó, chúng chỉ được sử dụng để điều trị triệu chứng hen suyễn nặng.
• Thuốc thông mũi. Các loại thuốc này có sẵn trong toa và chất lỏng theo toa, thuốc viên và thuốc xịt mũi. Ví dụ về thuốc thông mũi và miệng OTC bao gồm Sudafed Actifed. Thuốc xịt mũi bao gồm phenylephrine và oxymetazoline. Các loại thuốc này thường chỉ thực hiện trong một vài ngày, nếu không nó có thể gây ra sự trở lại của ùn tắc nghiêm trọng hơn.
• Thuốc giảm đau chẳng hạn như aspirin, acetaminophen hoặc ibuprofen. Bởi vì các nguy cơ bị hội chứng Reye – một căn bệnh có khả năng đe dọa mạng sống – không bao giờ cung cấp cho aspirin cho trẻ em. Aspirin giải mẫn cảm điều trị nếu có phản ứng với aspirin gây viêm xoang. Tuy nhiên, điều trị này có thể có biến chứng nghiêm trọng như chảy máu đường ruột hoặc tấn công bệnh suyễn nặng.
• Thuốc kháng sinh đôi khi cần thiết cho viêm xoang nếu có một nhiễm trùng vi khuẩn. Tuy nhiên, viêm xoang mãn tính thường được gây ra bởi một cái gì đó khác hơn là vi khuẩn và kháng sinh sẽ không giúp đỡ gì. Thuốc kháng sinh dùng để điều trị viêm xoang mãn tính gây ra do nhiễm trùng bởi vi khuẩn bao gồm amoxicillin, doxycycline hoặc thuốc kết hợp trimethoprim – sulfamethoxazole. Nếu nhiễm trùng không dịu bớt hoặc nếu viêm xoang quay trở lại, bác sĩ có thể thử một kháng sinh khác nhau.
• Nếu bác sĩ không kê toa thuốc kháng sinh, điều quan trọng là thực hiện toàn bộ liệu trình của thuốc. Nói chung, điều này có nghĩa là sẽ phải mất cho 10 – 14 ngày hoặc thậm chí lâu hơn – ngay cả sau khi các triệu chứng có được tốt hơn. Nếu ngưng thuốc sớm, các triệu chứng có thể quay trở lại.
• Nếu dị ứng đang đóng góp viêm xoang, các mũi chích ngừa dị ứng (miễn dịch liệu pháp) giúp giảm thiểu các phản ứng của cơ thể với dị nguyên cụ thể có thể giúp điều trị các nguyên nhân.
• rong trường hợp tiếp tục chống lại điều trị hoặc thuốc, phẫu thuật nội soi xoang có thể là một lựa chọn. Đối với thủ tục này, bác sĩ sử dụng một ống mỏng linh hoạt với một ánh sáng để khám phá đoạn xoang. Sau đó, tùy thuộc vào nguồn gốc của tắc nghẽn, các bác sĩ có thể sử dụng các công cụ khác nhau để loại bỏ mô hoặc cạo đi một polip gây tắc nghẽn mũi. Mở rộng một hẹp xoang cũng có thể là một lựa chọn để thúc đẩy thoát nước.

Tuy nhiên, bệnh nhân không nên tự ý dùng thuốc mà cần có chỉ định của bác sỹ để điều trị hiệu quả.

Trên thực tế, viêm xoang mãn tính có thể chữa khỏi được không? Mời bạn đọc theo dõi qua bài viết: Viêm xoang mãn tính có thể chữa khỏi được không?

Biện pháp khắc phục viêm xoang mãn tính

Những bước này tự giúp đỡ có thể giúp giảm triệu chứng viêm xoang:

• Nghỉ ngơi nhiều: Điều này sẽ giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng và tốc độ phục hồi.
• Uống nhiều chất lỏng, như nước hoặc nước trái cây: Điều này sẽ giúp làm loãng chất nhầy tiết ra và thúc đẩy thoát nước. Tránh các đồ uống có chứa caffeine hoặc rượu vì chúng có thể khử nước. Uống rượu cũng có thể xấu đi các sưng màng của xoang và mũi.
• Xông hơi: Treo lên một khăn qua đầu khi thở trong hơi nước từ một bát nước nóng. Giữ hơi nước hướng về khuôn mặt. Hoặc tắm vòi sen nóng, hít thở trong không khí ấm và ẩm. Điều này sẽ giúp giảm đau và giúp tiêu hao chất nhầy.
• Áp ấm khuôn mặt: Nơi ấm, khăn ẩm ướt quanh mũi, má và đôi mắt để làm giảm đau mặt.
• Rửa mũi: Sử dụng một chai squeeze thiết kế đặc biệt, bóng đèn ống tiêm hoặc nồi neti để rửa mũi. Điều này khắc phục tại nhà gọi là lavage mũi, có thể giúp thông thoáng xoang.
• Ngủ với đầu nâng lên: Điều này sẽ giúp xoang lưu thông, giảm bớt tắc nghẽn.

Phòng chống viêm xoang mãn tính như thế nào?

Các bước sau để giảm nguy cơ mắc viêm xoang mãn tính:

• Tránh nhiễm trùng hô hấp trên: Giảm thiểu liên hệ với những người có cảm lạnh. Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước, đặc biệt là trước các bữa ăn.
• Quản lý cẩn thận dị ứng: Làm việc với bác sĩ để giữ cho các triệu chứng dưới sự kiểm soát.
• Tránh khói thuốc lá và không khí bị ô nhiễm: Khói thuốc lá và các chất gây ô nhiễm không khí có thể gây kích ứng và làm viêm phổi và mũi.
• Sử dụng máy tạo độ ẩm: Nếu không khí trong nhà khô, chẳng hạn như nếu buộc phải nhiệt khí nóng, thêm độ ẩm cho không khí có thể giúp ngăn ngừa viêm xoang. Hãy đảm bảo độ ẩm sạch sẽ, thường xuyên làm sạch nấm mốc kỹ lưỡng.

Viêm xoang là gì?

Theo số liệu thống kê, viêm xoang chiếm khoảng 2 – 5% dân số và chiếm từ 25 – 30% trong tổng số các bệnh về tai mũi họng. Bệnh đang ngày càng có xu hướng gia tăng và khó kiểm soát do người bệnh chủ quan, và rất dễ nhầm lẫn với cảm lạnh thông thường.

Bệnh viêm xoang hay còn gọi là viêm mũi xoang, xảy ra khi lớp niêm mạc hô hấp lót trong các xoang cạnh mũi bị viêm. Do một nguyên nhân nào đó mà lớp niêm mạc bị phù nề, làm cho quá trình tiết dịch nhầy tăng lên và hệ quả làm cho các xoang bị tắc nghẽn.

☛ Xem chi tiết: Bệnh viêm xoang – Những điều bạn cần biết

Phân loại bệnh viêm xoang

Thông thường, người ta dựa vào vị trí mắc bệnh và thời gian mắc bệnh mà chia chúng thành những dạng khác nhau.

Dựa vào vị trí mắc bệnh mà chúng ta có thể chia ra thành các loại viêm xoang như sau:

• Viêm xoang hàm
• Viêm xoang sàng
• Viêm xoang trán
• Viêm xoang bướm
• Viêm đa xoang

Dựa vào thời gian mắc bệnh, chúng lại được chia thành:

• Viêm xoang cấp: Ở giai đoạn này, bệnh nhân thường xuất hiện các triệu chứng tương tự như cảm lạnh (hắt hơi, sổ mũi, nghẹt mũi, vùng mặt đau nhức…). Bệnh diễn tiến trong thời gian ngắn, các triệu chứng thường đột ngột xuất hiện và biến mất sau khoảng 10 – 14 ngày. Thường thì viêm xoang cấp sẽ khỏi trong thời gian dưới 4 tuần.
• Viêm xoang bán cấp: Thời gian mắc bệnh của bệnh nhân kéo dài từ 4 – 8 tuần
• Viêm xoang mạn tính: Nếu viêm xoang cấp không được điều trị kịp thời hoặc điều trị không đúng cách làm cho các triệu chứng của bệnh kéo dài trên 8 tuần và có khi kéo dài dai dẳng trên 3 tháng.
• Viêm xoang tái phát: Là tình trạng bệnh có thể tái phát nhiều đợt trong cùng một năm.

Dấu hiệu cảnh báo mắc bệnh viêm xoang

Viêm xoang là một bệnh lý nhiễm trùng nên thường có những dấu hiệu như đau nhức, sốt, chảy dịch, nghẹt mũi hay điếc mũi. Tuy nhiên, việc phát hiện bệnh rất khó khăn vì những dấu hiệu đặc trưng của bệnh không rõ ràng, nhất là ở giai đoạn đầu.

Bạn có thể phát hiện bệnh qua những dấu hiệu viêm xoang phổ biến sau đây:

1. Đau nhức

Vùng xoang bị viêm sẽ có cảm giác đau nhức và tùy thuộc vào vị trí hốc xoang bị viêm mà người bệnh sẽ có cảm giác đau nhức sẽ xuất hiện ở vùng đó.

