Hen phế quản được bắt nguồn từ các triệu chứng hô hấp như thở khò khè, khó thở, tức ngực và ho có sự thay đổi về cường độ và theo thời gian. Tuy nhiên, khò khè khá phổ biến ở trẻ em dưới 5 tuổi, thường xảy ra cùng với nhiễm trùng đường hô hấp do virus (RTI).

Các tác nhân gây bệnh phổ biến bao gồm dị ứng, cảm lạnh và tập thể dục. Hen suyễn được kiểm soát bằng cách kiểm soát tình trạng viêm bằng thuốc và tránh các tác nhân gây bệnh khi có thể.

Chẩn đoán và quản lý bệnh hen suyễn ở trẻ em dưới 5 tuổi có thể khó khăn. Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, các triệu chứng chính của bệnh hen suyễn – thở khò khè và ho – đây có thể là biểu hiện của các bệnh lý khác gây ra. Ngoài ra, các xét nghiệm chẩn đoán tiêu chuẩn được sử dụng để đo mức độ thở của một người nào đó không thể được sử dụng dễ dàng hoặc chính xác với trẻ em dưới 5 tuổi.

Vì những lý do này, việc quản lý hen suyễn ở trẻ em dưới 5 tuổi đòi hỏi phải theo dõi cẩn thận và tương đối thường xuyên. Bạn có thể giúp giảm thiểu các triệu chứng hen suyễn bằng cách làm theo một kế hoạch hành động hen suyễn bằng văn bản mà bạn lập với bác sĩ của con mình để theo dõi các triệu chứng và điều chỉnh điều trị khi cần thiết.

Các triệu chứng hen suyễn ở trẻ em dưới 5 tuổi

Các dấu hiệu và triệu chứng hen suyễn phổ biến ở trẻ em dưới 5 tuổi bao gồm:

• Ho
• Thở khò khè, âm thanh the thé, giống như tiếng còi khi thở ra
• Khó thở hoặc thở gấp
• Cảm giác căng tức, khó chịu ở ngực

Bệnh hen suyễn ở trẻ em cũng có thể gây ra:

• Khó ngủ do khó thở, ho hoặc thở khò khè
• Những cơn ho hoặc thở khò khè trở nên tồi tệ hơn khi bị cảm lạnh hoặc cúm
• Chậm phục hồi hoặc viêm phế quản sau nhiễm trùng đường hô hấp
• Khó thở cản trở chơi hoặc tập thể dục
• Mệt mỏi, có thể do ngủ kém

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh hen suyễn khác nhau ở mỗi trẻ, và có thể trở nên tồi tệ hơn hoặc tốt hơn theo thời gian. Con của bạn có thể chỉ có một dấu hiệu, chẳng hạn như ho kéo dài hoặc nghẹt ngực.

Các triệu chứng hen suyễn có thể khởi phát hoặc trở nên tồi tệ hơn trong một số trường hợp sau:

• Cảm lạnh hoặc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác
• Các tác nhân gây dị ứng (chất gây dị ứng), chẳng hạn như bụi, lông thú cưng hoặc phấn hoa
• Hoạt động hoặc tập thể dục
• Ở trẻ sơ sinh, cho ăn
• Tiếp xúc với khói thuốc lá hoặc các chất kích thích khác trong không khí
• Phản ứng cảm xúc mạnh mẽ, chẳng hạn như khóc hoặc cười
• Trào ngược tiêu hóa
• Thay đổi hoặc khắc nghiệt về thời tiết

Các xét nghiệm chẩn đoán và theo dõi bệnh hen suyễn ở trẻ nhỏ

Chẩn đoán hen suyễn ở trẻ em dưới 5 tuổi có thể khó khăn. Các triệu chứng của bệnh cũng dễ gây nhầm lẫn với các bệnh lý hô hấp khác. Với trẻ lớn hơn, bác sĩ có thể sử dụng một bài kiểm tra thở để đo mức độ hoạt động của phổi, nhưng những bài kiểm tra này không hữu ích với trẻ nhỏ hơn, những trẻ có thể gặp khó khăn khi làm theo hướng dẫn và thở chính xác theo chỉ dẫn.

Nếu con bạn dưới 5 tuổi có các triệu chứng có thể chỉ ra bệnh hen suyễn, bác sĩ hoặc chuyên gia về bệnh hen suyễn có thể sẽ sử dụng một số thông tin để chẩn đoán.

Tiền sử bệnh

Bác sĩ của bạn có thể sẽ hỏi một số câu hỏi, chẳng hạn như sau:

• Có tiền sử gia đình bị hen suyễn không?
• Các triệu chứng thường xảy ra như thế nào?
• Ho có đánh thức con bạn vào ban đêm không?
• Các triệu chứng đi kèm với cảm lạnh hay chúng không liên quan đến cảm lạnh?
• Các cơn khó thở thường xảy ra như thế nào?
• Chúng kéo dài bao lâu?
• Con bạn có cần cấp cứu vì khó thở không?
• Con bạn có bị dị ứng phấn hoa, bụi, vật nuôi hoặc thức ăn không?
• Con bạn có tiếp xúc với khói thuốc lá hoặc các chất kích thích khác trong không khí không?

Xét nghiệm trong phòng thí nghiệm

Các thử nghiệm khác có thể bao gồm:

• Xét nghiệm máu: Bác sĩ có thể đo mức độ của một số tế bào bạch cầu có thể tăng cao để phản ứng với nhiễm trùng.
• Chụp X-quang phổi: Chụp X-quang phổi để nhận thấy những thay đổi trong phổi khi bệnh hen suyễn ở mức độ trung bình đến nặng. Chụp X-quang còn giúp bác sĩ có thể loại trừ được một số bệnh lý khác có biểu hiện tương tự với hen suyễn.
• Thử nghiệm dị ứng: Xét nghiệm da hoặc máu có thể cho biết con bạn có bị dị ứng với chất gây dị ứng nghi ngờ hoặc có khả năng hay không.

Điều trị thử nghiệm

Nếu bác sĩ nghi ngờ con bạn mắc bệnh hen suyễn, bác sĩ có thể sẽ kê đơn điều trị thử. Nếu trẻ có các triệu chứng tương đối nhẹ và không thường xuyên, trẻ có thể dùng một loại thuốc tác dụng ngắn. Nếu nhịp thở được cải thiện trong thời gian và cách thức dự kiến ​​cho việc điều trị đó sẽ giúp cải thiện nhịp thở và hỗ trợ chẩn đoán hen suyễn.

