Xin chào các mẹ, khi nói về chủ đề con sốt với mỗi mẹ đều có một kinh nghiệm xử lý khác nhau. Mình xin chia sẻ một vài kinh nghiệm của mình.
Đầu tiên chúng ta cần phải hiểu sốt là gì, mà tại sao cơ thể lại sốt? Triệu chứng sốt xảy ra khi nhiệt độ cơ thể vượt lên trên mức trung bình 36-37 độ C (98-100 độ F). Khi thấy trẻ có biểu hiện mệt mỏi, quấy khóc, dễ nổi cáu, ngủ lơ mơ, mặt đỏ hoặc tái mét, rùng mình, thân nhiệt tăng có nghĩa là trẻ đang lên cơn sốt. Sốt không phải là bênh mà chỉ là triệu chứng đa số do nhiễm khuẩn, nhưng cũng có những trường hợp không do nhiễm khuẩn.
Do đó, ngoài sốt ra cha mẹ cần quan sát xem trẻ có những dấu hiệu gì khác không để tìm ra nguyên nhân và hướng điều trị phù hợp. Theo kinh nghiệm của người mẹ đã có con nhỏ, mình thấy một số nguyên nhân gây ra sốt như:
– Sốt không do nhiễm trùng có thể do các nguyên nhân:
- Sốt do mọc răng: Trẻ khó ngủ, quấy khóc, chán ăn, chảy nước miếng
- Sốt do tiêm chủng: Sau khi chủng ngừa thương hàn, bạch cầu, uốn ván, sởi, quai bị…
- Do cảm nắng hoặc cảm thông thường – Do mặc quá nhiều quần áo nhất là đối với trẻ nhỏ hoặc trẻ sơ sinh
– Sốt do nhiễm vi – vi trùng có thể do các nguyên nhân:
- Cảm cúm: Bé nhà mình đã từng bị cảm cúm. Bé sốt 2-3 ngày có sổ mũi
- Sốt phát ban: Trẻ sốt cao trong 3-7 ngày sau đó hết sốt và bắt đầu phát ban khắp người
- Sốt xuất huyết: Hiện nay sốt xuất huyết đang là vấn đề đáng báo động. Trẻ mắc bệnh sốt cao liên tục trên 3 ngày và có biểu hiện xuất huyết trên da hay chảy máu mũi, chảy máu răng…Trẻ lừ đừ, chân tay lạnh, đau bụng
- Viêm phổi: Triệu chứng là sốt cao, thở thanh, thở bất thường, trẻ khò khè, chán ăn
- Trẻ bị sốt do nhiễm trùng tiểu: Sốt và các biểu hiện kèm theo như đi tiểu lắt nhắt, đau khi đi tiển, nước tiểu đục.
- Sốt do nhiễm trùng huyết: Sốt cao liên tục, có biểu hiện nhiễm trùng, không ăn uống được, nôn nhiều, li bì, mạch nhanh, thở gấp có thể phát ban.
- Sốt do viêm màng não: Sốt kèm theo thóp phồng, cổ cứng không cử động được, nhạy cảm với ánh sáng, nôn mửa, li bì.
- Sốt rét: Nghi ngờ trẻ mắc bênh sốt rét khi trẻ đang sống hoặc có đi đến vùng có nhiều người bị sốt rét trong vòng 6 tháng. Trẻ thường sốt kéo dài, liên tục, có hoặc không kèm lạnh run, đôi khi chỉ ớn lạnh, mệt mỏi, nhức đầu, đau cơ.
- Trẻ sốt do bị thương hàn: nghi thương hàn khi trẻ đang sống hoặc có đi đến vùng có nhiều người bị thương hàn trong vòng 3 tuần. Trẻ thường sốt cao liên tục trên 5 ngày, đau bụng, bụng chướng, nôn, tiêu chảy hoặc táo bón.
- Trẻ sốt do bị lao: trẻ thường có dấu hiệu sốt kéo dài, thường sốt nhẹ về chiều, ra mồ hôi trộm, biếng ăn, đứng cân hay sụt cân, ho nhiều. Khi trẻ bị sốt ba mẹ cần có cách xử trí đúng và kịp thời.