• Viêm xoang hàm: Người bệnh cảm thấy đau nhức ở vùng má.
• Viêm xoang trán: Người bệnh bị nhức giữa 2 lông mày, đau nhức trong khung giờ nhất định (thường là 10 giờ sáng).
• Viêm xoang sàng trước: Người bệnh cảm thấy đau nhức ở giữa 2 mắt.
• Viêm xoang sàng sau và xoang bướm: Người bệnh cảm thấy nhức trong sâu và vùng gáy.

2. Hiện tượng chảy dịch

Khi bị viêm xoang, người bệnh sẽ thường xuyên có hiện tượng chảy dịch. Nếu bị viêm xoang trước, dịch sẽ chảy ra mũi trước, nếu bị viêm xoang sau dịch sẽ chảy xuống họng. Biểu hiện này khiến người bệnh bị khụt khịt, cảm thấy khó chịu ở cổ họng, muốn khạc nhổ liên tục. Tùy vào tình trạng bệnh mà dịch sẽ có màu trắng, đục, vàng nhạt hay màu xanh, có mùi hôi rất khó chịu.

3. Nghẹt mũi

Nghẹt mũi thường xuyên cũng là dấu hiệu thường xuất hiện vào buổi tối khi đi ngủ hoặc vào buổi sáng sớm tỉnh dậy. Người bệnh có thể nghẹt mũi 1 hoặc cả 2 bên, đồng thời thấy khó thở, khó chịu trong người và rất mệt mỏi. Khi mà ngạt mũi, tắc mũi có thể bệnh nhân phải thở bằng miệng, mũi mất khả năng ngửi và tạm thời không nhận biết được mùi.

4. Điếc mũi

Khi xoang bị viêm, nếu không được chữa trị đúng cách thì bệnh sẽ trở nặng, nó sẽ gây phù nề nhiều, người bệnh không còn phân biệt được mùi khi ngửi do thần kinh khứu giác không còn cảm nhận được mùi.

5. Những dấu hiệu bị viêm xoang khác

Ngoài những biểu hiện của viêm xoang kể trên còn có một số biểu hiện khác như:

• Hắt hơi sổ mũi liên tục
• Có thể sốt nhẹ hoặc sốt cao.
• Khi nghiêng người về phía trước sẽ có cảm giác chóng mặt hay choáng váng, đau xung quanh vùng mắt theo từng cơn và nhịp mạch đập.
• Đau nhức mỗi khi hắt hơi mạnh.
• Người bệnh không thể tập trung và không muốn ăn.
• Triệu chứng viêm xoang nặng là viêm thần kinh mắt dẫn tới mờ mắt.

Khi xuất hiện bất kỳ biểu hiện nào của bệnh viêm xoang bạn nên nhanh chóng đến gặp bác sĩ chuyên khoa tai – mũi – họng để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị ngay. Bởi nếu càng để lâu, viêm xoang sẽ gây nên các biến chứng nguy hiểm như viêm họng, viêm phế quản, biến chứng ở mắt, viêm màng não, biến chứng xương,…

Phương pháp điều trị viêm xoang

Nếu viêm xoang mũi cấp tính không được chữa trị sớm, chúng dễ chuyển sang viêm xoang mạn tính và tái phát nhiều lần. Việc chữa bệnh viêm xoang được cho là khá khó khăn bởi các dị nguyên gây dị ứng vẫn luôn tồn tại ở môi trường xung quanh nên việc kiểm soát bệnh lại càng khó khăn hơn.

Bệnh nhân có thể dùng thuốc giảm đau đơn giản; xông hơi; rửa mũi bằng nước muối sinh lý ấm; dùng thức ăn, uống nóng (trà, súp); dùng thuốc chống sung huyết mũi (chống nghẹt mũi); nghỉ ngơi tối đa. Nếu các triệu chứng không cải thiện cần đi khám bác sĩ. Dưới đây là các phương pháp y khoa được áp dụng trong điều trị bệnh viêm xoang:

Điều trị viêm xoang bằng phương pháp nội khoa

Nội khoa là phương pháp thường được áp dụng để điều trị cho các trường hợp bị viêm xoang cấp tính. Những loại thuốc được dùng bao gồm:

• Kháng sinh
• Thuốc chống viêm
• Các loại thuốc co mạch chống xuất tiết
• Thuốc kháng dị ứng

Việc dùng thuốc có thể giúp các triệu chứng được thuyên giảm nhanh chóng nhưng nếu lạm dụng thuốc quá nhiều hoặc dùng không đúng cách có thể gây ra nhiều tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe. Vì vậy, việc điều trị bệnh bằng thuốc cần phải tuân thủ đúng theo sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa tai – mũi – họng.

Bên cạnh đó, lạm dụng thuốc kháng sinh sẽ gây nên hiện tượng nhờn thuốc, bệnh không những không được chữa khỏi mà còn làm nặng thêm. Nếu cần phải tiến hành rửa xoang hoặc bơm thuốc điều trị thì bạn cần đến các cơ sở y tế uy tín để tránh gặp phải những vấn đề không mong muốn.

Ngoài ra, bệnh nhân có thể tham khảo và áp dụng các bài thuốc chữa bệnh bằng Đông y. So với thuốc tây, chúng không mang lại tác dụng mau chóng nhưng an toàn, ít gây tác dụng phụ. Do đó, nếu không muốn điều trị bằng thuốc tây, bệnh nhân có thể tham khảo thêm cách chữa trị này để áp dụng cho bản thân mình. Tuy nhiên, để áp dụng phương pháp này bạn cũng cần phải lựa chọn cơ sở khám và chữa bệnh uy tín vì nếu mua phải những sản phẩm trôi nổi, không rõ nguồn gốc xuất xứ để chữa bệnh cũng có thể làm cho tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

Chữa bệnh bằng phẫu thuật

Phương pháp phẫu thuật sẽ được chỉ định cho các trường hợp sau:

• Đã áp dụng các biện pháp điều trị nội khoa nhưng không đem lại hiệu quả. Bệnh viêm xoang kéo dài nhiều năm, dai dẳng không khỏi.
• Có sự bất thường ở vùng mũi xoang, chẳng hạn như polyp mũi có kích thước quá lớn, vách ngăn mũi bị lệch. Trong trường hợp này, cần phải thực hiện phẫu thuật để giải quyết căn nguyên.
• Bệnh đã gây ra các biến chứng như viêm ổ mắt, chèn vào thần kinh thị giác.

Tuy nhiên, sau phẫu thuật vẫn có 30-40% bệnh nhân tái phát. Việc tái phát viêm xoang tùy theo cơ địa, tùy loại viêm xoang bệnh nhân mắc phải và tùy thuộc việc bệnh nhân có tuân thủ các hướng dẫn điều trị, theo dõi của bác sĩ hay không. Lưu ý, nếu bệnh nhân bị bệnh viêm xoang không được điều trị đúng mức có thể dẫn đến một số biến chứng như:

• Viêm phế quản mãn tính hay lao phổi giả do mủ từ xoang viêm chảy xuống họng.
• Bệnh nhân bị ho, khạc đờm đôi khi lẫn máu, sốt nhẹ về chiều…
• Viêm họng mạn: rát họng, vướng họng, thường phải nuốt liên tục nên đôi khi có cảm giác nghẹn thở.
• Viêm dây thần kinh thị giác sau nhãn cầu: có thể do viêm xoang cấp hay mạn. Mắt bị mờ, thị lực giảm rất nhanh.
• Viêm tấy ổ mắt, viêm mí mắt, viêm túi lệ.
• Viêm xương sọ.
• Viêm màng não: bệnh nhân nhức đầu, cứng gáy, nôn…
• Viêm tắc tĩnh mạch hang: sốt cao, rét run, nhức đầu, cứng gáy, lồi mắt, dãn tĩnh mạch vùng trán và mí mắt…
• Áp xe não, viêm não.

Phòng bệnh viêm xoang từ cách sống và thói quen sinh hoạt

Viêm xoang không những gây khó chịu, ảnh hưởng không tốt đến đời sống thường ngày mà còn có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, cách tốt nhất để đảm bảo sức khỏe cho bản thân là tránh nguy cơ mắc bệnh. Dưới đây là một số cách phòng ngừa bệnh viêm xoang đặc biệt là khi thời tiết thay đổi:

• Luôn giữ ấm cơ thể nhất trong mùa lạnh, đặc biệt là vùng cổ, ngực và mũi.
• Phòng ngừa hoặc điều trị sớm khi bị các bệnh liên quan đến đường hô hấp, nhất cảm cúm. Các biện pháp nên thực hiện gồm có: Rửa tay thường xuyên, đặc biệt là sau khi tiếp xúc với người bị cúm, chích ngừa cúm hàng năm.
• Nếu thấy bị nghẹt mũi, sổ mũi cần phải có biện pháp xử lý ngay. Không được để tình trạng này kéo dài.
• Đeo khẩu trang khi đi ra đường, đặc biệt là làm việc hoặc tới những nơi bụi bặm, nhiều hóa chất. Điều này không những giúp giữ ấm mũi mà còn hạn chế sự xâm nhập của bụi, vi khuẩn.
• Vệ sinh mũi họng, miệng hàng ngày như đánh răng trước và sau khi thức dậy, sau mỗi bữa ăn. Giữ họng và miệng không bị viêm sẽ phòng bệnh viêm xoang hiệu quả.
• Nếu mắc bệnh viêm xoang mãn tính cần vệ sinh mũi hàng ngày bằng nước muối sinh lý và tái khám định kỳ.
• Không được tự ý dùng các loại thuốc xịt mũi, dung dịch nhỏ mũi khi chưa có sự cho phép của bác sĩ.
• Bổ sung cho cơ thể các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe như rau quả tươi, cá biển, các loại ngũ cốc nguyên hạt… Tránh hút thuốc lá, sử dụng rượu bia hay ăn các thức ăn không lành mạnh.
• Tránh tiếp xúc với các chất gây dị ứng.
• Rèn luyện thân thể bằng cách tập luyện thể dục thể thao thường xuyên để nâng cao sức đề kháng cho bản thân.
• Tránh căng thẳng mệt mỏi.

