Những dấu hiệu chung của bệnh viêm xoang

Hầu hết, các trường hợp bị viêm xoang đều có những dấu hiệu chung như đau đầu mặt âm ỉ, người bị sốt, có thể tự cảm nhận thấy mùi thối chảy mủ từ lỗ mũi bên xoang bị bệnh. Niêm mạc xoang bị viêm và một thời gian sau xoang hàm có thể bị viêm mạn tính.

• Viêm xoang sàng hàm có liên quan đến các bệnh về răng miệng
• Nhận biết các triệu chứng của viêm xoang mũi

Phân biệt triệu chứng viêm xoang hàm cấp và viêm xoang hàm mạn tính

Đa số các trường hợp viêm xoang hàm cấp thường do viêm quanh răng lớn có mủ gây ra. Một số trường hợp do người bệnh bị viêm tủy răng hoại thư hoặc do tai nạn nhổ răng đẩy chân răng nhiễm khuẩn vào xoang. Bệnh nhân bị viêm xoang hàm cấp thường sốt cao, nhức đầu, mất ngủ, vật vã. Các cơn đau thành từng cơn, lan rộng cả hàm trên, mắt, thái dương, trán và tăng lên khi cử động mạnh hoặc khi người bệnh cúi đầu. Cũng có trường hợp người bệnh bị lan đến các răng hàm trên, chạm vào răng bệnh thấy rất đau, ấn vùng dưới ổ mắt đau tăng hơn. Dịch chảy qua lỗ mũi bên bị bệnh, lúc đầu loãng sau trở thành nhày mủ, mủ có mùi thối.

Triệu chứng viêm xoang hàm. Ảnh chỉ mang tính chất minh họa

Viêm xoang hàm mạn thường do viêm mũi xoang, viêm xoang cấp bị mạn tính hóa, ổ nhiễm khuẩn răng không được điều trị tốt, viêm xoang trán hay xoang sàng mạn lan xuống….Các bệnh nhân tới khám được kết luận là bị viêm xoang hàm mạn thường có các biểu hiện mệt mỏi, nhức đầu, chảy mủ vàng xanh bên bị lệch, chảy nhiều vào buổi sáng sớm, ngửi thối làm cho người bệnh buồn nôn, đau ít hơn viêm xoang cấp, thường tắc mũi bên xoang bệnh.

Viêm xoang hàm mạn tính có thể kéo theo viêm thanh quản, viêm họng, tiêu chảy… do nuốt phải mủ và các biến chứng khác như viêm xoang sàng, xoang trán, áp-xe hố mắt, viêm thị thần kinh, viêm tắc tĩnh mạch xoang, đau răng.

Cảnh giác với các triệu chứng của ung thư sàng hàm

Các triệu chứng của viêm xoang hàm đôi khi dễ bị nhầm lẫn với ung thư sàng hàm và ngược lại. Viêm xoang hàm không chỉ khiến người bệnh khó chịu, mất tự tin mà còn khó khăn trong giao tiếp. Nhất là khi phải gặp những đối tác quan trọng do cảm thấy có mùi thối như trứng gà ung từ trong mũi bốc ra. Do có nhiều điểm bên ngoài giống nhau nên khi thấy mình có những dấu hiệu lạ, bệnh nhân dễ lo sợ mình bị ung thư. Để có kết luận chính xác nhất, người bệnh cần tiến hành sinh thiết tổ chức tại hốc mũi , chụp phim xoang. Trường hợp thấy xoang hàm bên bệnh mờ hơn so với bên lành, không có hình ảnh phá hủy xương thì đó là viêm xoang. (trong ung thư thành xoang bị đẩy dồn, giãn rộng và phá hủy).

Omron-yte.com.vn (Tổng hợp)

• Những điều cần biết về viêm xoang mũi
• Các triệu chứng của viêm xoang mũi

Triệu chứng bệnh viêm xoang hàm do răng

Nhiều bệnh nhân đến khám tại các trung tâm y tế với các triệu chứng như đau mặt âm ỉ, sốt, bị chảy mủ dịch mũi màu vàng xanh, đôi khi có lẫn máu. Họ phàn nàn rằng họ luôn cảm thấy không tự tin khi giao tiếp, nhất là khi phải gặp các đối tác quan trọng do cảm nhận được mùi thối như trứng gà ung từ trong mũi bốc ra. Thỉnh thoảng, má cùng bên mũi bị bệnh sưng đỏ và đau, thậm chí lan cả lên mắt làm bệnh nhân thấy rỉ vàng ở khóe mắt, và cũng có đôi khi mủ từ xoang rò cả xuống miệng.