Nếu các triệu chứng thường xuyên hơn hoặc nghiêm trọng hơn, bác sĩ có thể sẽ bắt đầu sử dụng thuốc để quản lý lâu dài. Điều trị thử nghiệm trong trường hợp này có thể kéo dài từ 4 – 6 tuần từ đó sẽ hỗ trợ chẩn đoán và tạo cơ sở cho một kế hoạch điều trị liên tục.

Điều quan trọng là bạn phải theo dõi các triệu chứng của con mình trong quá trình thử điều trị và làm theo các hướng dẫn một cách cẩn thận. Nếu bạn đã làm theo hướng dẫn và không có cải thiện trong thời gian dùng thử, bác sĩ có thể sẽ xem xét một chẩn đoán khác.

Điều trị hen suyễn ở trẻ em dưới 5 tuổi

Mục tiêu điều trị cho trẻ nhỏ mắc bệnh hen suyễn là:

• Điều trị viêm đường hô hấp
• Sử dụng thuốc tác dụng ngắn để điều trị cơn hen suyễn
• Tránh hoặc giảm thiểu tác động của các tác nhân gây hen suyễn
• Duy trì cho phổi hoạt động bình thường

Bác sĩ sẽ sử dụng phương pháp tiếp cận từng bước để điều trị bệnh hen suyễn cho con bạn. Mục tiêu là quản lý tổng thể với số lượng tối thiểu các cơn hen suyễn cần điều trị ngắn hạn.

Điều này có nghĩa là ban đầu có thể tăng liều lượng điều trị cho đến khi cơn hen ổn định. Khi bệnh ổn định trong một khoảng thời gian, bác sĩ có thể ngừng điều trị, để con bạn chỉ còn dùng lượng thuốc tối thiểu để duy trì cho bệnh ổn định.

Cách tiếp cận từng bước này có thể dẫn đến những thay đổi lên hoặc xuống theo thời gian, tùy thuộc vào phản ứng của mỗi trẻ với điều trị và sự tăng trưởng và phát triển tổng thể, cũng như sự thay đổi theo mùa hoặc thay đổi mức độ hoạt động.

Thuốc để kiểm soát bệnh lâu dài

Thuốc kiểm soát hoặc duy trì lâu dài thường được dùng hàng ngày. Các loại thuốc kiểm soát lâu dài bao gồm:

• Corticosteroid dạng hít là loại thuốc kiểm soát hen suyễn lâu dài được sử dụng phổ biến nhất cho trẻ em dưới 5 tuổi. Đây cũng như là phương pháp điều trị ưu tiên theo Hướng dẫn Phòng ngừa và Giáo dục Hen suyễn Quốc gia. Thuốc corticosteroid dạng hít dễ sử dụng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ bao gồm: budesonide (Pulmicort Flexhaler, Pulmicort Respules), fluticasone (Flovent HFA) và beclomethasone (Qvar Redihaler).
• Các chất điều chỉnh leukotriene có thể được thêm vào kế hoạch điều trị khi điều trị bằng corticosteroid dạng hít đơn thuần không giúp kiểm soát hen suyễn ổn định. Thuốc montelukast (Singulair) ở dạng viên nén nhai được cho trẻ em từ 2 đến 6 tuổi và ở dạng hạt có thể được thêm vào thức ăn xay nhuyễn cho trẻ em từ 1 tuổi.
• Thuốc chủ vận beta tác dụng kéo dài là một loại thuốc hít có thể được thêm vào phác đồ điều trị corticosteroid.
• Thuốc salmeterol là một chất chủ vận beta tác dụng kéo dài kết hợp với corticosteroid dạng hít dưới dạng thuốc hít một liều (Advair HFA).
• Cromolyn là một loại thuốc hít để ngăn chặn viêm và có thể được sử dụng như một phương pháp điều trị bổ sung với corticosteroid dạng hít.
• Corticosteroid đường uống chỉ được sử dụng khi không thể kiểm soát được bệnh hen suyễn bằng các phương pháp điều trị khác.

Thuốc tác dụng ngắn

Những loại thuốc này – được gọi là thuốc giãn phế quản tác dụng ngắn – giúp giảm ngay các triệu chứng hen suyễn và tác dụng kéo dài từ bốn đến sáu giờ. Thuốc giãn phế quản tác dụng ngắn cho bệnh hen suyễn bao gồm albuterol (ProAir HFA, Ventolin HFA, những thuốc khác) và levalbuterol (Xopenex HFA).

Đối với trẻ em có các triệu chứng hen suyễn nhẹ, không liên tục thường được sử dụng thuốc tác dụng ngắn. Đối với trẻ nhỏ bị hen suyễn dai dẳng và sử dụng thuốc kiểm soát lâu dài, thuốc tác dụng ngắn được sử dụng như một loại thuốc làm giảm cơn hen nhanh chóng, hoặc cứu nguy.

Việc sử dụng thuốc có thể dẫn đến một số tác dụng phụ không mong muốn nên mẹ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa và tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ về liều lượng và thời gian sử dụng thuốc.

Thiết bị phân phối thuốc

Hầu hết các loại thuốc điều trị hen suyễn đều được cung cấp bằng một thiết bị gọi là ống hít định lượng liều lượng cần thở sâu đúng thời gian để đưa thuốc vào phổi.

Liệu pháp hít vào là nền tảng của điều trị hen suyễn ở trẻ em dưới 5 tuổi, với sự lựa chọn thiết bị dựa trên độ tuổi và khả năng của trẻ. Bình hít định liều (pMDI) dùng kèm buồng đệm, với mặt nạ ở những trẻ từ 0 đến 3 tuổi và không dùng cho trẻ 4 đến 5 tuổi.

Khi sử dụng buồng đệm, thời gian đưa thuốc vào tương đối ngắn. Tuy nhiên, nhiều trẻ em không thể sử dụng pMDI kèm buồng đệm, vì chúng còn quá nhỏ hoặc quá yếu để sử dụng thiết bị cầm tay. Vì thế, máy xông khí dung là một thiết bị thay thế cần thiết cho pMDI, cung cấp một liều thuốc điều trị trong khoảng 15 phút và cho phép thuốc được chuyển đến phổi của bệnh nhân ở mọi lứa tuổi, với sự phân phối thuốc tốt trong phổi. Trạng thái thở bình thường có thể được sử dụng với cả hai hệ thống phân phối thuốc.