Vệ sinh tai mũi họng sạch sẽ hàng ngày để tránh các bệnh về tai mũi họng. Khi nghi ngờ hoặc phát hiện mình bị viêm xoang cần đi khám ngay để được điều trị sớm, đúng cách, tránh những biến chứng nguy hiểm xảy ra.

Xem thêm: Cách điều trị bệnh viêm xoang

Nguồn: Omron-yte.com.vn

Mẹo chữa viêm xoang bằng hoa ngũ sắc

Cây hoa ngũ sắc là vị thuốc quý trong điều trị viêm xoang. Loại cây này có hàm lượng tinh dầu cao có tác dụng chống viêm, chống phù nề, dị ứng trong cả đợt cấp và mãn tính.

Cây hoa ngũ sắc

Mẹo chữa viêm xoang bằng cây ngũ sắc cũng khá đơn giản. Để thực hiện, trước tiên bạn chọn lấy cây tươi về ngâm rửa sạch rồi để ráo, giã nát, vắt lấy nước tẩm vào bông. Dùng bông này nhét vào lỗ mũi bên đau khoảng 15-20 phút. Rút bông ra để dịch mủ từ trong xoang và mũi giải phóng ra ngoài rồi xì nhẹ nhàng. Tránh xì mũi mạnh vì lúc đó, mủ từ trong mũi xoang có thể đi qua đường nối thông giữa mũi và tai gây viêm tai giữa cấp.

Hiện nay đã có một số thuốc chiết xuất từ cây hoa ngũ sắc, bào chế dưới dạng dung dịch nhỏ mũi, rất thuận tiện cho người sử dụng. Tuy nhiên, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ tai mũi họng để có chẩn đoán chính xác (loại trừ trước các khối u mũi xoang) và hướng dẫn cách theo dõi khi tự dùng thuốc ở nhà.

Mẹo chữa viêm xoang bằng cách xông hơi tại nhà

Liệu pháp xông hơi có những lợi ích rất lớn mà con người đã bắt đầu công nhận là một cách chữa trị tốt hơn so với biện pháp trị bằng thuốc đối với những căn bệnh thường gặp như cảm lạnh, ho, viêm họng, viêm xoang và đau đầu.

Xông hơi nóng nhằm mục đích làm loãng chất tiết dịch, làm mềm vảy mũi, cung cấp độ ẩm cho niêm mạc mũi bị khô, giúp dẫn lưu xoang được tốt hơn, giảm nhanh triệu chứng nghẹt mũi do viêm xoang.

Xông hơi tại nhà rất tốt cho người viêm xoang

Xông hơi không chỉ là liệu pháp hiệu quả mà còn dễ dàng thực hiện. Bất kỳ ai cũng có thể sử dụng cách chữa viêm xoang này một cách an toàn mà không cần e ngại tác dụng phụ. Lấy một lít nước cất và cho vào cái tô rộng. Trùm khăn tắm lên đầu và hít lấy hơi nước đang bốc lên từ chiếc tô. Làm như vậy trong vòng 5 đến 10 phút một lần, 3 lần một ngày.

Dùng nước muối chữa viêm xoang

Nước muối có tác dụng làm sạch chất nhầy, giảm nghẹt mũi, giúp loại bỏ các chất gây dị ứng, chất ô nhiễm trong môi trường xung quanh.

Cách làm: pha một bát nước muối. Bịt một bên mũi bằng ngón tay trỏ rồi nhúng lỗ mũi bên kia vào bát, hít thật mạnh để nước đi vào mũi và xuống miệng. Nhổ nước ra và lặp lại khoảng 3-5 lần. Làm tương tự với lỗ mũi còn lại.

Bạn nên hít nước muối theo cách trên ngày 2 lần (sáng và tối). Bạn sẽ thấy mũi của mình trở nên thông thoáng và không còn viêm nữa.

Lưu ý: Với mẹo chữa viêm xoang này, có thể dùng nước muối sinh lý để rửa mũi, không nên dùng muối biển và muối iot để rửa mũi trong điều trị viêm xoang.

Rượu tỏi chữa viêm xoang

Cách làm: Tỏi khô (đã bóc bỏ vỏ) 40g đem thái nhỏ, cho vào chai ngâm với 100 ml rượu trắng 40-45 độ, thỉnh thoảng lại lắc chai rượu, dần dần rượu chuyển từ màu trắng sang màu vàng, đến ngày thứ 10 thì chuyển sang màu nghệ và dùng được.

Nhỏ một, hai giọt vào và bóp nhẹ thành mũi cho ngấm. Hơi xót một chút nhưng chịu khó làm thường xuyên, bạn sẽ thấy đỡ hơn hẳn.

Mộc nhĩ chữa viêm xoang

Theo y học cổ truyền, mộc nhĩ hay còn gọi là nấm mèo có vị ngọt, tính bình. Ngoài tác dụng bồi bổ, trị ho, mộc nhỉ kết hợp với đường phèn còn có tác dụng chữa viêm xoang rất hiệu quả.

Chuẩn bị:

• Mộc nhĩ: 5 cái
• Đường phèn: 1 viên cỡ đầu ngón tay cái.

Cách thực hiện: ngâm nấm trong nước, sau đó cạo cho sạch, cắt nhỏ, bỏ vào chén chưng cách thuỷ với đường phèn khoảng 15 phút hoặc có thể bỏ vào nồi cơm cũng được. Ăn kiên trì mỗi ngày 1 lần trong khoảng 30 ngày hoặc hơn tuỳ bệnh nặng nhẹ. Tuần đầu bệnh có vẻ nặng hơn (nhức đầu hơn), nhưng sau đó thì giảm hẳn và khỏi bệnh.

Nước tỏi chữa viêm xoang hiệu quả

Chuẩn bị:

• 1 ly nước nóng
• 1 muỗm cà phê muối tinh
• 2 tép tỏi đã bóc vỏ

Cách thực hiện: cho muỗm cà phê muối tinh vào ly nước nóng, đợi cho nhiệt độ hạ xuống vừa phải thì thái 2 tép tỏi đã bóc vỏ vào ly, khuấy đều 1 lúc rồi vớt tỏi ra. Dùng xi lanh nhỏ hút đây nước tỏi và bơm vào mũi hoặc có thể hít nước tỏi cho nước sặc trong mũi. Sau đó ngửa mũi lên để nước chảy vô trong. Kiên trì làm như thế 3 lần mỗi ngày bạn sẽ thấy hiệu quả trong thấy.

Dùng hạt gấc nướng chữa viêm xoang

Chuẩn bị khoảng 25 hạt gấc nướng chín rồi giã nhỏ cả vỏ đã sém đen, ngâm với rượu ngon. Ngày hôm sau, chắt lấy nước và dùng tăm bông thấm dung dịch đó ngoáy vào mũi. Bạn sẽ cảm thấy cay, xót, đắng họng khi dung dịch ngấm vào mũi. Sau đó, phải xì hết dịch trong mũi ra ngoài càng nhiều càng tốt, lần sau chỉ cần xoa dung dịch trên khoảng 2 phút lên sống mũi.

Hạt gấc nướng

Mẹo chữa viêm xoang bằng hoa sứ

Lấy bông hoa sứ, loại đã rụng xuống đất đem sao vàng hạ thổ, sắc nhỏ sợi như sợi thuốc lá, lấy giấy quấn thuốc lá quấn lại thành điếu thuốc lá: đốt lên, thổi tắt còn ngún ngún như thuốc lá đưa vào mũi hít hít… Một ngày hít hai điếu, cơn đau, cơn lên giảm dần… sau ngày một điếu thôi.

Mẹo chữa viêm xoang bằng hoa mộc lan

Hoa mộc lan còn gọi là tân di hoa, hoa có vị cay, tính ấm với hàm lượng hóa chất và tinh dầu đa chủng nên chuyên trị các chứng nhiễm trùng hô hấp, bụi gây hen suyễn…Đặc biệt là chữa viêm xoang mũi rất hiệu quả.

Cách thực hiện: dùng búp hoa phơi khô để các sợi lông tơ rụng bớt nhằm giảm độ kích thích mạnh. Dùng 3-10gram/ngày để sắc uống. Nếu bị viêm xoang kinh niên có thể sắc từ 5-10gram với 150ml nước, sau khi sắc còn khoảng 70ml nước thì chia làm 3 lần ngày và uống liên tục 4 tuần.

