Cấu tạo của hốc mắt

Hốc mắt được bao bọc bởi hệ thống các xoang mặt, đáy của xonag trán là trần ổ mắt, thành trên của xoang hàm cấu tạo nên bờ dưới ổ mắt; mũi ngăn cách với ổ mắt bởi một vách xương rất mỏng; còn khối bên xoang sàng ở ngay liền cạnh mắt. Do có những liên quan chặt chẽ về mặt cấu trúc nên những viêm nhiễm từ mũi xoang có thể gây hại đến mắt như viêm nề ổ mắt, viêm mí. Bệnh thường xuất hiện đột ngột và rút lui nhanh chóng. Sau khi có triệu chứng sổ mũi, nhức đầu, bệnh nhân bị sưng mí mắt, nề màng tiếp hợp, lồi nhãn cầu, đau nhức mắt… Nếu dùng kháng sinh, các hiện tượng này sẽ hết nhưng bệnh tích của xoang vẫn tiến triển.

Các biến chứng ở mắt có thể gặp do viêm xoang

Áp xe mí mắt: Thường là biến chứng của viêm xoang mạn tính đợt cấp. Viêm xoang trán, sàng thường gây ra áp xe ở mí trên và xoàng hàm gây áp xe ở mí dưới. Khi bị áp xe mí mắt, người bệnh có biểu hiện mí mắt sưng to, nóng, đỏ và đau. Rãnh giữa mí và gờ ổ mắt bị đầy. Màng tiếp hợp đỏ và nề, nhãn cầu di động bình thường. Độ 4-5 hôm, túi mủ sẽ vỡ ra ở 1/3 trong của mí mắt.

Viêm túi lệ: Khi gặp biến chứng  này, quan sát trên da vùng góc trong ổ mắt của người bệnh viêm xoang bị sưng và đỏ, hiện tượng này lan ra mí mắt và màng tiếp hợp. Bệnh nhân sốt và đau nhức nhiều, khoảng 3-4 hôm túi mủ tự vỡ, chỗ vỡ có thể tự liền hoặc thành lỗ rò chảy nước và túi lệ bị viêm mạn tính.

Viêm tấy ổ mắt: Viêm mủ tổ chức mỡ trong ổ mắt. Bệnh nhân thấy đau nhói trong ổ mắt, đau xuyên lên đầu. Mắt sưnghúp, lồi và không di động được, sưng lan cả lên vùng thái dương.

Viêm dây thần kinh thị giác: Thường là do viêm xoang sàng sau và xoang bướm. Thị lực của bệnh nhân tự nhiên giảm sút đột ngột, có thể tự phục hồi hoặc để lại những di chứng về sức nhìn. Trong những trường hợp này, biểu hiện bệnh xoang lại rất mờ nhạt: không ngạt mũi, không sổ mũi, ít khi nhức đầu. Khám xoang chỉ thấy ít mủ hoặc chất xuất tiết nhầy từ khe trên chảy xuống họng.

Ở trẻ em, viêm xoang cấp gây những biến chứng nặng nề như viêm xoang sàng xuất ngoại (mủ chảy ra ngoài làm thành túi mủ ở góc trong ổ mắt) hoặc cốt tủy viêm xương hàm trên (sưng phồng ở phần má, dưới ổ mắt), đôi khi dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Phòng ngừa các biến chứng ở mắt do viêm xoang

Để phòng ngừa các biến chứng ở mắt do viêm xoang, cách duy nhất là điều trị đúng đắn viêm mũi xoang khi bệnh mới xuất hiện.

Omron-yte.com.vn

Viêm xoang và các biến chứng ở mắt

Biến chứng ở mắt là một biến chứng rất phổ biến ở người bệnh viêm xoang. Rất nhiều người giảm thị lực, thậm chí là mù đột ngột mà không hề biết rằng đó là biến chứng của viêm mũi xoang. Do nằm gần nhau nên tình trạng viêm nhiễm ở mũi xoang ảnh hưởng rất lớn tới mắt.