Ưu điểm của corticoid dạng khí dung (NebCSs) bao gồm khả năng phân phối đồng thời nhiều loại thuốc và khả năng điều chỉnh liều corticoid dạng hít (ICS).

Nhược điểm chính của máy xông khí dung là thiếu tính di động, thời gian cần thiết cho việc phân phối thuốc, và chi phí.

Như trong Bảng 1 dưới đây, liệu pháp xông khí dung, có ống thở được coi là đáng tin cậy, dễ sử dụng, và hiệu quả, đặc biệt đối với bệnh nhân là trẻ nhỏ bị hen phế quản.

BẢNG 1: Khuyến cáo về việc sử dụng ICS ở trẻ sơ sinh và trẻ em

Trong quá trình dùng thuốc, bạn có thể sử dụng máy xông khí dung nén khí NE-C801KD để hỗ trợ trẻ cho quá trình điều trị hiệu quả. Thiết bị này giúp đưa thuốc trực tiếp vào vùng cần điều trị, do đó giúp cắt giảm các cơn hen suyễn một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Công nghệ van ảo độc đáo chỉ có ở OMRON, hạt thuốc nhỏ mịn giúp thuốc thẩm thấu sâu tới túi phổi, không hao hụt thuốc giúp hiệu quả xông cao, không dùng van silicon độc hại và cốc thuốc sử dụng chất liệu nhựa dễ vệ sinh, đảm bảo an toàn cho người dùng.

Thiết bị với thiết kế sinh động, ngộ nghĩnh chắc chắn sẽ mang lại sự thích thú cho các bé khi sử dụng.

Máy xông mũi họng nén khí OMRON là thương hiệu duy nhất trên thị trường được Hội hô hấp Việt Nam khuyên dùng.

Hệ hô hấp và hệ miễn dịch của trẻ chưa phát triển hoàn thiện nên rất dễ gặp phải tình trạng viêm nhiễm và đặc biệt là bệnh hen suyễn. Vì vậy, các bậc cha mẹ cần hết sức lưu tâm, quan sát kỹ những biểu hiện bất thường ở con để kịp thời đưa trẻ thăm khám bác sĩ. Bởi nếu để bệnh tiến triển nặng có thể trẻ sẽ phải gặp những hệ quả khôn lường.

Hen suyễn là căn bệnh viêm phổi và đường hô hấp mãn tính. Hen suyễn ở trẻ em làm cho các đường hô hấp bị sưng tấy, gây khó khăn cho trẻ khi thở. Hen suyễn là một căn bệnh hô hấp khá phổ biến vì thế các bậc phụ huynh nên thường xuyên tìm đến sự tư vấn của các bác sỹ để có thể kịp thời ngăn chặn và điều trị sự tấn công của hen suyễn đối với con em mình.

Trẻ bị hen suyễn thì phổi và đường thở của chúng có thể dễ dàng bị viêm khi chúng bị cảm lạnh hoặc gặp phải những tác nhân xung quanh như phấn hoa, lông vật nuôi, nấm mốc, bụi bẩn…

Thật không may là bệnh hen suyễn ở trẻ em không thể chữa khỏi và các triệu chứng có thể tiếp diễn đến tuổi trưởng thành. Nhưng với phương pháp điều trị đúng đắn có thể kiểm soát được các triệu chứng tiến triển nặng và ngăn ngừa thiệt hại cho phổi đang trong giai đoạn phát triển.

Triệu chứng hen suyễn ở trẻ em

Tuy không có các triệu chứng cụ thể khẳng định chắc chắn trẻ bị hen suyễn nhưng các bậc phụ huynh nên cảnh giác nếu thấy trẻ có những biểu hiện như sau:

• Trẻ dễ bị cảm lạnh, ho, sổ mũi, nghet mũi khi trời lạnh, thơi tiết chuyển mùa và chậm khỏi bệnh dù đã dùng nhiều loại thuốc cảm, áp dụng nhiều biện pháp giải cảm khác nhau. Có khi bệnh kéo dài liên tục 10 – 15 ngày rồi mới dần dần tự bình phục.
• Khi trẻ ăn các món lạ, thịt bò, hải sản, thịt gà, măng tây, ăn thức ăn có tính nóng … trẻ có biểu hiện như ho, khó thở, tức ngực.
• Khi tiếp xúc với thú nuôi, hoặc khi gặp phải mùi ẩm mốc, xăng dầu, khói bụi, trẻ có biểu hiện khó thở, mệt nhọc.
• Trẻ thường hắt hơi, sổ mũi, ho, cảm vào một thời điểm cố định nào đó trong năm, thường là khi thời tiết chuyển mùa hoặc mùa lạnh, như một đồng hồ sinh học vậy.
• Trẻ khó thích nghi với trời lạnh hơn là trời nóng, mỗi buổi sáng sớm hay nửa đêm đều có thể gây ảnh hưởng đến cơ thể trẻ, khiến trẻ bị ho khó thở.
• Đôi khi trẻ thở rất mệt nhọc, thở khò khè, thở hắt, hơi ngắt quãng, nhịp thở không đều, rất mệt mỏi vì cơ thể không được cung cấp đầy đủ khí oxy.

Các bậc phụ huynh cũng nên cảnh giác ngay khi trẻ có các triệu chứng của một cơn hen điển hình: bắt đầu với hắt hơi, ngứa mũi, ngứa họng, càng lúc càng khò khè, khó thở, phải ngồi chồm người dậy để thở và vận dụng các cơ hô hấp phụ. Ngoài ra, trẻ còn bị ho, khó thở, nặng ngực, tái đi tái lại nhiều lần sau khi vận động mạnh, khi tiếp xúc với các yếu tố khởi phát cơn hen, khi thay đổi thời tiết …

Tuy nhiên, để chắc chắn trẻ có bị hen suyễn hay không thì cần đến sự hỗ trợ của bác sỹ. Đối với trẻ dưới 2 tuổi rất khó để có thể chuẩn đoán tình trạng hen suyễn bởi vì hiện tượng thở khò khè, khó thở không chỉ xuất hiện ở hen suyễn mà còn xuất hiện ở một trong số các bệnh khác liên quan đến đường hô hấp. Trên thực tế, nhiễm siêu vi đường hô hấp cũng có thể là nguyên nhân phổ biến khiến trẻ bị thở khò khè.