Theo Omron-yte

Những biểu hiện ban đầu của bệnh viêm xoang rất dễ nhận ra. Nếu bạn phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể được đẩy lùi một cách nhanh chóng. Hãy cùng Omron tìm hiểu 4 triệu chứng thường gặp ở bệnh viêm xoang nhé!

4 triệu chứng thường gặp ở bệnh viêm xoang

Viêm xoang gây đau nhức, chảy dịch, nghẹt mũi, điếc mũi. Viêm xoang nhẹ khó phát hiện: chỉ có một triệu chứng đơn độc mà thôi. Viêm xoang năng dễ phát hiện: có ít nhất 3 triệu chứng trên. (Cần phân biệt viêm xoang với với bệnh viêm mũi dị ứng. Bệnh viêm mũi dị ứng thường gây ra các triệu chứng: Ngứa mũi, hắt hơi liên tục thành tràng dài vào buổi sáng hoặc khoảng 10h tối, thường có chảy dịch mũi trong suốt, không màu và nghẹt mũi ; viêm xoang hàm do răng.chỉ xoang hàm một bên viêm nặng mà thôi do vi khuẩn từ sâu răng đưa vào xoang. Mủ chảy vào mũi, rất hôi).

Đau nhức:

Vùng bị nhức tùy theo xoang bị viêm:

• Xoang hàm: nhức vùng má.
• Xoang trán: nhức giữa 2 lông mày. Có giờ nhất định, thường là 10 giờ sáng.
• Xoang sàng trước: nhức giữa 2 mắt.
• Xoang sàng sau, xoang bướm: nhức trong sâu, nhức vùng gáy.

Chảy dịch

Viêm xoang thường gây ra hiện tượng chảy dịch, tùy thuộc vào vị trí xoang bị viêm mà dịch nhầy có thể chảy ra phía mũi hoặc xuống họng. Viêm các xoang trước thì dịch chảy ra mũi trước. Viêm các xoang sau thì dịch chảy vào họng. Triệu chứng chảy dịch làm cho người bệnh có cảm giác luôn phải khụt khịt mũi hoặc cảm giác lờ đờ ở cổ họng luôn muốn khạc nhổ. Tùy theo mức độ bệnh nặng hay nhẹ, bệnh mới bị hay bị lâu năm, dịch nhầy sẽ có màu trắng đục, màu vàng nhạt hoặc màu xanh, có mùi hôi, khẳn.

Nghẹt mũi

Mũi có thể nghẹt 1 bên, có thể nghẹt cả 2 bên.

Điếc mũi

Viêm xoang nặng, phù nề nhiều ngửi không biết mùi do mùi không len lỏi lên đến thần kinh khứu giác.

Kinh nghiệm trị viêm xoang theo lời khuyên chuyên gia

Theo BS Phi Thái Hà, Khoa Tai – Mũi- Họng, Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương, viêm xoang do nhiều nguyên nhân, chủ yếu do ảnh hưởng của khí hậu, môi trường, điều kiện sống, sinh hoạt, sự mẫn cảm của cơ thể… Bệnh rất hay tái phát mỗi khi thời tiết chuyển mùa. Đặc trưng của viêm xoang là luôn đi kèm viêm mũi hoặc nếu đã viêm xoang rồi thì chắc chắn mũi sẽ viêm hoặc viêm mũi giai đoạn đầu và sau đó là viêm mũi xoang. Nếu không điều trị kịp thời và đúng hướng, bệnh khó dứt và dai dẳng, để lại nhiều biến chứng, thậm chí có thể gây viêm não, suy thận, viêm võng mạc dẫn tới mù mắt thậm chí tử vong.

Theo BS Đông y Nguyễn Quốc Thành cho biết, viêm xoang trong Đông y gọi là “vị uyên”. Biểu hiện thường gặp khi bị viêm xoang là đau đầu, sốt (25% bệnh nhân sốt bởi viêm xoang cấp). Ở trẻ em, viêm xoang thường gây sốt cao, dịch mũi chảy ra thường đục, vàng hoặc xanh, đôi khi có cả máu và chảy với số lượng nhiều, có mùi hôi. Người bệnh thường xuyên ngạt, tắc mũi, ngứa mũi, chất tiết mũi trở nên đục, nước mũi chảy ra trước hoặc sau cổ họng, gây ngứa họng và đau họng. Ở những người lớn tuổi, viêm xoang thường phối hợp với nhiều chứng bệnh mãn tính khác khiến cơ thể suy nhược, ăn kém, thở yếu, hay mệt… Một số người hay choáng đầu khi nghiêng về phía trước. Vùng quanh mắt nhức thành cơn và theo nhịp mạch đập, ấn thấy đau phía dưới mắt. Trong thời gian này, người bệnh gặp khó khăn khi ăn uống và sinh hoạt, thường ăn không ngon, ngủ không yên giấc, ảnh hưởng đến sức khoẻ. Bệnh cũng rất dễ tái phát.

Theo Omron-yte

Bệnh viêm xoang là gì?

Viêm xoang là một bệnh xảy ra do viêm các xoang cạnh mũi – đa số bởi nhiễm trùng. Viêm xoang được phân loại theo cấp tính và mạn tính. Viêm xoang cấp tính thường điều trị nội khoa, còn mạn tính thì phải điều trị ngoại khoa

Vị trí của các hốc xoang – ảnh minh họa

Chia theo vị trí của hốc xoang bị tổn thương, bệnh viêm xoang có một số dạng chính như:

• Viêm xoang hàm
• Viêm xoang sàng
• Viêm xoang trán
• Viêm xoang bướm
• Viêm đa xoang (viêm nhiều hốc xoang 1 lúc)

Chia theo đặc điểm và tính chất của bệnh, viêm xoang có 2 dạng chính là

• Viêm xoang mãn tính
• Viêm xoang cấp tính

Triệu chứng của bệnh viêm xoang

Tùy vào mỗi người sẽ có những biểu hiện khác nhau của bệnh viêm xoang. Nhưng tựu chung lại, các bác sỹ đã nhận ra người mắc bênh viêm xoang sẽ có những triệu chứng như:

• Đau nhức: vùng bị nhức tùy theo xoang bị viêm:
  • Xoang hàm: nhức vùng má.
  • Xoang trán: nhức giữa 2 lông mày. Có giờ nhất định, thường là 10 giờ sáng.
  • Xoang sàng trước: nhức giữa 2 mắt.
  • Xoang sàng sau, xoang bướm: nhức trong sâu, nhức vùng gáy.
• Chảy dịch: Viêm xoang thường gây ra hiện tượng chảy dịch, tùy thuộc vào vị trí xoang bị viêm mà dịch nhầy có thể chảy ra phía mũi hoặc xuống họng. Viêm các xoang trước thì dịch chảy ra mũi trước. Viêm các xoang sau thì dịch chảy vào họng. Triệu chứng chảy dịch làm cho người bệnh có cảm giác luôn phải khụt khịt mũi hoặc cảm giác lờ đờ ở cổ họng luôn muốn khạc nhổ. Tùy theo mức độ bệnh nặng hay nhẹ, bệnh mới bị hay bị lâu năm, dịch nhầy sẽ có màu trắng đục, màu vàng nhạt hoặc màu xanh, có mùi hôi, khẳn.
• Nghẹt mũi:Đây là triệu chứng vay mượn của mũi. Có thể nghẹt 1 bên, có thể nghẹt cả 2 bên.
• Điếc mũi: Ngửi không biết mùi. Thường là viêm nặng, phù nề nhiều, mùi không len lỏi lên đến thần kinh khứu giác.

Lưu ý: Cần phân biệt với các triệu chứng của bệnh viêm mũi dị ứng. Bệnh viêm mũi dị ứng thường gây ra các triệu chứng: Ngứa mũi, hắt hơi liên tục thành tràng dài vào buổi sáng hoặc khoảng 10h tối, thường có chảy dịch mũi trong suốt, không màu và nghẹt mũi.

Nguyên nhân gây ra viêm xoang

Có một số người bị viêm xoang do tổn thương hốc xoang vì tai nạn, bị va đập, nhưng cũng có những người bị viêm xoang do môi trường sống và làm việc gây nên. Một số nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh viêm xoang là:

Do cản trở luồng không khí vào và mang, dẫn lưu chất tiết ra khỏi xoang đều khiến chất dịch thoát không kịp, làm cho lỗ thông phù nhỏ thêm, lỗ thông xoang gần như bị tắc nghẽn. Ứ đọng chất nhầy là môi trường thuận lợi để vi khuẩn, cũng như một số loại nấm phát triển trong các xoang.

Cơ địa dị ứng một chất nào đó, thường là hóa chất, thức ăn biến chất, làm cho niêm mạc mũi phù nề, gây bít tắc lỗ thông xoang và nhiễm trùng.

Sức đề kháng kém, cơ thể không đủ sức đề kháng chống lại vi khuẩn, suy giảm miễn dịch, suy yếu niêm mạc dường hô hấp, rối loạn hệ thần kinh thực vật. Bệnh nhân viêm xoang kèm theo viêm một số bộ phận khác.

Tuyến nhầy của viêm mạc xoang hoạt động quá nhiều.

Hệ thống lông chuyển, có chức năng vận chuyển các chất nhầy trong xoang ra ngoài hoạt động kém.