Có 85% trường hợp bệnh nhân bị nhiễm trùng ổ mắt do viêm xoang thì có tới 10% sẽ bị mù. Nguyên nhân là do viêm xoang sàng, một số ít là viêm xoang hàm, với xoang trán thì ít gặp hơn. Quá trình viêm nhiễm lan tỏa hoặc theo đường mạch máu từ xoang qua hốc mắt gây nên các biến chứng tại mắt.

Ngoài nhiễm trùng ổ mắt do viêm xoang, người bệnh còn có nguy cơ bị một số biến chứng như sau:

Viêm mô liết kết quanh hốc mắt : Gặp nhiều ở các trường hợp viêm xoang cấp tính. Bệnh nhân bị đau nhức mắt dữ dội, đau xuyên lên đỉnh đầu. Mi mắt sưng phù. Viêm nhiễm có thể lan cả vùng thái dương khiến khó khám nhãn cầu và đánh giá mức độ lỗi mắt. Việc thăm khám lâm sàng  vô cùng quan trọng nhằm đánh giá tình trạng viêm mô liên kết đơn thuần hay đã có sự tụ mủ trong hốc mắt. Người bệnh được chỉ định phẫu thuật khi có các dấu hiệu nhức mắc dữ dội, đau xuyên lên đỉnh đầu. Mi mắt sưng phù. Tình trạng viêm nhiễm có thể lan cả vùng thái dương khiến khó khám nhãn cầu và đánh giá mức độ lỗi mắt. Lúc iệu như nhãn cầu cố định do liệt vận nhãn, giãn đồng tử do liệt, mất cảm giác giác mạc.

Thị lực giảm: Người bệnh đột nhiên thấy thị lực giảm hẳn mà khám chuyên khoa mắt, soi đáy mắt không tìm thấy nguyên nhân. Biểu hiện của viêm xoang cũng không rõ ràng, không ngạt mũi, không sổ mũi, ít khi nhức đầu. Có thể có ít dịch chảy xuống họng từ khe trên. Thị lực có thể giảm kéo dài hoặc phục hồi nhanh nếu được điều trị tốt, đặc biệt là phẫu thuật nạo xoang sàng.

Áp-xe mi mắt : Có 2 dạng áp-xe mi mắt chủ yếu là áp-xe mi trên và áp-xe mi dưới. Áp-xe mi trên chủ yếu do viêm xoang trán hoặc xoang sàng còn áp-xe mi dưới chủ yếu do viêm xoang hàm. Người bệnh bị biến chứng ngày thường thấy mí mắt sưng to, nóng, đỏ, đau, kết mạc xung huyết. Túi mủ sẽ vỡ ra sau 4 – 5 ngày.

Áp-xe túi lệ : Chủ yếu do viêm xoang cấp. Người bệnh có góc trong mắt sưng nề, đỏ, lan đến mi mắt và toàn bộ kết mạc. Bệnh nhân sốt và nhức mắt, khi mủ vỡ ra thì có thể hết nhức và có thể tạo ra lỗ dò mạn tính sau này.

Các biến chứng nội sọ do viêm xoang

Đây là các biến chứng ít gặp, các dạng chủ yếu là viêm màng não, tụ mủ dưới màng cứng, áp xe ngoài màng cứng, viêm tắc xoang tĩnh mạch dọc trên, viêm tắc tĩnh mạch xoang hang và áp-xe não. Các trường hợp bị viêm xoang cấp hoặc mạn cũng có thể xảy ra biến chứng này. Người bệnh có xuất hiện các triệu chứng như sốt cao, nhức đầu, sợ ánh sáng, tinh thần trì trệ, buồn nôn, cổ cứng. Tuy nhiên đôi khi triệu chứng rất lu mờ nếu tổn thương chỉ ở thùy trán , chỉ thay đổi nhân cách chút ít.