Nhiều người thấy mình có những biểu hiện lạ như vậy, họ lo sợ mình bị ung thư. Thời gian sống không còn bao lâu nữa. Còn một số người đến găp bác sỹ vì bị đau nhức đầu, đặc biệt vùng trán kéo dài mà không hề có hiện tượng chảy mũi hay ngạt tấc mũi. Sau khi khám và chụp phim, bệnh nhân mới biết mình có răng mọc ở trong xoang trán hoặc xoang hàm.

Viêm xoang hàm cũng như các bệnh viêm xoang khác. Các triệu chứng ở đa số bệnh nhân đều là cảm giác đau nhức vùng đầu mặt, bị sốt cao, ngạt tắc mũi một bên, chảy nước mũi màu vàng xanh, một bệnh đôi khi lẫn máu và có mùi hối mà chỉ có bệnh nhân mới ngửi thấy được.

Khi khám mũi, có thể thấy hốc mũi bên đối diện thong thoáng, niêm mạc hoàn toàn bình thường. Còn bên còn lại bị phù nề, xung huyết đỏ, đôi khi lẫn máu, khe giữa hiều dịch xuất tiết vàng xanh lẫn chất hoại tử thối. Một số trường hợp có dịch mủ ứ đọng ở vòm mũi họng. Rãnh lợi môi nề đỏ, đôi khi xuất hiện lỗ rò có mủ chảy ra hoặc sưng tấy ngay rãnh mũi má. Răng tương ứng sát đáy xoang hàm đau, lung lay hoặc là răng giả.

Về nguyên nhân gây bệnh

Qua nghiên cứu người ta thấy rằng bệnh lý răng liên quan nhiều đến tai mũi họng. Theo cấu tạo của hệ thống xoang, xoang hàm liên quan mật thiết với xương hàm trên và răng hàm trên. Răng hàm trên số 3, 4, 5 có chân chui sâu tới mặt dưới của xoang hàm.

Xoang hàm có liên quan mật thiết với hàm trên

Vậy nên, khi vì một lý do nào đó, những thay đổi trên răng cũng có thể dẫn tới tình trạng viêm xoang. Ví dụ như người bệnh bị chấn thương, tai nạn giao thông, tai nạn sinh hoạt, tai nạn lao động … dẫn đến gãy xương hàm trên, gãy nền ọ dưới hốc mắt.

Hoặc là các trường hợp bị răng sâu, chữa không đúng kỹ thuật gây nhiễm trùng gốc răng kinh niên. Cũng có trường hợp, người bệnh bị dị vật rơi vào xoang hàm, khi nhổ răng bị gãy chóp gốc gây nên nhiễm trùng rồi dẫn đến viêm xoang.

Ngoài ra, xoang hàm cũng rất dễ bị viêm do hốc mũi bị nhiễm trùng, do vẹo vách ngăn mũi. Khi viêm xoang thì niêm mạc của xoang bị dầy lên, nhiều dịch và chất nhầy, nếu bị nhiễm trùng nặng hơn sẽ có mủ dầy đặc.

Viêm xoang hàm do răng rất dễ bị nhầm lẫn

Có nhiều triệu chứng với viêm xoang hàm do răng đó là ung thư sàng hàm. Để phân biệt chủ yếu dựa vào sinh thiết tổ chức tại hốc mũi hoặc trong lòng xoang đánh giá tế bào dưới kính hiển vi điện tử hoặc chụp phim xoang để đánh giá hình ảnh phá hủy xương. Nếu là ung thư thành xoang bị đẩy dồn, giãn rộng và phá hủy.