Do viêm mũi sau nhiễm siêu vi (cúm, sởi…), bị bội nhiễm, viêm mũi dị ứng kéo dài hoặc do tình trạng vẹo vách ngăn. Có trường hợp viêm xoang là hậu quả của sâu răng, nhiễm trùng răng hàm trên.

Sau chấn thương có tổn thương niêm mạc xoang.

Làm thế nào để phòng ngừa bệnh viêm xoang?

Bệnh viêm xoang tuy không nguy hiểm, nhưng sẽ để lại nhiều phiền toái cho cuộc sống của chúng ta. Để phòng ngừa bệnh viêm xoang, bạn có thể tuân thủ theo một số lưu ý của bác sỹ như:

Đeo khẩu trang trước khi ra đường và làm công việc gặp nhiều bụi bặm. Giữ môi trường xung quanh luôn sạch sẽ, tránh xa khói bụi, chất thải, ăn uống đủ dinh dưỡng.

Không dùng các loại tinh dầu quế, hồi làm cao để xoa cho trẻ mỗi khi tắc nghẹt mũi vì sẽ gây kích thích xung huyết da và niêm mạc đường hô hấp của trẻ.

Đối với người mẫn cảm cần chú ý phòng tránh phấn hoa, nấm mốc, nước hoa, thức ăn lạ, nhiều gia vị, nhiệt độ thay đổi. Khi ngứa mũi, muốn hắt xì nhưng không được cũng tuyệt đối không nên cho tay vào ngoáy vì dễ mang vi trùng vào, khiến cho bệnh càng nghiêm trọng thêm. Nhớ chỉ xì mũi ra, không hít ngược như trẻ nhỏ thường làm. Không cố gắng xì mạnh vì sẽ đẩy chất viêm vào vòi nhĩ và tai.

Khi tắm hoặc đi bơi, nếu bị nước vào tai hoặc mũi cần biết cách để cho nước ra ngoài, ví dụ nước vào tai thi có thể nghiêng đầu nhảy để nước ra ngoài sau đó lấy tăm bông lau khô. Nếu nước vào mũi thì không được xì cả 2 mũi liền, làm như vậy nước càng dễ vào trong, hãy lấy 1 tay bịt một bên lại và xì lần lượt từng bên một, nước sẽ bị xì ra ngoài mà không gây tổn thương cho mũi. Hiện nay một số bể bơi ở thành phố vệ sinh kém khi chúng ta di tắm phải cẩn thận tránh để nước vào xoang, dễ gây viêm xoang.

Bệnh có thể lây lan, vì vậy không dùng chung vật dụng cá nhân với người bị viêm xoang.

Khi có các triệu chứng ban đầu như hắt hơi, chảy nước mũi, tắc mũi, cần được điều trị ngay tránh trường hợp để biến thái thành bệnh viêm xoang.

Có rất nhiều bài báo, tạp chí nói về bệnh viêm xoang, cũng như các cách điều trị căn bệnh này. Thế nhưng, mỗi người lại có một biện pháp điều trị viêm xoang phù hợp nhất với mình. Đôi khi bài thuốc này hợp với người này nhưng không hợp với người kia. Điều đó là do tình trạng bệnh, loại bệnh, cũng như sức đề kháng của người bệnh. Do đó, lời khuyên của hầu hết các chuyên gia y tế là bạn nên đến khám tại cơ sở y tế gần nhất để nhận được những lời khuyên hữu ích nhất trong việc chữa viêm xoang.

Cách chữa trị bệnh viêm xoang hiệu quả và triệt để

Điều trị viêm xoang bằng Tây y

Tây Y hầu hết sử dụng các loại thuốc, có thành phần là các chất hóa học để giảm triệu chứng và chữa bệnh. Một số loại thuốc Tây y hay được chỉ định cho người mắc bệnh viêm xoang là:

• Thuốc kháng histamin như chlorpheniramin, promethazin, acrivastin, levocetirizine, loratadine… Các loại thuốc này rất hiệu quả đối với ngứa và sổ mũi do dị ứng nhưng không có tác dụng chữa nghẹt mũi. Do vậy cần phối hợp với các thuốc điều trị nghẹt mũi.
• Thuốc thông mũi, điều trị nghẹt mũi: Các dược chất thường dùng là phenylpropanolamin, pseudoephedrin. Thuốc khá hiệu quả trong việc làm thông mũi nhưng cũng có tác dụng phụ. Loại thuốc này dùng dưới dạng uống hay xịt, chỉ nên dùng trong vòng 7 ngày do hiện tượng nhờn thuốc tạo nên vòng bệnh lý luẩn quẩn (vicious circle) dẫn tới viêm mũi mạn tính.
• Thuốc súc rửa mũi: Dùng dung dịch nước muối loãng hoặc NaCl 0,9% cho vào lọ nhựa sạch (neti pot) rồi nhỏ vài giọt vào hốc mũi sau đó cúi xuống và xì sạch dịch mũi, thực hiện như vậy vài lần vào các buổi sáng, chiều, tối.
• Thủ thuật Proetz súc rửa xoang : Đây là cách rửa xoang, lấy mủ từ xoang ra bằng áp lực âm không gây đau hoặc chảy máu, không cần dụng cụ y khoa như kìm, kéo… phù hợp với những trường hợp viêm mũi xoang nhẹ.

Điều trị viêm xoang bằng Đông Y

Khác với Tây y, Đông y thường sử dụng các loại cây cỏ, thảo dược thiên nhiên để khắc chế và chữa bệnh. Một số bài thuốc Đông y thường được dùng để chữa viêm xoang là:

1. Tân di

• Tân di 9g, trứng gà 3 quả, hai thứ đem luộc chín và lấy nước uống.
• Tân di 9g, ké đầu ngựa 15g, bạc hà 6g sắc lấy nước uống. Bã thuốc lại sắc tiếp, đến khi nước cô lại, thật đặc rồi hòa với nước ép của hành củ rồi đem nhỏ mũi.
• Tân di 9g, hồng đằng 30g sắc uống ấm.

2. Gừng tươi, củ hành khô

Giã 2 thảo dược trên lấy nước, trộn đều 2 vị dùng để nhỏ mũi. Bệnh nhân nNhỏ liên tục trong 2 tuần, mỗi ngày 3 – 5 lần.

3. Củ tỏi, mật ong

Đem tỏi giã lấy nước, hòa với mật ong (lượng mật ong gấp đôi lượng nước tỏi). Người bệnh rửa mũi bằng nước muối, lau khô, sau đó, dùng bông nhúng vào dung dịch mật ong và tỏi nhét vào trong mũi. Ngày làm 3 -4 lần, thực hiện trong vòng 7 -8 ngày.

4. Hạt lạc

Lấy 7 – 9 hạt lạc bỏ vào hộp sắt, đậy kín miệng hộp bằng giấy, chừa một lỗ nhỏ. Đặt hộp sắt lên bếp và dùng khói bốc lên từ lỗ nhỏ để xông mũi. Mỗi ngày làm một lần, kiên trì trong vòng 30 ngày, bệnh sẽ đỡ.

5. Vỏ quả vải

Lấy vỏ quả vải, sấy khô nghiền bột, đựng trong bình. Ngày 2 lần, bệnh nhân lấy một ít bột hít vào trong mũi. Làm liên tục trong nhiều ngày, người bệnh sẽ thất tác dụng thông mũi trị viêm xoang.

6. Hoàng bá

Lấy hoàng bá 10g bỏ vào 100ml nước, ngâm 24 tiếng. Sau đó, bạn lọc bỏ cặn, đun sôi thành dung dịch hoàng bá 10%, dùng để nhỏ mũi, ngày 3 – 4 lần.

7. Râu ngô, đương quy vĩ

Râu ngô tươi 120g, đương quy vĩ 30g. Râu ngô phơi khô cắt thành đoạn một cm. Bỏ đương quy vĩ vào trong nồi rang sơ, sau đó cắt thành sợi nhỏ. Trộn chung 2 vị thuốc đựng trong bình kín, sau đó, bạn dùng một cái tẩu mới, bỏ thuốc vào hút như hút thuốc lá sợi. Mỗi ngày thực hiện 5 -7 lần trong vòng 2 tuần, bệnh nhân sẽ thấy hiệu quả.

8. Hoa ngũ sắc

Lấy hoa ngũ sắc tím tươi 10 bông, rửa thật sạch, nghiền nát ngâm với 10ml cồn 70 độ. Sau đó, bạn lọc qua gạc sạch để được một dung dịch màu xanh. Mỗi ngày, người bệnh dùng bông gòn tẩm ướt cồn thuốc rồi đặt vào lỗ mũi từng bên, mỗi bên 10 phút.

Biện pháp phẫu thuật hốc xoang

Đây là biện pháp mà các bác sỹ sẽ mở các đường dẫn lưu trong mũi nhằm khắc phục những tình trạng do viêm xoang ảnh hưởng đến khả năng thở của mũi .Trường hợp này thường dùng cho những bệnh nhân bị bệnh viêm xoang cấp và mãn tính ,cách này điều trị thay cho việc phải dùng thuốc .

Khi điều trị nội khoa bằng thuốc không bớt, bác sĩ sẽ chọc xoang hàm để rút mủ hoặc phẫu thuật để cắt polyp mũi, chỉnh hình vách ngăn, nạo xoang… Trường hợp viêm mũi xoang do răng, cần phải nhổ răng gây bệnh.