Khi đưa trẻ đi khám, bác sỹ sẽ kiểm tra sức khỏe của bé cũng như tiền sử bệnh của gia đình để đi đến một kết luận chính xác nhất.

Xét nghiệm chẩn đoán hen suyễn ở trẻ em

Chẩn đoán hen suyễn ở trẻ em dưới 5 tuổi có thể khó khăn so với những đứa trẻ lớn hơn. Đầu tiên là do trẻ nhỏ chưa biết tự mô tả về các triệu chứng mà mình gặp phải. Tiếp đó là với trẻ lớn hơn, bác sĩ có thể sử dụng xét nghiệm hô hấp để đo phổi hoạt động tốt như thế nào, nhưng những xét nghiệm này không hữu ích với trẻ nhỏ vì chúng không thể làm theo hướng dẫn và thở đúng theo chỉ dẫn.

Nếu con bạn dưới 5 tuổi có các triệu chứng có thể chỉ ra bệnh hen suyễn, bác sĩ hoặc chuyên gia hen suyễn có thể sẽ sử dụng một vài thông tin để chẩn đoán.

Bệnh hen suyễn ở trẻ em có thể được chẩn đoán thông qua các xét nghiệm sau:

Tiền sử bệnh

Bác sĩ của bạn có thể sẽ hỏi một số câu hỏi, chẳng hạn như sau:

• Có tiền sử gia đình mắc bệnh hen suyễn?
• Làm thế nào thường làm các triệu chứng xảy ra?
• Có phải ho đánh thức con bạn vào ban đêm?
• Các triệu chứng đi kèm với cảm lạnh hoặc chúng không liên quan đến cảm lạnh?
• Làm thế nào thường làm các cơn khó thở xảy ra?
• Chúng kéo dài bao lâu?
• Con bạn có cần chăm sóc khẩn cấp cho khó thở không?
• Con bạn có bị dị ứng phấn hoa, bụi, vật nuôi hoặc thực phẩm không?
• Con bạn có tiếp xúc với khói thuốc lá hay các chất kích thích trong không khí khác không?

Xét nghiệm trong phòng thí nghiệm

• Xét nghiệm máu: Bác sĩ có thể đo mức độ của các tế bào bạch cầu nhất định có thể tăng lên để đáp ứng với nhiễm trùng.
• X-quang ngực: X-quang ngực có thể cho thấy những thay đổi trong phổi khi hen suyễn từ trung bình đến nặng. Nó cũng có thể được sử dụng để loại trừ các điều kiện khác.
• Xét nghiệm dị ứng: Da hoặc xét nghiệm máu có thể cho biết liệu con bạn có bị dị ứng với nghi ngờ hoặc có khả năng gây dị ứng hay không.

Điều trị bệnh hen suyễn ở trẻ em

Theo ý kiến từ bác sỹ chuyên khoa, bệnh hen suyễn không thể chữa dứt điểm hoàn toàn nhưng có thể kiểm soát được, giúp bệnh nhân có một cuộc sống gần như bình thường. Có những trẻ bị mắc bệnh hen suyễn tự khỏi trong  một thời gian dài nhưng bệnh nhân có thể tái phát bất cứ lúc nào.

Trẻ bị hen suyễn cần được tuân thủ việc điều trị theo chỉ dẫn của bác sỹ, uống thuốc đúng liều lượng, tái khám đúng hẹn. Nếu như bệnh hen suyễn ở trẻ em là do di truyền thì không có biện pháp nào có thể ngăn chặn sự phát triển của bệnh. Không thể kết luận được khả năng mắc bệnh của trẻ cho tới khi những triệu chứng nhất định xảy ra như thở khò khè, ho liên tục. Tuy nhiên, các bậc phụ huynh vẫn có thể giảm tối thiểu mức độ nghiêm trọng của căn bệnh này, nếu thực hiện theo những chỉ dẫn sau:

• Không để trẻ hít phải hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá. Về bản chất, khói thuốc lá không gây dị ứng nhưng khi hít vào sẽ gây sưng phổi.
• Hạn chế tiếp xúc với không khí ô nhiễm, tránh sử dụng lò sưởi hoặc bếp lò vì khói từ bếp lò có thể kích thích tới hệ thống hô hấp của trẻ.
• Nếu trẻ bị dị ứng với lông thú nuôi thì không cho trẻ tiếp xúc với thú nuôi. Giảm nấm mốc trong nhà bằng cách lắp đặt những chiếc quạt gió hoặc mở cửa sổ trong nhà bếp khi nấu ăn, nhà tắm khi tắm. Nếu cần thiết, bạn có thể lắp đặt một chiếc điều hòa hay máy chống ẩm để giữ độ ẩ ở khoảng 35-50%. Không sử dụng đồ áo còn ẩm ướt để ngăn chặn nấm mốc phát triển.
• Hạn chế khả năng mắc cảm cúm và cảm lạnh. Bởi 2 triệu chứng này là vô cùng nguy hiểm đối với người đang bị hen suyễn, điều này sẽ là bất lợi cho việc điều trị bệnh hen. Có thể giảm nguy cơ bị cảm bằng cách ngăn ngừa những tác nhân gây bệnh, giữ gìn vệ sinh, tăng cường miễn dịch và hạn chế tiếp xúc với người đang bị cảm cúm.
• Các bác sỹ khuyên trẻ bị hen suyễn nên ở nhà nếu trẻ bị sốt, cảm, hoặc có nguy cơ ốm, tốt nhất không nên đến trường ít nhất là 24 giờ sau khi phát hiện bệnh.
• Cho trẻ đi kiểm tra sức khỏe thường xuyên vì trẻ bị hen thường rất dễ mắc các bệnh khác về đường hô hấp, chính vì thế, nếu cần tiêm phòng bệnh về đường hô hấp thì nên cho trẻ tiêm định kỳ theo chỉ dẫn của bác sỹ.
• Trẻ bị hen suyễn thường được kê một toa thuốc và chúng luôn phải mang theo bên mình bất kẻ lúc nào. Tuy nhiên, phụ huynh cũng cần lưu ý việc dùng thuốc của trẻ, vì có thể trẻ sẽ dùng thuốc quá liều, hoặc không đủ lièu, hoặc quên mang thuốc bên mình. Điều này sẽ nguy hiểm khi trẻ lên cơn hen.
• Giữ liên lạc thường xuyên với y tá va giáo viên ở trường. Thông báo về tình hình bệnh của trẻ trước khi cho trẻ nhập học để nhà trường cùng giáo viên có những bài tập phù hợp với trẻ cũng như việc phối hợp tốt khi trẻ lên cơn hen suyễn tại trường học.

