Bữa ăn trưa và bệnh cao huyết áp

Nạn nhân của bệnh huyết áp cao mười người thì hết chín đều ớn giờ ngọ, vì đó là lúc cao điểm của tình trạng nhức đầu, chóng mặt, hoa mắt… Nhận xét đó hoàn toàn có cơ sở khoa học vì huyết áp lên đến trị số cực đại khi mặt trời ở ngay đỉnh đầu.

Như thế, nếu có cách nào trung hòa tác dụng của nội tiết tố này vào giờ cao điểm thì có thể phòng tránh nhiều hậu quả nghiêm trọng của bệnh cao huyết áp. Trên thực tế, huyết áp ở nhiều người tăng trong khoảng 11 giờ đến 13 giờ vì chính nạn nhân tiếp tay trầm trọng hóa vấn đề qua thói quen ăn trưa quá… nhanh.

Đây không hề là chuyện phỏng đoán bởi nhiều nhà nghiên cứu đã chứng minh là bữa ăn trưa thoải mái trong khung cảnh yên tĩnh với khẩu phần nhiều rau quả tươi, với đủ lượng nước uống trong và sau bữa ăn, quan trọng hơn hết là ăn với vận tốc thưởng thức thật chậm rãi, là điều kiện để cơ thể tổng hợp nhiều hoạt chất có công năng thư giãn toàn diện.

Mạch máu nhờ đó không bị co thắt thái quá nên huyết áp không thể tăng. Ngược lại, bữa ăn trưa trong tình trạng căng thẳng lại thêm toàn món dầu mỡ khó tiêu là lý do khiến nhiều người tuy uống đúng, uống đủ thuốc hạ áp nhưng huyết áp cứ trên… ngọn cây.

Bữa trưa vội vàng là một trong những nguyên nhân gây tăng huyết áp  nguy hiểm

Không có gì khó hiểu bởi hệ nội tiết khó có thể hoạt động ổn định nếu không nhận được tín hiệu “hài lòng” sau một bữa ăn vừa ngon vừa vui. Nói cụ thể hơn, nếu có đủ endorphine, nội tiết tố có công năng tạo cảm giác thoải mái, lạc quan, yêu đời thì nội tiết tố stress đành bó tay. Bữa ăn đúng nghĩa “xả hơi” chính là điều kiện để cơ thể tổng hợp endorphine. Càng nhiều endorphine thì bệnh cao huyết áp càng bị đẩy lùi.

Ngược lại, theo kết quả một công trình nghiên cứu kéo dài hơn 3 năm ở Hoa Kỳ, nơi hình thức ăn trưa trong chuỗi cửa hàng ăn nhanh đã từ lâu là một tập quán… xấu thì bữa ăn trưa quá nhanh là thói quen của nhiều người bệnh cao huyết áp.

Ăn vội vã như nuốt mà không cần nhai, ăn hấp tấp đến độ không biết đã ăn món gì, nếu lại thêm hơi men đi kèm thì cao huyết áp, thiếu máu cơ tim chỉ còn là câu hỏi khi nào mà thôi. Bằng chứng là theo một thống kê ở Anh, không dưới 80% bệnh nhân còn trong lứa tuổi lao động nhưng bị tai biến mạch máu não, là những người có bữa ăn trưa ngắn hơn 10 phút. Đi xa hơn nữa, các nhà nghiên cứu ở Nhật đã chứng minh là huyết áp ít dao động ở người có bữa ăn trưa lâu hơn 20 phút.

Nếu trả giá lên xuống cho vừa lòng đôi bên, liệu 15 phút có lâu lắm hay quá ngắn cho một đời người? Lẽ nào không thể có được một phần tư giờ cho mỗi bữa ăn trưa vì quyền lợi của chính mình, vì trách nhiệm với gia đình và xã hội?

Tại sao không? Tại sao lại quá keo kiệt với thời giờ cho bữa ăn trưa để rồi đến lúc nào đó phải mất cả thời giờ lẫn công sức hoặc trên giường cấp cứu vì nhồi máu cơ tim, hay trên chiếc xe lăn sau lần tai biến mạch máu não?

Bác sĩ Lương Lễ Hoàng (Trung tâm Điều trị ôxy cao áp TPHCM)