Trường hợp tiếp theo mà các chuyên gia và các bác sĩ cũng thường khuyên bệnh nhân thực hiện đó là phẫu thuật nội soi khắc phục và loại bỏ những khối u hốc mủ ở mũi bệnh nhân .

Bằng cách can thiệp trực tiếp như vậy đồng thời kết hợp với thời gian theo dõi và điều trị lâu dài sẽ làm hạn chế và khắc phục nhanh tình trạng cho bệnh nhân bị viêm xoang .

Với những phương pháp trên thì có ưu điểm làm tình trạng bệnh thuyên giảm nhanh chóng,không phải uống thuốc kháng sinh kéo dài , hết những triệu chứng khó chịu cho bệnh nhân , nhưng ngược lại với chi phí khá cao ,phải nằm viện theo dõi điều trị ,mất thời gian cho bệnh nhân và người thân chăm sóc ,và đặc biệt là bệnh có nguy cơ tái phát rất cao ,khó điều trị triệt để vĩnh viễn bệnh này.

Theo Omron-yte

• Viêm xoang cấp
• Viêm xoang mãn tính

Cơ bản về viêm đa xoang và viêm đa xoang mãn tính

Viêm đa xoang : Viêm đa xoang là quá trình viêm niêm mạc của nhiều xoang cùng một lúc. Khi bị viêm xoang thường thì niêm mạc mũi cũng bị ảnh hưởng.

Viêm đa xoang mãn tính : Viêm đa xoang mãn tính là quá trình viêm mãn tính của niêm mạc lót trong lòng các xoang, gặp điều kiện thuận lợi như thời tiết lạnh hoặc sức đề kháng yếu, bị nhiễm virus, vi khuẩn, bệnh lại tái phát thành cấp tính. Khi bị viêm cấp tính, các triệu chứng thường ồ ạt còn viêm mãn tính các triệu chứng thường âm thầm, dai dẳng hơn.

Viêm đa xoang mãn tính. Ảnh minh họa

Những đối tượng dễ mắc bệnh

Nói về những đối tượng dễ mắc bệnh viêm xoang phải kể đến những người có cơ địa dị ứng. Kế đến là nhóm người bị viêm nhiễm các vùng lân cận như viêm tai, viêm mũi, thường xuyên ngạt tắc mũi, viêm amidan viêm họng mãn, amidan, VA quá phát.

Ngoài ra, những người có dị hình cấu trúc giải phẫu như vách ngăn mũi dầy , vẹo, lệch hoặc mào vách ngăn; những người nghiện thuốc lá, mắc bệnh đường hô hấp, bệnh toàn thân, suy giảm hệ thống miễn dịch… những người thường phải làm việc trong môi trường khói, bụi, nấm mốc, hóa chất… cũng là các đối tượng dễ bị viêm xoang.

Cách nhận biết sớm dấu hiệu của viêm đa xoang

Cũng giống như viêm xoang, người bệnh thường bị sốt nhẹ, ngạt mũi, chảy mũi kéo dài, mũi xanh hoặc vàng, đôi khi có lẫn máu, mủ chảy xuống họng khi nằm hoặc có cảm giác vướng ở vòm, hay phải khịt khạc. Ngoài ra, người bệnh còn hay cảm thấy nhức đầu vùng trán, quanh hốc mắt, vùng sau gáy và có thể có cảm giác mờ mắt. Cảm giác đau nhức xuất hiện thành từng cơn hoặc liên tục.

Người bệnh viêm xoang còn cảm thấy nhức đầu vùng trán, quanh hốc mắt, vùng sau gáy và có thể có cảm giác mờ mắt

Xoang có hiên hệ chặt chẽ với mũi, mũi là cửa sổ tiếp xúc thường xuyên của con người với bên ngoài. Nếu môi trường không tốt, mũi bị viêm, một thời gian sau xoang cũng bị viêm. Người lớn dễ bị viêm xoang hơn trẻ em. Bệnh thường dây dưa, mạn tính, dễ tái phát cấp.

Các nguyên nhân gây viêm đa xoang

Viêm đa xoang có thể do một số nguyên nhân sau gây ra:

• Môi trường xấu: Môi trường xấu kể đến các yếu tố như không khí ô nhiễm, bụi, khói bếp, thuốc lá, ao hồ dơ bẩn, hồ tắm không vệ sinh, môi trường chứa nhiều vi khuẩn, vi khuẩn theo vào mũi gây viêm mũi sau đó chuyển thành viêm xoang.
• Dị ứng: Tình trạng dị ứng kéo dài làm cho niêm mạc mũi phù nề, gây bít tắc lỗ thông xoang, xoang bị tắc dễ dẫn tới nhiễm trùng rồi dẫn tới viêm xoang.
• Sức đề khang kém: Khi cơ thể không đủ sức đề kháng chống lại vi khuẩn. Bệnh nhân bị viêm xoang kèm theo viêm các bộ phận khác.

Các biến chứng viêm đa xoang có thể gặp nếu không được chữa trị kịp thời và đúng cách

Viêm đa xoang có thể gây một số biến chứng vào mắt và não như:

• Biến chứng ở hốc mắt sưng một bên mắt.
• Áp xe mí mắt
• Viêm tấy ổ mắt
• Viêm xương tủy xương sọ.
• Viêm màng não do xoang
• Áp xe não

Chính vì các biến chứng rất nguy hiểm nên việc điều trị viêm đa xoang ngay trong giai đoạn cấp tín một cách đầy đủ rất quan trọng. Người bệnh nên tuân thủ theo đúng hướng dẫn của bác sỹ.

Viêm đa xoang và các biến chứng ở mắt. Ảnh minh họa

Điều trị viêm đa xoang mãn tính như thế nào?

Nếu bị viêm cấp, người bệnh chủ yếu được điều trị bằng phương pháp nội khoa, bệnh nhân cần rửa mũi hàng ngày bằng nước muối sinh lý. Trong trường hợp bị viêm nhiễm, nhiều mủ trong xoang hàm, các bác sỹ sẽ tiến hành chọc rửa xoang hàm, bơm dung dịch kháng sinh vào xoang.

Ngày nay với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, các bác sỹ có thể tiến hành nội soi, rửa xoangvà đưa kháng sinh vào xoang hàm qua lỗ thông tự nhiên. Điều trị ngoại khoa thường sử dụng trong các trường hợp người bệnh bị viêm xoang gây biến chứng ổ mắt hoặc các cơ quan lân cận. Khi bệnh nhân đã được điều trị nội khoa đúng phương pháp điều trị nhưng chưa hiệu quả.

Phẫu thuật được áp dụng cho các trường hợp bị vẹo lệch vách ngăn, cắt polyp mũi, mở dẫn lưu các lỗ thông tự nhiên của xoang, giải quyết các nguyên nhân gây bít tức dẫn lưu của xoang. Các bác sỹ có thể tiến hành nội soi mũi xoang để đánh giá chính xác nguyên nhân, mức độ tổn thương để can thiệp tối thiểu nhưng đạt được hiệu quả tối đa. Với kỹ thuật này, bệnh nhân sau mổ phục hồi nhanh chóng và đạt kết quả tốt.

Lời khuyên cho người bị viêm đa xoang mãn tính

Người bị viêm đa xoang mãn tính và người bệnh viêm xoang nói chung nên lưu ý một số vấn đề sau:

• Không ăn các thực phẩm có thể gây dị ứng.
• Tránh các yếu tố kích thích như: thời tiết quá lạnh, ấm, không hút thuốc lá.
• Tránh môi trường ô nhiễm độc hại, khói bụi, hóa chất. Khi đi ra đường, cần đeo khẩu trang. Hạn chế đi bơi khi đang trong giai đoạn viêm nhiễm.
• Giải quyết các bất thường giải phẫu vùng mũi họng (vẹo lệch vách ngăn, polyp mũi, cắt amidan, nạo VA).
• Chữa các bệnh toàn thân, tập luyện thể dục thể thao nâng cao thể trạng…
• Viêm xoang cấp có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Người đã từng bị viêm xoang cũng có thể có nguy cơ tái phát  nếu gặp các tác nhân phù hợp. Vì vậy nếu có điều kiện, người bệnh có thể chuyển tới sinh sống tại một vùng khí hậu ôn hòa, môi trường sống trong lành, ít bị ô nhiễm …. có thể giúp bệnh ổn định hơn.
• Viêm xoang cấp có thể gây ra các biến chứng ổ mắt (viêm tấy ổ mắt, áp-xe ổ mắt), biến chứng nội sọ (viêm màng não, áp-xe não) và viêm họng mãn, viêm tắc vòi nhĩ, viêm tai giữa cấp hoặc mãn tính, viêm thanh khí phế quản, rối loạn tiêu hóa kéo. Vì vậy nếu có điều kiện, chuyển đến sống ở vùng có khí hậu ôn hòa, khô ráo, môi trường sống trong lành, ít bị ô nhiễm… có thể giúp bệnh ổn định.

Omron-yte.com.vn (Tổng hợp)

Viêm xoang cấp là bệnh gì?