Sử dụng máy xông khí dung hỗ trợ điều trị hen phế quản ở trẻ em

Các bác sỹ chuyên khoa hô hấp khuyên các gia đình có bệnh nhân đặc biệt con nhỏ bị hen phế quản hãy trang bị cho gia đình một máy xông khí dung (máy xông khí dung). Vậy tại sao máy xông khí dung lại quan trọng với bệnh nhân hen?

Đó là vì máy xông khí dung giúp thuốc điều trị hen suyễn tác động trực tiếp vào phổi của bệnh nhân, nhờ đó mà tác dụng điều trị và cắt cơn hen cũng nhanh hơn. Đây cũng là thiết bị y tế dễ sử dụng, đồng thời còn giảm nguy cơ tác dụng phụ do uống thuốc gây ra.

Cụ thể, nhờ máy xông khí dung chuyển đổi thuốc thành dạng sương mịn, giúp cho người bệnh hít thuốc dễ dàng. Chính vì vậy Hội Hô hấp Việt Nam đã khuyến cáo “Máy xông mũi họng nén khí, giải pháp đưa thuốc trực tiếp và hiệu quả vào đường thở trong điều trị bệnh hô hấp”.

Với máy xông khí dung nén khí NE-C801 Omron có nhiều ưu điểm vượt trội như: Cốc thuốc được thiết kế với công nghệ van ảo độc đáo (chỉ có ở Omron) giúp hiệu quả xông cao giảm lượng thuốc hao hụt, hạt thuốc nhỏ, mịn tới 3 mm (micron) vào tận các tiểu phế nang. Có thể trong thời gian bệnh hen ổn định, người bệnh có thể vẫn dùng máy xông khí dung để vệ sinh đường hô hấp của mình với dung dịch Nacl (0,9 %)– đây cũng là biện pháp phòng bệnh hữu hiệu. Hãy trang bị cho gia đình mình máy xông khí dung nén khí NE-C801 Omron, đặc biệt khi có người trong gia đình bị mắc bệnh mạn tính liên quan đến đường hô hấp.

Xem thông tin chi tiết sản phẩm máy xông khí dung nén khí NE-C801 của Omron

Omron-yte.com.vn (Tổng hợp)

Được bác sĩ kê đơn thuốc và cho thở khí dung để xông mũi họng cho bé. Bác sĩ cũng tư vấn thêm là nên mua riêng cho bé 1 máy xông khí dung để bé dùng tại nhà để làm giảm các triệu chứng khò khè ở trẻ. Sử dụng máy xông khí dung là cách nhanh nhất giúp xử lý thuốc tạo thành hơi sương đưa thuốc trực tiếp đến các niêm mạc ở vùng mũi họng. An toàn với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Vậy là trên đường về vợ chồng mình ghé vào tiệm thuốc tây uy tín hỏi thăm về máy. Được cô dược sĩ nhiệt tình và vui vẻ tư vấn mua máy xông của Omron máy tốt mà giá thành cũng rẻ mình ưng luôn. Mình quyết định mua một cái máy xông NE-C28 của omron. Máy nhỏ gọn, tiện lợi, độ bền cao bảo hành chính hãng, mình rất yên tâm.

Máy xông mũi họng nén khí NE-C28

Thành quả đạt được ngoài mong đợi của mình. Bé con rất hợp tác mỗi khi mình cho bé xông (chắc thấy dễ chịu đây mà). Bé đỡ khò khè và nghẹt mũi hơn rất nhiều. Chịu ăn chịu chơi ngủ cũng ngoan hơn. Vậy là từ khi có máy hễ bé có hiện tượng khò khè nghẹt mũi là mình lại cho bé xông mà không cần phải đưa bé đến các cơ sở y tế nữa. Ngoài xông mũi họng cho bé mình còn kết hợp cho bé bú mẹ nhiều lần và liên tục để bé đủ sức đề kháng để kháng bệnh. Giữ ấm cho bé, không khí phòng luôn thông thoáng và hạn chế cho người ngoài bế bé và không thơm vào miệng bé.

Nhưng mình cũng luôn lưu ý về việc sử dụng máy xông tại nhà. Cần phải sử dụng đúng liều đúng thuốc mà bác sĩ chỉ định. Vệ sinh máy sạch sẽ sau khi sử dụng. Và đặc biệt không cho người ngoài mượn máy vì các bệnh về đường hô hấp rất dễ bị lây nhiễm.

Lời khuyên của mình dành cho các gia đình có con nhỏ là nên mua 1 máy xông khí dung tại nhà. Vì không chỉ riêng trẻ nhỏ mà người lớn chúng ta hầu như ai cũng đã từng mắc phải các bệnh về mũi họng khiến chúng ta cảm thấy rất khó chịu. Nếu được vệ sinh mũi họng đúng cách thì những ngày trời trở lạnh sẽ không còn là nỗi lo lắng của các bà mẹ nữa

( thucuc…@yahoo.com )

Đáp:

Theo bạn mô tả thì :

• Nếu tính BMI dựa theo cân nặng và chiều cao thì BMI của con bạn là 32,3. Nghĩa là đã … dư tiêu chuẩn bị béo phì rồi. (cách tính BMI theo cân nặng & chiều cao)
• Nếu tính BMI theo tuổi thì con của bạn … đã bị thừa cân. (cách tính BMI theo tuổi)