Biến chứng xương do viêm xoang

Biến chứng về xương thường gặp nhất là viêm cốt tủy xương trán hay xương hàm trên. Chủ yếu do viêm tắc mạch máu ở xương. Bệnh bắt đầu từ xương trán, sau lan ra xương thái dương, xương đỉnh. Biểu hiện với đau nhức xương trán tại một điểm, sưng tấy vừng xương trán và sau đó tạo thành một áp-xe tại đây. Rạch tháo mủ thấy xương trán biến thành màu xám dễ chảy máu

Một số biến chứng khác

Ngoài các biến chứng nêu trên, viêm xoang nếu không được điều trị triệt để còn có thể dẫn tới một số biến chứng nhiễm trùng huyết, viêm họng mạn tính do  dịch hoặc mủ chảy xuống họng gây viêm tại chỗ , ho khạc đờm có khi có cả máu, biểu hiện như  ” lao phổi giả” hoặc “viêm phế quản”. Ngoài ra viêm xoang còn gây ra các phiền toái khác như khụt khịt rất khó chịu, làm cho bệnh nhân luôn tránh đám đông,nhức đầu,ê ẩm mất tập trung khi làm việc.

Bảo Ngọc (Omron-yte.com.vn)

Hốc mắt được bao bọc bởi hệ thống các xoang mặt. Đáy của xoang trán là trần ổ mắt; thành trên của xoang hàm cấu tạo nên bờ dưới ổ mắt; mũi ngăn cách với ổ mắt bởi một vách xương rất mỏng; còn khối bên xoang sàng ở ngay liền cạnh mắt. Do có những liên quan chặt chẽ về mặt cấu trúc nên những viêm nhiễm từ mũi xoang có thể gây hại đến mắt như viêm nề ổ mắt, viêm mí. Bệnh thường xuất hiện đột ngột và rút lui nhanh chóng. Sau khi có triệu chứng sổ mũi, nhức đầu, bệnh nhân bị sưng mí mắt, nề màng tiếp hợp, lồi nhãn cầu, đau nhức mắt… Nếu dùng kháng sinh, các hiện tượng này sẽ hết nhưng bệnh tích của xoang vẫn tiến triển.

Biến chứng ở mắt hay gặp

Áp xe mí mắt : Là biến chứng của những viêm xoang mạn tính đợt cấp. Áp xe có thể khu trú ở mí trên (viêm xoang trán, xoang sàng) hay mí dưới (xoang hàm). Mí mắt sưng to, nóng, đỏ và đau. Rãnh giữa mí và gờ ổ mắt bị đầy. Màng tiếp hợp đỏ và nề, nhãn cầu di động bình thường. Độ 4-5 hôm, túi mủ sẽ vỡ ra ở 1/3 trong của mí mắt.

Viêm túi lệ: Xương lệ vừa mỏng lại vừa có những lỗ thông với xoang và mũi nên rất dễ bị viêm. Da vùng góc trong ổ mắt sưng và đỏ, hiện tượng này lan ra mí mắt và màng tiếp hợp. Bệnh nhân sốt và đau nhức nhiều, khoảng 3-4 hôm túi mủ tự vỡ, chỗ vỡ có thể tự liền hoặc thành lỗ rò chảy nước và túi lệ bị viêm mạn tính.

Viêm tấy ổ mắt: Viêm mủ tổ chức mỡ trong ổ mắt. Bệnh nhân thấy đau nhói trong ổ mắt, đau xuyên lên đầu. Mắt sưng húp, lồi và không di động được, sưng lan cả lên vùng thái dương.

Viêm dây thần kinh thị giác (dây thần kinh chi phối mắt): Thường là do viêm xoang sàng sau và xoang bướm. Thị lực của bệnh nhân tự nhiên giảm sút đột ngột, có thể tự phục hồi hoặc để lại những di chứng về sức nhìn. Trong những trường hợp này, biểu hiện bệnh xoang lại rất mờ nhạt: không ngạt mũi, không sổ mũi, ít khi nhức đầu. Khám xoang chỉ thấy ít mủ hoặc chất xuất tiết nhầy từ khe trên chảy xuống họng.

Ở trẻ em, viêm xoang cấp gây những biến chứng nặng nề như viêm xoang sàng xuất ngoại (mủ chảy ra ngoài làm thành túi mủ ở góc trong ổ mắt) hoặc cốt tủy viêm xương hàm trên (sưng phồng ở phần má, dưới ổ mắt), đôi khi dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Để tránh được những biến chứng đáng tiếc có thể xảy ra, người bệnh cần đi khám ngay khi bắt đầu có những triệu chứng của viêm mũi xoang; tuyệt đối điều trị theo đúng hướng dẫn của các thầy thuốc tai mũi họng