Xoang là những hốc xương ở mặt và đầu, được phủ bởi một lớp niêm mạc và có những lỗ thông với khoang mũi. Viêm xoang cấp là tình trạng các xoang bị viêm và sưng lên, thường tiến triển nhanh chóng (trong vài ngày) và kéo dài trong thời gian ngắn (khoảng 4 tuần).

Bình thường, những lỗ thông xoang thông thoáng giúp lưu thông dịch tiết và không khí trong xoang. Khi bạn bị viêm xoang cấp tính, tình trạng sưng, phù nề, viêm nhiễm tại niêm mạc xoang khiến lỗ thông xoang bị tắc nghẽn. Điều này làm cho xoang tích tụ nhiều dịch nhầy đồng thời việc thoát nước và dịch nhầy ra ngoài bị cản trở khiến hô hấp khó khăn.

Viêm xoang cấp không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe mà còn gây ra nhiều khó chịu và phiền toái trong sinh hoạt của người bệnh. Tuy nhiên, tình trạng này sẽ được cải thiện tốt nếu người bệnh được điều trị sớm bằng các phương pháp phù hợp. Vì vậy, việc hiểu rõ về bệnh viêm xoang cấp là vô cùng cần thiết để có thể nhận biết bệnh sớm và điều trị bệnh một cách hiệu quả.

Nguyên nhân gây viêm xoang cấp do đâu?

Viêm xoang cấp có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp mà bạn cần lưu ý:

• Môi trường bị ô nhiễm, nhiều khói bụi, hơi hóa chất,…
• Sau khi nhiễm virus, vi khuẩn, nấm,… từ các bệnh viêm nhiễm lây qua đường hô hấp như viêm mũi, viêm họng cấp tính, viêm Amidan, nhiễm khuẩn răng lợi,…
• Dị ứng với các tác nhân từ môi trường bên ngoài như phấn hoa, vi sinh vật, lông chó mèo,…
• Sau cảm cúm, cảm lạnh (viêm đường hô hấp trên) thông thường.
• Chấn thương cơ học hay áp lực gây tổn thương, xuất huyết, phù nề niêm mạc và thành xoang.
• Các hoạt động gây thay đổi áp suất như bơi, lặn với bình dưỡng khí, đi máy bay thường xuyên.

Các yếu tố nguy cơ gây bệnh viêm xoang cấp

Một số yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng mắc phải viêm xoang cấp mà bạn cần chú ý:

• Một số bất thường về giải phẫu như vách ngăn mũi dị dạng, có khối u xuất hiện, bị VA quá phát, polyp mũi, bóng khí cuốn giữa, bóng sàng,…. làm tắc dịch tiết trong xoang.
• Cơ thể suy nhược, mắc bệnh xơ nang hoặc những bệnh làm suy yếu hệ miễn dịch, thiếu kháng thể như nhiễm virus HIV.
• Người thường xuyên tiếp xúc với các chất ô nhiễm như khói thuốc lá.
• Cơ địa dễ dị ứng với tác nhân dị ứng hay sốt cao kéo dài.
• Một số bệnh lý khác như trào ngược dạ dày thực quản, xơ gan cũng làm tăng nguy cơ gây viêm xoang cấp.

Triệu chứng của bệnh viêm xoang cấp

Triệu chứng của viêm xoang cấp thường xuất hiện trong khoảng 10 – 14 ngày, có thể tiến triển nặng ngay từ ban đầu và không thuyên giảm. Các dấu hiệu và triệu chứng viêm xoang cấp tính thường bao gồm:

☛ Đau nhức từng cơn vùng mặt: Đây là dấu hiệu chính của viêm xoang cấp. Người bệnh thường đau từng cơn và các cơn đau thường nhiều hơn vào buổi sáng.

Vị trí đau trong viêm xoang cấp sẽ phụ thuộc vào vị trí xoang bị viêm của bạn. Đối với viêm xoang hàm, vị trí đau có thể là vùng má. Bạn có thể bị đau vùng giữa chân mày khi bị viêm xoang trán và đau giữa 2 mắt khi bịviêm xoang sàng trước. Viêm xoang bướm sẽ gây đau vùng sau gáy và đau nhức trong đầu. Bạn sẽ có cảm giác nặng mặt cũng như phần thái dương, đôi khi lan lên vùng đỉnh đầu, thậm chí đau nhức vùng răng hàm.

☛ Ngạt tắc mũi: Tuỳ tình trạng viêm mà bạn có thể bị nghẹt tắc mũi 1 hay cả 2 bên mũi, nghẹt từng lúc hay liên tục. Nghẹt mũi thường tăng về ban đêm khi nằm, gây mất ngủ và có thể dẫn đến giảm khứu giác.

☛ Chảy nước mũi: Nước mũi đặc, có màu vàng hoặc xanh, đôi khi có mùi hôi. Nước mũi thường chảy cả 2 bên mũi và có thể chảy xuống dưới họng.

Viêm xoang cấp có nguy hiểm không?

Các triệu chứng của viêm xoang cấp thường biến mất sau một thời gian ngắn và hiếm khi gây ra các biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bệnh kéo dài và không được chữa trị đúng cách sẽ có thể dẫn đến một số biến chứng dưới đây.

• Viêm xoang mạn tính. Viêm xoang cấp kéo dài không được điều trị có thể dẫn đến tình trạng viêm xoang mạn tính (viêm xoang kéo dài trên 8 tuần) khó điều trị và gây nhiều biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe.
• Viêm màng não: Xảy ra khi tình trạng nhiễm trùng lan đến màng não.
• Thị lực bị ảnh hưởng: Viêm xoang cấp có thể dẫn đến tình trạng viêm tấy hốc mắt, viêm dây thần kinh thị giác, giảm thị lực và mù một cách đột ngột.
• Các bệnh nhiễm trùng khác: Trong một số trường hợp hiếm gặp, nhiễm trùng có thể lan đến xương gây viêm tủy xương hoặc da gây viêm mô tế bào.

Các phương pháp chẩn đoán viêm xoang cấp

Đầu tiên, để chẩn đoán viêm xoang cấp, bác sĩ sẽ dựa các triệu chứng của bạn để xác định bệnh và nguyên nhân gây bệnh phục vụ cho quá trình điều trị.

Bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện một số phương pháp dưới đây để chẩn đoán viêm xoang cấp và chẩn đoán loại trừ viêm xoang cấp với các bệnh lý khác, bao gồm:

• Thăm khám: Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra mũi hoặc cổ họng để tìm vị trí bị viêm, mưng mủ hoặc các tình trạng bất thường về giải phẫu như polyp mũi.
• Nội soi mũi: Thực hiện bằng cách đưa một ống mỏng, dẻo có gắn camera vào bên trong mũi để kiểm tra trực quan bên trong xoang.
• Thử nghiệm da dị ứng: Bạn cần tiến hành thử nghiệm da dị ứng nếu nghi ngờ bệnh khởi phát từ các yếu tố dị ứng.
• Chẩn đoán hình ảnh: Bác sĩ tiến hành chụp ảnh MRI (cộng hưởng từ) hoặc chụp CT (cắt lớp vi tính) vùng xoang mũi cùng các khu vực xung quanh. Hình ảnh thu được sẽ hiển thị chi tiết tình trạng của các xoang và hốc mũi giúp xác định những bất thường về giải phẫu.
• Xét nghiệm vi sinh: Giúp bác sĩ xác định chính xác chủng vi khuẩn gây bệnh để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất.
• Trong một số trường hợp viêm xoang cấp cũng cần tiến hành các xét nghiệm để đánh giá tình trạng suy giảm miễn dịch, HIV, bệnh tự miễn,…

Điều trị viêm xoang cấp như thế nào?

Việc điều trị viêm xoang cấp sẽ phụ thuộc phần lớn vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ nặng của bệnh. Dưới đây là các phương pháp điều trị viêm xoang cấp mà bạn có thể tham khảo:

Các biện pháp chăm sóc tại nhà

Tác nhân gây viêm xoang cấp thường do virus gây bệnh cảm cúm thông thường nên bệnh thường sẽ tự khỏi sau một thời gian. Do đó, trong hầu hết các trường hợp viêm xoang cấp, bạn có thể tự chăm sóc làm giảm triệu chứng viêm xoang tại nhà bằng các biện pháp sau:

• Sử dụng nước muối loãng để vệ sinh mũi hàng ngày: Việc này giúp làm sạch chất nhầy và giữ ẩm cho xoang. Bạn có thể sử dụng kết hợp với thiết bị rửa mũi để đạt hiệu quả tốt hơn.
• Nâng đầu cao khi ngủ giúp thoát dịch xoang, giảm tắc nghẽn bên trong xoang, nhờ đó giúp bạn dễ thở hơn.
• Nghỉ ngơi đầy đủ giúp cơ thể hồi phục nhanh hơn.
• Uống nhiều nước sẽ giúp làm loãng chất tiết nhầy khiến dịch nhầy thoát ra ngoài dễ dàng hơn. Ngoài ra, bạn cần tránh dùng các đồ uống chứa chất kích thích như cà phê, rượu, bia vì chúng có thể gây mất nước. Rượu cũng sẽ làm tình trạng phù nề niêm mạc trong xoang trở nên trầm trọng hơn.
• Làm ẩm xoang: Trùm khăn kín và xông hơi nước nóng giúp giảm đau và dịch nhầy thoát ra ngoài dễ hơn.
• Dùng gạc ấm áp lên mặt: Đặt một chiếc khăn ấm xung quanh vùng mũi, má và mắt giúp giảm đau nhức hiệu quả.