Điều trị và phòng ngừa viêm xoang hàm do răng

Điều trị viêm xoang hàm do răng cần có sự phối hợp giữa răng hàm mặt và tai mũi họng. Mục tiêu của việc điều trị là giải quyết mủ tồn đọng trong xoang và nguồn gốc gây bệnh. Đối với viêm xoang cấp, cần dùng kháng sinh, sát khuẩn mũi. Nếu sau vài ngày vẫn còn viêm xoang thì chọc rửa xoang bằng dung dịch kháng sinh. Đối với viêm xoang mạn, cần nhổ răng nguyên nhân gây viêm xoang, sau đó bơm rửa xoang qua đường mũi. Nếu sau nhiều lần bơm rửa mà bệnh vẫn không khỏi thì mổ nạo xoang triệt để.

Cần nhổ răng nguyên nhân gây viêm xoang để điều trị viêm xoang hàm do răng

Để dự phòng viêm xoang hàm do răng, người bệnh cần tới  kiểm tra và điều trị có hệ thống những răng hàm trên bị thương tổn và nghi ngờ. Trường hợp xoang bị hở khi nhổ răng, cần phải điều trị kháng sinh và tránh những động tác không cần thiết làm bệnh nặng thêm. Nếu một chân răng bị đẩy vào xoang, cần lấy ra ngay hoặc đục mổ xoang để lấy, phối hợp với dùng kháng sinh.

Omron-yte.com.vn (Tổng hợp)

Bệnh có thể biểu hiện dưới 3 thể.

Viêm mủ xoang hàm do răng: Bệnh cảnh giống viêm xoang cấp như đau mặt âm ỉ, sốt, người bệnh ngửi thấy mùi thối, chảy mủ từ lỗ mũi bên xoang bị bệnh. Niêm mạc xoang sẽ bị viêm và một thời gian sau xoang hàm có thể bị viêm mạn tính.

Viêm xoang hàm cấp: Nguyên nhân thường do viêm quanh răng hàm lớn có mủ, do viêm tủy răng hoại thư hoặc do tai nạn nhổ răng đẩy chân răng nhiễm khuẩn vào xoang. Bệnh nhân thường sốt cao, nhức đầu, mất ngủ, vật vã. Đặc biệt là cơn đau, đau từng cơn lan rộng cả hàm trên, mắt, thái dương, trán. Đau tăng khi cử động mạnh hoặc khi người bệnh cúi đầu, đôi khi lan đến các răng hàm trên, chạm vào răng bệnh thấy rất đau, ấn vùng dưới ổ mắt đau tăng hơn. Dịch chảy qua lỗ mũi bên bị bệnh, lúc đầu loãng sau trở thành nhày mủ, mủ có mùi thối.

Viêm xoang hàm mạn : Thường do những nguyên nhân như viêm mũi xoang, viêm xoang cấp mạn tính hóa, ổ nhiễm khuẩn răng không được điều trị tốt, viêm xoang trán hay xoang sàng mạn lan xuống… Người bệnh đôi khi mệt mỏi, nhức đầu, chảy mủ màu vàng xanh bên bị bệnh, chảy nhiều vào buổi sáng sớm, ngửi thối làm cho người bệnh buồn nôn, đau ít hơn viêm xoang cấp, thường tắc mũi bên xoang bệnh. Có thể viêm thanh quản, viêm họng, tiêu chảy… do nuốt phải mủ và các biến chứng khác như viêm xoang sàng, xoang trán, áp-xe hố mắt, viêm thị thần kinh, viêm tắc tĩnh mạch xoang, đau răng.

Các bệnh răng dễ gây viêm xoang hàm

Đây là bệnh hay gặp ở người trung tuổi trở lên do giữ vệ sinh không tốt nên nhiễm khuẩn quanh cuống răng, nang chân răng, sâu răng… làm mủ vỡ vào xoang.

Bệnh thường biểu hiện gồm: Viêm mủ xoang hàm do răng, giống viêm xoang cấp như đau mặt âm ỉ, sốt, chảy mủ từ lỗ mũi bên xoang bị bệnh.

Viêm xoang hàm cấp, bệnh nhân thường sốt cao, nhức đầu, mất ngủ, vật vã, dịch chảy qua lỗ mũi bên bị bệnh, lúc đầu loãng sau trở thành nhày mủ, mủ có mùi thối.

Viêm xoang hàm mạn thường ổ nhiễm khuẩn răng không được điều trị tốt, viêm xoang trán hay xoang sàng mạn lan xuống.