Như vậy, rõ ràng rằng vấn đề cân nặng của con bạn là … không thể xem thường rồi nhé. Giảm cân cần phải thực hiện cả vấn đề ăn & uống (nhiều bà mẹ chỉ cho con kiêng ăn, nhưng lại cho uống nước ngọt thoải mái) và tập luyện về thể lực. Bạn nên đưa con bạn đến chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn nhé. Đúng như bạn biết, người béo phì thường khó khăn để thở. Tuy nhiên, theo bạn kể thì rất có thể … con bạn bị suyễn. Và những người bị béo phì cũng dễ có kèm theo bệnh suyễn. Một số nghiên cứu đã cho thấy có một sự liên quan mật thiết giữa hen suyễn và chỉ số khối của cơ thể cao (BMI cao – bạn tạm hiểu BMI cao là béo phì – dù chưa thật chính xác), người bị béo phì thì dễ bị hen suyễn và ngược lại. Điều này đang được cố gắng chứng minh bằng có một bộ gen chung ảnh hưởng trên cả béo phì lẫn hen suyễn. Bạn nên đưa con bạn đến bác sĩ chuyên khoa hô hấp. Tại đây con bạn sẽ được khám & hỏi bệnh, chụp Xquang phổi, đo chức năng hô hấp. Tổng hợp 3 yếu tố này, bác sĩ sẽ có câu trả lời cho bạn.

Chúc bạn vui khỏe.

Theo hen suyễn

Nhiều nghiên cứu thấy rằng, sống trong một môi trường nhất định, trẻ bị ốm yếu thường xuất hiện hen suyễn với tần xuất và tỉ lệ cao hơn trẻ khoẻ mạnh. Thực hành yoga có tác dụng tăng cường sức khoẻ, nâng cao thể lực, giúp trẻ chặn các cuộc tấn công của hen suyễn khi thời tiết thay đổi hoặc khi gặp yếu tố bất lợi.

Thực hành các tư thế trong yoga chậm rãi và kỹ thuật thở yoga đều đặn sẽ giúp trẻ điều chỉnh hơi thở và giúp trẻ chuyển từ thở nhanh – nông – thiếu oxy sang thở sâu – chậm – đủ oxy. Thở bằng cơ hoành trong yoga giúp trẻ có hơi thở sâu hơn và thoải mái hơn.

Tiến sĩ McCall cho rằng yoga không phải là một thay thế cho thuốc hen suyễn, nhưng nó có thể giúp trẻ tăng cường sức khoẻ, bình tĩnh và kiểm soát sự căng thẳng, ngăn chặn bệnh hen suyễn. Khi bị hen suyễn, hít thở sâu vừa có tác dụng cung cấp oxy cho trẻ vừa làm thông đường phế quản.

Ở trẻ bị hen suyễn, giữ hơi thở trong phổi, khó thở hoặc thở quá nhanh và nông có thể gây căng thẳng cho tim và phổi, trẻ bị tức ngực, khó chịu. Thực hành các bài tập thở yoga có thể giúp duy trì một tốc độ thở ổn định, làm chậm hơi thở trong suốt cả ngày, cải thiện chức năng phổi và giảm căng thẳng cho tim của trẻ.

Phó giáo sư, Tiến sĩ: Hoàng Thị Ái Khuê

TRUNG TÂM YOGA BAN MAI – TP. VINH

Thông tin được   HealthDay News   đưa ra:

• Mặt tỏ vẻ hoảng sợ và tư thế cho thấy trẻ không thể dịu xuống
• Bồn chồn khó ngủ
• Ho, đặc biệt vào ban đêm
• Ra mồ hôi, da tái, thở nhanh và lỗ mũi phập phồng
• Thở nặng nhọc với môi mím chặt
• Ói mửa và mệt mỏi
• Có khoảng hõm giữa các xương sườn hoặc trong cổ.

T. An

Căn nguyên của hen phế quản là gì?

Người ta chưa xác định hết các căn nguyên, bởi vì theo các chuyên gia về bệnh hen thì có rất nhiều loại có khả năng gây bệnh hen hoặc là gây nguy cơ cao của bệnh hen phế quản.

Một điều dễ nhận thấy là mỗi khi thời thiết thay đổi từ nắng ấm sang lạnh, gió mùa đông bắc, áp thấp nhiệt đới, ẩm ướt, trẻ cảm lạnh do mặc không đủ ấm, tắm khi có gió lùa, mặc quần áo bị ướt (do trẻ nghịch nước hoặc khi trẻ “tè ra quần” mà người lớn không biết…) thì ở các trẻ có tiền sử hen phế quản rất dễ tái phát.

Viêm đường hô hấp do vi sinh vật (như viêm mũi họng, VA, viêm phế quản, tiểu phế quản), một số thức ăn (như tôm cua, ốc…), lông của một số động vật nuôi trong nhà (như chó, mèo…), một số côn trùng, tiết túc, đặc biệt là mạt gà, một số dược phẩm hoặc đôi khi gắng sức (khóc, chạy nhảy nhiều, đùa nghịch quá mức…) cũng là một trong các nguy cơ cao làm cho trẻ có tiền sử bị hen phế quản tái phát.

Vấn đề khói, bụi bẩn cũng là một trong những vấn đề cần quan tâm. Khói thuốc lá, thuốc lào do người lớn phả ra một cách thường xuyên, khói bếp do đun rơm rạ, củi, rác, nhất là khói và khí của bếp than đá (than tổ ong); bụi nhiều nhất là các vùng đô thị vệ sinh môi trường, vệ sinh hoàn cảnh, vệ sinh công nghiệp chưa tốt, là những yếu tố có nguy cơ cao làm cho trẻ xuất hiện cơn hen phế quản.

Làm thế nào để biết trẻ bị hen phế quản?

Đối với cơn hen phế quản nhẹ, thường xuất hiện khi gắng sức (khóc, chạy nhảy quá mức…), biểu hiện là cơn ho như: ho gà, nói được câu dài không bị ngắt quãng. Nghe phổi thấy có tiếng ran rít vào cuối thì thở ra.

Đối với hen phế quản vừa thì cơn ho xuất hiện khi trẻ gắng sức, tiếng nói ngắt quảng, bắt đầu thấy dấu hiệu co kéo lồng ngực, hõm ức, hố thượng đòn. Nghe thấy ran rít thì thở ra.