Sử dụng thuốc

Một số loại thuốc thường được sử dụng trong điều trị viêm xoang cấp tính bao gồm:

• Thuốc thông mũi (phenylpropanolamin, pseudoephedrin): Những loại thuốc này làm giảm lượng chất nhầy trong xoang và giúp điều trị tình trạng nghẹt mũi của bạn. Tuy nhiên, bạn chỉ nên sử dụng thuốc thông mũi trong vài ngày, nếu dùng kéo dài có thể khiến tình trạng nghẹt mũi nghiêm trọng hơn.
• Thuốc xịt mũi có corticoid (beclomethasone, fluticasone propionate…): Thuốc làm giảm các chất trung gian hóa học gây viêm, cải thiện các triệu chứng của viêm xoang như: hắt hơi, chảy nước mũi, chảy nước mắt, nghẹt mũi, phù niêm mạc…
• Thuốc giảm đau không cần kê đơn (Acetaminophen hoặc Ibuprofen): Có thể được sử dụng khi bệnh nhân đau nhức dữ dội để giảm bớt sự khó chịu. Bạn cần dùng thuốc theo đúng hướng dẫn sử dụng và không dùng thuốc quá 10 ngày.
• Thuốc kháng sinh (Amoxicillin, Doxycycline, Trimethoprim – Sulfamethoxazole,… ): Thuốc kháng sinh chỉ có tác dụng trong trường hợp viêm xoang cấp tính nặng gây ra bởi vi khuẩn hay bệnh tái phát hoặc kéo dài. Bạn cần lưu ý chỉ dùng kháng sinh khi được chỉ định và cần tuân thủ liều dùng theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ, tránh tự ý bỏ thuốc sẽ không đạt được hiệu quả tối ưu.
• Thuốc kháng nấm: Viêm xoang cấp tính hiếm khi do nhiễm nấm. Tuy vậy, nếu xác định nguyên nhân do nấm thì phải điều trị bằng thuốc kháng nấm.

Điều trị dị ứng

Nếu dị ứng là tác nhân gây ra viêm xoang cấp, bác sĩ có thể tiến hành tiêm phòng dị ứng để làm giảm phản ứng của cơ thể với các tác nhân dị ứng đặc hiệu, từ đó làm giảm các triệu chứng.

Điều trị không dùng thuốc

Bên cạnh việc sử dụng thuốc, bạn có thể tham khảo các phương pháp điều trị viêm xoang cấp không dùng thuốc giúp cải thiện, giảm nhẹ các triệu chứng của bệnh của dưới đây:

➤ Xoa bóp giảm viêm xoang

Xoa bóp là phương pháp hỗ trợ điều trị viêm xoang khá đơn giản mà bạn có thể thực hiện ngay tại nhà. Liệu pháp này sử dụng tay để tạo các kích thích cơ học vào một số vị trí trên cơ thể, nhờ đó giúp giảm nhẹ cơn đau, giảm viêm, thúc đẩy tuần hoàn máu và đặc biệt kích thích dẫn lưu dịch ở vùng xoang – mũi, loại bỏ dịch ứ đọng, nhờ đó cải thiện các triệu chứng viêm xoang hiệu quả.

Để thực hiện xoa bóp giảm viêm xoang tại nhà, bạn có thể thực hiện theo cách sau:

• Xoa hai lòng bàn tay vào nhau để làm nóng trước khi xoa bóp.
• Dùng các ngón tay xoa bóp nhẹ nhàng ở vùng đầu lông mày rồi vuốt từ đầu và cuối lông mày. Thực hiện động tác này liên tục 10 lần sẽ giúp giảm cảm giác đau nhức hốc mắt.
• Co ngón trỏ thành một góc 45 độ, sau đó dùng đốt thứ 2 của ngón xoa bóp nhẹ ở vùng xung quanh mắt để tăng lưu thông máu và làm loãng dịch tiết ứ đọng trong các xoang.
• Dùng ngón tay xoa bóp nhẹ nhàng theo hình xoắn ốc ở vùng xoang bướm.

Bạn nên thực hiện xoa bóp trong 15 – 20 phút và từ 2 – 3 lần mỗi ngày để giảm nhẹ các triệu chứng của viêm xoang cấp.

Ngoài ra, bạn cũng có thể bấm huyệt để chữa viêm xoang tại nhà. Tuy nhiên, việc bấm huyệt đòi hỏi phải có sự chính xác về kỹ thuật day ấn và xác định đúng huyệt vị. Vì vậy, bạn chỉ nên thực hiện khi đã được người có chuyên môn hướng dẫn chính xác.

➤ Tập luyện

Tập yoga, tập dưỡng sinh là một trong những phương pháp giúp cải thiện tình trạng viêm xoang cấp nhờ nâng cao khả năng đề kháng của cơ thể. Tuy nhiên, trong quá trình tập luyện bạn nên chú ý chọn thời điểm tập phù hợp, tránh tập khi trời quá nóng hay quá lạnh có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và khiến bệnh tiến triển nặng hơn.

➤ Châm cứu

Châm cứu cũng là một phương pháp giúp làm giảm các triệu chứng viêm xoang cấp như đau đầu, chảy dịch nhiều. Tuy vậy, phương pháp này không thể tự ý thực hiện mà cần được thao tác bởi người có chuyên môn để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả cao nhất.

Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định bạn thực hiện phẫu thuật để điều trị các nguyên nhân thuộc về giải phẫu của viêm xoang cấp tính. Các phẫu thuật này có thể là: loại bỏ polyp hoặc khối u ở mũi, sửa vách ngăn mũi lệch,…

Khi nào bạn cần đi khám bác sĩ?

Nếu tình trạng viêm xoang cấp của bạn chỉ xuất hiện các triệu chứng nhẹ, bạn hoàn toàn có thể tự chăm sóc và điều trị tại nhà theo các phương pháp đã nêu ở phần trên. Tuy nhiên, bạn cần liên hệ với bác sĩ nếu có những dấu hiệu sau:

• Các triệu chứng kéo dài hơn một tuần hoặc lâu hơn.
• Các triệu chứng xấu đi sau khi thực hiện các biện pháp cải thiện..
• Sốt cao dai dẳng và không hạ.
• Tiền sử viêm xoang tái phát hoặc mãn tính.

Đặc biệt, bạn cần đến các cơ sở y tế để thăm khám ngay lập tức nếu có các dấu hiệu hoặc triệu chứng có thể cho thấy bạn đang bị nhiễm trùng nghiêm trọng dưới đây:

• Đau, sưng hoặc đỏ quanh mắt.
• Sốt cao.
• Lú lẫn.
• Nhìn đôi hoặc những thay đổi về thị lực khác.
• Cứng cổ.

Phòng ngừa viêm xoang cấp

Viêm xoang cấp tính gây rất nhiều ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cũng như cuộc sống hàng ngày của bạn. Vì vậy, việc phòng ngừa bệnh lý này ngay từ đầu là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống. Để phòng ngừa viêm xoang cấp tính, bạn có thể thực hiện các biện pháp thay đổi lối sống sau:

• Giải quyết các bất thường về giải phẫu của mũi xoang (vẹo vách ngăn, quá phát mỏm móc, bóng sàng), nạo VA quá phát hoặc điều trị các khối u mũi, vòm họng cũng như các bệnh toàn thân.
• Tránh tối đa nhiễm trùng đường hô hấp trên và hạn chế tiếp xúc với người bị cảm cúm.
• Hạn chế tiếp xúc với các tác nhân dị ứng có thể làm khởi phát viêm xoang cấp như phấn hoa, lông động vật, không khí ô nhiễm,…
• Không hút thuốc lá và hạn chế sử dụng rượu bia, các chất kích thích,….vì chúng có thể gây ảnh hưởng đến hệ miễn dịch của bạn.
• Giữ ấm cơ thể vào mùa đông hay khi thời tiết thay đổi đột ngột từ nóng sang lạnh và ngược lại.
• Sử dụng máy tạo độ ẩm nếu không khí khô hoặc sử dụng máy lọc không khí để loại bỏ bụi bẩn.
• Xây dựng lối sống lành mạnh, vệ sinh thân thể và môi trường sống thường xuyên.
• Chế độ nghỉ ngơi và làm việc hợp lý, ngủ đủ giấc và tránh căng thẳng.
• Tăng cường bổ sung dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, ăn đầy đủ các nhóm dưỡng chất, nhất là trái cây tươi và rau xanh.
• Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao giúp cơ thể khỏe mạnh và nâng cao sức đề kháng giúp cơ thể chống lại bệnh tật.

Trên đây là những thông tin quan trọng về bệnh viêm xoang cấp tính, các triệu chứng, biến chứng, phương pháp chẩn đoán, điều trị và cách phòng tránh bệnh. Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn đọc hiểu thêm về bệnh lý này để bảo vế sức khỏe của bản thân và người thân một cách tốt nhất.

Tài liệu tham khảo

• http://www.mayoclinic.com/health/acute-sinusitis/DS00170
• https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15285-acute-sinusitis
• https://www.webmd.com/allergies/sinusitis