Cách xử trí của mình như sau:
– Để bé nằm ở nơi thông thoáng khí, tránh gió lùa, mặc quần áo thoáng mát
– Cặp nhiệt độ: Mình sử dụng nhiệt kế điện tử OMRON MC-720 đo trán cho bé dễ dàng và tiện lợi với độ chính xác cao đo nhanh chỉ sau 1 giây.
+ Khi bé sốt thân nhiệt không quá 38 độ C: Cho bé mặc quần áo mỏng, không đắp chăn, theo dõi nhiệt độ của trẻ thường xuyên.
+ Nếu thân nhiệt của bé từ khoảng 38-38,5 độ C: Chườm nước ấm hạ sốt cho bé (cho một ít nước lạnh pha thêm lượng nước nóng bằng 1/2 nước lạnh). Dùng khuỷu tay kiểm tra nhiệt độ nước, cảm giác ấm giống như khi tắm cho bé. Dùng khăm bông mềm, sạch nhúng vào chậu nước, vắt hơi ráo rồi lâu khắp lên mình trẻ. Mình có một cách nữa đó là dùng cây nhọ nồi hạ sốt cho bé, với bé nhà mình rất hiệu quả. Cách làm như sau: Dùng 1 nắm cây nhọ nồi ngâm rửa sạch sau đó ngâm lại bằng nước muối (nếu các mẹ tự trồng được rau sạch thì chỉ cần rửa bằng nước sạch) – Cho lá nhọ nồi vào cối giã nát, rồi lọc kỹ lấy nước cho bé uống, mỗi lần khoảng 50ml. Đối với bé dưới 1 tuổi, đun sôi để nguội rồi mới cho bé uống Còn lại bã sau khi giã, cho vào khăn sữa để lau người bé. Nhất là phần trán, nách, bẹn và gan bàn chân. Trong quá trình hạ sốt tuyệt đối không bật quạt, điều hòa, nếu làm như vậy da bé sẽ khô, sẽ mất nước và khó hạ sốt. Hãy để cho bé tự ra mồ hôi.
+ Nếu thân nhiệt của bé 38,5 độ C trở lên cần cho bé uống thuốc hạ sốt Paracetamol theo đúng liều lượng, cân nặng và khoảng cách giữa hai lần uống thuốc ghi trong hướng dẫn sử dụng. Nếu bé không uống được thì có thể dùng viên đạn nhét hậu môn. Thuốc hạ sốt giúp trẻ đang sốt cho thân nhiệt cao hạ xuống 1-2 độ C sau khi uống khoảng 20-30 phút, thuốc sẽ có tác dụng. Cho bé uống thuốc hạ sốt không quá 6 lần/ ngày. Mỗi lần cách nhau 4-6 tiếng
Về chế độ ăn uống: Khi bé bị sốt cho bé uống nhiều nước, nếu bé còn bú mẹ thì cho bé bù nhiều hơn. Bù nước và điện giải cho trẻ bằng Oresol theo đúng hướng dẫn sử dụng. Nên chọn đồ ăn mềm, lỏng, dễ tiêu hóa. Các loại trái cây, nước hoa quả như cam, quýt, bưởi, các loại hoa quả giàu Vitamin A như đu đủ, cà chua, xoài… ngoài ra còn có rau xanh thẫm (rau ngót, rau muống, rau dền…) Cần tránh các thực phẩm khó tiêu hóa, thức ăn cứng. Tránh xa các loại thực phẩm có nhiều chất béo như bơ, dầu, đồ chiên rán. Tránh cho bé ăn thực phẩm quá xơ như đậu, ngô…Không cho bé ăn thức ăn cay. Trên đây là bài tổng hợp khá chi tiết dựa trên kinh nghiệm của việc chăm bé bị sốt của mình.
Cũng là một bà mẹ nuôi con nhỏ, mình và tất cả các bậc cha mẹ đều mong mỏi mọi điều tốt đẹp đến với con của mình. Mỗi người đều có kinh nghiệm khác nhau khi xử trí con bị sốt. Nhưng hãy biết lựa chọn cách xử trí khoa học và đúng đắn nhất để không xảy ra những trường hợp đáng tiếc do thiếu hiểu biết.
Cảm ơn OMRON Healthcare Vietnam đã tổ chức một cuộc thi rất ý nghĩa cho những bậc làm cha mẹ, để rồi mỗi chúng ta chia sẻ, học hỏi thêm những kinh nghiệm chăm sóc con nhỏ thật hay và đáng quý biết bao.