Đối với hen phế quản nặng thì khó thở, ho khi nghỉ ngơi, cánh mũi phập phồng; trẻ nhỏ không thể bú được; hiện tượng co kéo lồng ngực, mũi ức, hố thượng đòn rất rõ; nhìn môi của trẻ thấy tím tái. Nói hoặc khóc rất khó khăn (chỉ từng từ một). Nghe phổi có ran rít to cả 2 thì thở ra và hít vào.

Đối với cơn hen phế quản rất nặng (ác tính) thì trẻ khó thở dữ dội, không thể khóc hoặc nói và lúc này nghe phổi không còn thấy ran. Cơn hen xảy ra liên tiếp trong nhiều ngày nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời.

Trong hen phế quản, nếu có kèm theo sốt thì rất có khả năng trẻ bị viêm đường hô hấp (có thể là hô hấp trên hoặc hô hấp dưới) do vi sinh vật (vi khuẩn, vi nấm hoặc virus).

Khi trẻ nghi bị hen phế quản nên làm gì?

Cần thiết cho trẻ đi khám bệnh, đặc biệt là khám bác sĩ chuyên khoa nhi, tuyệt đối không nên nghe theo mách bảo của bạn bè, người thân không có chuyên môn về y, nhất là không có kinh nghiệm về hen phế quản ở trẻ em. Không nên tự mua thuốc để điều trị cho trẻ vì không những không khỏi, mà nhiều khi còn gây nguy hiểm cho tính mạng của trẻ.

Những lúc trẻ đang bị lên cơn hen phế quản không được tắm cho trẻ, tránh cho trẻ chơi, ngồi hoặc bế trẻ ra nơi có gió lùa sẽ làm cho trẻ bị lạnh đột ngột, cơn hen sẽ tăng nặng hơn. Đối với trẻ lớn nên động viên, an ủi, tình cảm với cháu, không nên làm cho trẻ buồn, lo lắng, chán nản.

Khi trẻ lên cơn hen nặng, hen cấp tính (khó thở gấp, dữ dội, môi tím, không bú được, không khóc được, nói ngắt quãng hoặc không nói được…) cần khẩn trương đưa cháu đến cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu, tránh để xảy ra điều đáng tiếc.

Nên làm gì để phòng bệnh hen phế quản?

Cần mặc ấm cho trẻ về mùa lạnh, nhất là khi đi ra khỏi nhà. Chỉ nên tắm cho trẻ khi không có cơn hen (trẻ vẫn ăn, chơi bình thường). Tắm ở buồng không có gió lùa, tắm nước ấm, cần tắm nhanh, tắm xong phải lau khô người cho trẻ ngay, lau bằng khăn khô và mặc ngay quần áo cho trẻ. Mùa lạnh mỗi lần chuẩn bị tắm, rửa cho trẻ nên chuẩn bị một số phương tiện như: quần áo sạch, lò sưởi, điều hòa nóng (nếu có điều kiện) để sau khi tắm, rửa xong là cháu được tiếp xúc ngay với khí ấm, hạn chế lạnh đột ngột làm cho trẻ dễ bị cảm lạnh và nguy cơ xuất hiện cơn hen phế quản trên trẻ có sẵn tiền sử bị hen.

Đối với trẻ có tiền sử hen phế quản thì không cho trẻ ăn, uống các loại thức ăn có nguy cơ cao xuất hiện cơn hen như: tôm, cua, ốc. Bố, mẹ và người lớn không nên hút thuốc trong nhà. Nếu chưa có điều kiện dùng bếp điện, bếp ga thì nên cải tiến bếp đun củi, rơm, rạ bằng loại bếp ít khói. Không nên nuôi chó, mèo trong nhà. Cần đề phòng có mạt gà chui trong chăn, gối, đệm bằng cách phơi nắng chăn, gối, đệm mỗi khi có điều kiện. Trong phòng ngủ của trẻ không nên quét nhà bằng chổi mà nên lau bụi bằng khăn ướt, hút bụi bằng máy (nếu có thể). Trẻ đã từng bị hen phế quản, đã được bác sĩ tư vấn và điều trị cần nghe theo chỉ dẫn của thầy thuốc, đặc biệt cần điều trị phòng hen theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Bởi vì khi trẻ bị hen phế quản, ngoài việc điều trị cắt cơn hen còn có điều trị dự phòng. Mặt khác, điều trị bệnh hen phế quản trẻ em không giống như người lớn về thuốc, liều lượng, cách dùng… bởi lẽ “trẻ em không phải là người lớn thu nhỏ lại”.

PGS. TS. BS. Bùi Khắc Hậu –

THS. BS. Bùi Mai Hương

PGS. TS. BS. Bùi Khắc Hậu – THS. BS. Bùi Mai Hương

Giáo sư, tiến sỹ Peter Sly, thuộc Viện nghiên cứu nhi khoa Queensland, cho biết các nhà khoa học đã tính toán lượng vi khuẩn và nấm lấy ra từ bụi trong phòng ngủ của trẻ và cho rằng trẻ em nên giành thêm thời gian chơi đùa ngoài trời.

Ông chỉ rõ việc tiếp xúc với các sản phẩm vi khuẩn, đặc biệt là từ động vật và các hoạt động liên quan đến nông nghiệp, sẽ giúp rèn luyện hệ miễn dịch với những gì cần bỏ qua trong môi trường và giúp cơ thể bảo vệ trước sự phát triển của bệnh dị ứng và hen suyễn.

Ngược lại, những đứa trẻ ở thành phố không được tiếp xúc với những loại vi khuẩn như vậy.

Tuy nhiên, tiến sỹ Sly cho rằng phát hiện trên không có nghĩa là sống ở tất cả các khu vực ở nông thôn đều có lợi cho sức khỏe.

Một số dấu hiệu nhận biết bệnh hen suyễn

1. Ho

Bé mắc hen suyễn thường bị ho liên tục. Cơn ho có triệu chứng bùng phát vào buổi tối hoặc sau khi bé tham gia một hoạt động nào đó (cười đùa hoặc bò). Ho do bị hen khác với ho thông thường với những đặc trưng: ngắn và rít, cơn ho thường không kèm theo đờm dãi; bé phải gắng sức khi ho như thể đang bị thiếu oxy.