Điều trị viêm xoang hàm

Việc điều trị tùy theo từng thể bệnh. Đối với viêm xoang cấp, cần dùng kháng sinh, sát khuẩn mũi. Nếu sau vài ngày vẫn còn viêm xoang thì chọc rửa xoang bằng dung dịch kháng sinh. Đối với viêm xoang mạn, cần nhổ răng nguyên nhân gây viêm xoang, sau đó bơm rửa xoang qua đường mũi. Nếu sau nhiều lần bơm rửa mà bệnh vẫn không khỏi thì mổ nạo xoang triệt để.

Dự phòng viêm xoang hàm

Để dự phòng viêm xoang hàm do răng, phải kiểm tra và điều trị có hệ thống những răng hàm trên bị thương tổn và nghi ngờ. Nếu xoang bị hở khi nhổ răng, phải điều trị kháng sinh và tránh những động tác không cần thiết làm bệnh nặng thêm. Nếu một chân răng bị đẩy vào xoang, cần lấy ra ngay hoặc đục mổ xoang để lấy, phối hợp với dùng kháng sinh.

Triệu chứng nhận biết viêm xoang hàm mạn

Viêm xoang hàm mạn thường có những dấu hiệu như chảy mũi mủ, chảy trực tiếp vào hốc mũi để qua đó chảy hay xì ra ngoài đó là triệu chứng cơ bản nhất. Chảy mũi liên tục, nhiều vào buổi sáng khi ngủ dậy; tăng trong các đợt viêm cấp, mệt mỏi, có thể loãng nhưng thường gặp chảy mủ có màu xanh, nâu hay vàng bẩn, cũng có thể mủ nhầy, trong, nhiều, dính. Mủ thường có mùi tanh, hôi khó chịu

Lưu ý:

Nếu mủ đặc, thối, có màu bẩn, nhất là khi chỉ bị một bên cần nghĩ tới viêm xoang hàm do răng, khám Răng – Hàm – Mặt để phát hiện răng sâu, viêm hay u chân răng, các răng từ răng nanh đến răng hàm nhỏ của hàm trên cùng bên, xem xét kĩ các răng mới nhỏ hay có chấn thương.

Nếu mủ đặc, lổn nhỏn, có mảnh màu trắng có thể viêm xoang hàm do nấm. Nên nhớ nấm xoang không nhất thiết gây ngứa ở xoang (như nấm ống tai), nếu chụp Xquang sẽ thấy trong xoang có các khối đặc, không đều, bờ không đều, không nhẵn.

Ngạt, tức mũi luôn gặp do:

Mủ ứ đọng trong hốc mũi;

Mủ chảy thường xuyên kích thích các cuốn mũi gây phù nề, quá phát, đặc biệt cuốn giữa có thể thoái hóa to mọng như pôlip

Mủ kích thích niêm mạc của khe giữa hình thành các khối pôlip ngày càng to che lấp hốc mũi.

Đau nhức vùng má cạnh mũi; thường không rõ rệt chỉ đau âm ỉ, đau tăng khi mới mủ dậy do mủ ứ đọng trong xoang hoặc trong các đợt viêm cấp do bội nhiễm hoặc cơ thể mệt mỏi, có kèm theo sốt.

Viêm xoang hàm mạn qua thăm khám với đèn Clar hay nội soi thường phát hiện dễ dàng qua các dấu hiệu:

Khe giữa phủ nề; có mủ, nhầy ứ đọng.

Cuốn giữa có mủ bám, chảy dọc theo; nề, to mọng hay thoái hóa.

Có pôlip ở khe giữa khi còn nhỏ hoặc choán cả hốc mũi khi đã quá to.

Xquang: chụp phim tư thế Blondeau có thể thấy xoang hàm mờ đều (so với hốc mắt), niêm mạc dày, có mức, ngấn mủ dịch trong xoang hoặc niêm mạc dày

Chọc thăm dò xoang hàm cũng là biện pháp vừa cho chuẩn đoán xác định khi nghĩ tới có mủ trong xoang hay có nấm qua làm xét nghiệm chất lấy được trong xoang. Cần lưu ý không được chọc dò xoang hàm trong các đợt viêm cấp và với trẻ nhỏ khi chưa mọc hết các răng vĩnh viễn.

Tham khảo thêm : Viêm xoang hàm- Dấu hiệu nhận biết và hướng điều trị