2. Thở ngắn và khó thở

Bình thường, sau khi hoạt động như vui chơi, chạy nhảy, bé sẽ thở ngắn nhưng nếu việc thở ngắn, khó thở ở bé diễn ra ở cấp độ nặng hơn thì có thể bé đang bị hen. Ngoài ra, hơi thở của bé mắc hen sẽ gấp gáp, nặng nề, phần vai chuyển động mạnh trong mỗi nhịp thở.

3. Thở khò khè

Dấu hiệu đặc trưng là mỗi nhịp thở, bé phát ra âm thanh đều đều; thậm chí, bạn còn nghe rõ mỗi lần bé hít vào – thở ra và có cảm giác bé bị co khít ở cổ họng.

4. Bé bị dị ứng

Hen suyễn có thể liên quan đến tình trạng dị ứng. Những bé có tiền sử dị ứng dễ phải đối mặt với chứng hen suyễn. Hen suyễn khởi phát khi bé bị chứng dị ứng tấn công, đi kèm những dấu hiệu là hắt hơi, mắt mọng nước, chảy nước mũi, khó thở và thở khò khè.

5. Bé mắc chàm bội nhiễm

Chàm có triệu chứng điển hình là nổi ban ở trán, cằm và thậm chí là cả trên da đầu. Các nốt ban có thể lan xuống các vùng da khác trên cơ thể như ngực và cánh tay. Mặc dù chàm không phải là dấu hiệu của hen suyễn nhưng một số trường hợp, bé mắc chàm và mắc luôn cả hen suyễn.

Phụ huynh nên đưa trẻ đến khám tại chuyên khoa hô hấp ngay khi trẻ có cơn hen điển hình: bắt đầu với hắt hơi, ngứa mũi, ngứa họng và càng lúc càng khò khè, khó thở, phải ngồi chồm người để thở và vận dụng các cơ hô hấp phụ. Ngoài ra, trẻ bị ho, khó thở, nặng ngực tái đi tái lại nhiều lần sau khi vận động mạnh, khi tiếp xúc với các yếu tố khởi phát cơn (bụi bặm, khói thuốc, nấm mốc…), khi thay đổi thời tiết… cũng là những dấu hiệu của hen suyễn.

Theo BS Tuyết Lan, bệnh hen suyễn không thể chữa dứt hoàn toàn nhưng có thể kiểm soát được, giúp bệnh nhân có một cuộc sống gần như bình thường. Có những trẻ mắc bệnh hen suyễn tự khỏi trong một thời gian dài, nhưng bệnh có thể tái phát bất cứ lúc nào.

Ngoài việc tuân thủ việc điều trị do BS đưa ra (uống thuốc đúng liều lượng, tái khám đúng hạn), phụ huynh cần chú ý một số điểm sau khi có con em bị hen suyễn:

• Tránh các yếu tố gây dị ứng, khởi phát cơn: không nuôi thú vật, tránh hút thuốc gần trẻ, không để trẻ tiếp xúc với phấn hoa…
• Trong bụi bặm thường có con mạt nhà, là dị nguyên gây hen suyễn, vì vậy cần giữ nhà cửa sạch sẽ, đặc biệt là phòng ngủ. Mền, mùng, gối nên được giặt sạch bằng nước nóng thường xuyên và có đồ bao đậy bên ngoài.
• Phụ huynh và chính bệnh nhi phải được hướng dẫn rõ về bệnh hen suyễn để tự phòng tránh các yếu tố làm khởi phát cơn.

 Nguyên nhân của bệnh hen suyễn

-Do di truyền: Cha mẹ hoặc thành viên trong nhà có tiền sử hen suyễn thì các bé cũng dễ bị bệnh này. Nếu cha hoặc mẹ bị suyễn thì nguy cơ mắc bệnh cho bé là 1/3.

Cuộc sống ở đô thị: Những bé lười ra ngoài, ở nhiều trong nhà; sống trong vùng không khí chất lượng kém; sống gần nơi có lưu lượng xe cộ đông đúc dễ mắc hen suyễn.

Do nhiễm trùng đường hô hấp: Thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá; thường xuyên tiếp xúc với hóa chất dùng trong nông nghiệp, làm tóc hoặc sản xuất.

• Bé nhẹ cân hoặc tăng cân quá mức; mắc trào ngược dạ dày thực quản.
• Các yếu tố gây dị ứng bao gồm phấn hoa, lông động vật, nấm mốc, phân gián, bọ ve trong bụi, nấm mốc…
• Không khí lạnh, gió mưa thay đổi đột ngột.
• Thuốc men: bao gồm thuốc aspirin và thuốc kháng viêm steroid.
• Chất bảo quản trong thực phẩm: Chất làm ngọt nhân tạo như Aspartame và phụ gia như sulfit có thể làm tăng nguy cơ hen suyễn ở bé.

Phản ứng dị ứng với thực phẩm: Có thể bao gồm lạc, động vật có vỏ như sò, ốc và thậm chí cả trứng và sữa bò.
Nghiên cứu cho thấy, có đến 50-80% phát triển hen suyễn trước sinh nhật tuổi lên 3. Tuy nhiên, bé ở độ tuổi nào cũng có thể mắc hen. Nếu bạn thấy con mình thường xuyên thở khò khè, hãy đưa bé đi khám để chắc, bé có bị mắc hen suyễn hay không.

Phòng tránh hen suyễn ở trẻ như thế nào?

Có nhiều cách để giảm nguy cơ hen suyễn cho bé ngay từ giai đoạn mang thai và bé sơ sinh:

• Không khói thuốc lá: Không cho bé tiếp xúc với môi trường nhiều khói thuốc. Thậm chí, với những người hút thuốc thì quần áo, đầu tóc của họ còn vương khói thuốc cũng có thể gây nguy hiểm cho bé.
• Ngay từ lúc mang thai, người mẹ cần tránh thuốc lá, rượu, chất gây nghiện.
• Cố gắng giảm thiểu các yếu tố làm tăng cơn hen trong nhà: như bụi, nấm mốc, gián, lông động vật. Tránh để bé tiếp xúc với nước hoa, keo xịt tóc, sơn hoặc các chất tẩy rửa gia dụng.
• Theo dõi cân nặng của bé: Nhiều nghiên cứu chỉ ra mối quan hệ giữa béo phì và bệnh suyễn ở mọi lứa tuổi nhưng tăng cân quá mức trong vài năm đầu đời khiến tỷ lệ mắc suyễn cao hơn.

Theo Việt Báo